বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা প্ৰণীত অত্যাৱশ্যকীয় ঔষধৰ আদৰ্শ তালিকা
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা প্ৰণীত অত্যাৱশ্যকীয় ঔষধৰ আদৰ্শ তালিকা (ইংৰাজী: WHO Model List of Essential Medicines) হৈছে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ দ্বাৰা প্ৰকাশিত এখন তালিকা য'ত স্বাস্থ্য ব্যৱস্থাৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰয়োজনীয়তাসমূহ পূৰণ কৰিবলৈ আটাইতকৈ ফলপ্ৰসূ আৰু নিৰাপদ বুলি বিবেচিত ঔষধসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।[1] দেশসমূহে নিজৰ স্থানীয় অত্যাৱশ্যকীয় ঔষধৰ তালিকা প্ৰস্তুত কৰিবলৈ সহায়ক হিচাপে সঘনাই এই তালিকাখন ব্যৱহাৰ কৰে।[1] ২০১৬ চনলৈকে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ আদৰ্শ তালিকাৰ ভিত্তিত ১৫৫ খনতকৈও অধিক দেশে অত্যাৱশ্যকীয় ঔষধৰ ৰাষ্ট্ৰীয় তালিকা প্ৰস্তুত কৰিছে।[2] ইয়াৰ ভিতৰত উন্নত দেশসমূহৰ লগতে উন্নয়নশীল দেশসমূহো অন্তৰ্ভুক্ত।[1][3]
তালিকাখন মূল বস্তু আৰু পৰিপূৰক বস্তুত ভাগ কৰা হৈছে।[4] মূল বস্তুসমূহক অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ স্বাস্থ্য সমস্যাসমূহৰ বাবে আটাইতকৈ কম খৰচী বিকল্প হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু কম অতিৰিক্ত স্বাস্থ্যসেৱাৰ সম্পদৰ সৈতে ব্যৱহাৰযোগ্য।[4] পৰিপূৰক বস্তুসমূহৰ বাবে হয় অতিৰিক্ত আন্তঃগাঁথনি, যেনে বিশেষভাৱে প্ৰশিক্ষিত স্বাস্থ্যসেৱা প্ৰদানকাৰী বা ৰোগ নিৰ্ণায়ক সঁজুলিৰ প্ৰয়োজন হয় বা কম খৰচ–লাভৰ অনুপাত থাকে।[4] প্ৰায় ২৫% বস্তু পৰিপূৰক তালিকাখনত আছে।[5] কিছুমান ঔষধক মূল আৰু পৰিপূৰক দুয়োটা শ্ৰেণীতে তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে।[6] তালিকাত থকা বেছিভাগ ঔষধেই জেনেৰিক সামগ্ৰী হিচাপে উপলব্ধ যদিও পেটেণ্টৰ অধীনত থকাৰ বাবে অন্তৰ্ভুক্ত হোৱাত বাধা নাই।[7]
১৯৭৭ চনত প্ৰথমখন তালিকা প্ৰকাশ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াত ২০৮ বিধ ঔষধ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল।[8][1][9] বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই তালিকাখন আপডেট কৰে।[10] ২০০৫ চনত প্ৰকাশিত ১৪ সংখ্যক তালিকাখনত ৩০৬ বিধ ঔষধ আছিল।[11] ২০১৫ চনত এই তালিকাৰ ১৯ সংখ্যক সংস্কৰণ প্ৰকাশ কৰা হয় আৰু ইয়াত প্ৰায় ৪১০ বিধ ঔষধ আছিল।[10] ২০১৭ চনত প্ৰকাশিত ২০ সংখ্যক সংস্কৰণত ঔষধৰ সংখ্যা হয়গৈ ৪৩৩ বিধ।[12][13] ২০১৯ চনত প্ৰকাশ পোৱা ২১ সংখ্যক তালিকাখনত ৪৬০ বিধ ঔষধ আছিল।[14][15][16] ২০২১ চনত প্ৰকাশ পোৱা ২২ সংখ্যক তালিকাখনত ঔষধৰ সংখ্যা হয়গৈ ৪৭৯ বিধ।[17][18] বিভিন্ন ৰাষ্ট্ৰীয় তালিকাত ৩৩৪ৰ পৰা ৫৮০ বিধ ঔষধ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।[5]
২০০৭ চনত ১২ বছৰ বয়সলৈকে শিশুৰ বাবে এখন সুকীয়া তালিকা প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল। এই তালিকাখন বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা প্ৰণীত শিশুৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় ঔষধৰ আদৰ্শ তালিকা (ইংৰাজী: WHO Model List of Essential Medicines for Children, সংক্ষেপে EMLc) নামেৰে জনাজাত। বৰ্তমান এই তালিকাখনৰ অষ্টম সংস্কৰণ প্ৰচলিত।[10][19][20] শিশুৰ প্ৰয়োজনসমূহ পদ্ধতিগতভাৱে বিবেচনা কৰাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ এই তালিকাখন প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল।[21][22] শিশুৰ তালিকাৰ সকলো বস্তু মূল তালিকাখনতো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।[23] তালিকাখন আৰু টোকাসমূহ মূল তালিকাখনৰ ১৯ সংখ্যক সংস্কৰণৰ পৰা ২২ সংখ্যক সংস্কৰণৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি তৈয়াৰ কৰা হৈছে।[4][12][14][17] এটা α (আলফা) য়ে ইংগিত দিয়ে যে এটা ঔষধ পৰিপূৰক তালিকাত আছে।[4][14][17]
এটা α য়ে ঔষধটো পৰিপূৰক তালিকাত থকাৰ কথা সূচায় যাৰ বাবে বিশেষীকৃত ৰোগ নিৰ্ধাৰণ বা নিৰীক্ষণ বা প্ৰশিক্ষণৰ প্ৰয়োজন। এটা ঔষধক অধিক খৰচ বা কম আকৰ্ষণীয় খৰচ-লাভৰ অনুপাতৰ ভিত্তিত পৰিপূৰক হিচাপেও তালিকাভুক্ত কৰিব পাৰি।[4][14]
↑For use in eclampsia and severe pre‐eclampsia and not for other convulsant disorders.
↑For buccal administration when solution for oromucosal administration is not available.
↑The presence of both 25 mg/5 mL and 30 mg/5 mL strengths on the same market would cause confusion in prescribing and dispensing and should be avoided.
↑ 18.018.1Avoid use in pregnancy and in women and girls of child-bearing potential, unless alternative treatments are ineffective or not tolerated because of the high risk of birth defects and developmental disorders in children exposed to valproate in the womb.
↑Oxamniquine is listed for use when praziquantel treatment fails.
↑Only for the presumptive treatment of epidemic meningitis in children older than two years and in adults.
↑Alternatives limited to 4th level ATC chemical subgroup (J01CF Beta-lactamase resistant penicillins)
↑cloxacillin, dicloxacillin and flucloxacillin are preferred for oral administration due to better bioavailability.
↑Use in children <8 years only for life-threatening infections when no alternative exists.
↑Procaine benzylpenicillin is not recommended as first-line treatment for neonatal sepsis except in settings with high neonatal mortality, when given by trained health workers in cases where hospital care is not achievable.
↑Third-generation cephalosporin of choice for use in hospitalized neonates.
↑Do not administer with calcium and avoid in infants with hyperbilirubinemia.
↑Erythromycin may be an alternative. For use in combination regimens for eradication of H. pylori in adults
↑Imipenem/cilastatin is an alternative for complicated intraabdominal infections and high-risk febrile neutropenia only, except for acute bacterial meningitis in neonates, where meropenem is preferred
↑For use only in patients with HIV receiving protease inhibitors
↑For use only in combination with meropenem or imipenem/cilastatin
↑Hydralazine is listed for use in the acute management of severe pregnancy‐induced hypertension only. Its use in the treatment of essential hypertension is not recommended in view of the availability of more evidence of efficacy and safety of other medicines.
↑Alternatives limited to 4th level ATC chemical subgroup (C09AA ACE inhibitors, plain) (for lisinopril) and 4th level ATC chemical subgroup (C08CA Dihydropyridine derivatives) (for amlodipine)
↑Alternatives limited to 4th level ATC chemical subgroup (C09AA ACE inhibitors, plain) (for lisinopril) and chlorthalidone, chlorothiazide, indapamide (for hydrochlorothiazide)
↑ 96.096.1Alternatives limited to 4th level ATC chemical subgroup (C09CA Angiotensin II receptor blockers (ARBs), plain)
↑Methyldopa is listed for use only in the management of pregnancy-induced hypertension. Its use in the treatment of essential hypertension is not recommended in view of the evidence of greater efficacy and safety of other medicines.
↑Alternatives limited to 4th level ATC chemical subgroup (C09CA Angiotensin II receptor blockers (ARBs), plain) (for telmisartan) and 4th level ATC chemical subgroup (C08CA Dihydropyridine derivatives) (for amlodipine)
↑Alternatives limited to 4th level ATC chemical subgroup (C09CA Angiotensin II receptor blockers (ARBs), plain) (for telmisartan) and chlorthalidone, chlorothiazide, indapamide (for hydrochlorothiazide)
↑Alternatives limited to 4th level ATC chemical subgroup (C09AA ACE inhibitors, plain)
↑The selection of essential drugs : report of a WHO expert committee [meeting held in Geneva from 17 to 21 October 1977]. প্ৰকাশক Geneva: World Health Organization. 1977. Technical report series; no. 615. ISBN9241206152.
↑ 14.014.114.214.3World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. প্ৰকাশক Geneva. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
↑Executive summary: the selection and use of essential medicines 2019: report of the 22nd WHO Expert Committee on the selection and use of essential medicines. প্ৰকাশক Geneva. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.05. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
↑ 17.017.117.2World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). প্ৰকাশক Geneva: World Health Organization. 2021. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.
↑Executive summary: the selection and use of essential medicines 2021: report of the 23rd WHO Expert Committee on the selection and use of essential medicines: virtual meeting, 21 June–2 July 2021. প্ৰকাশক Geneva: World Health Organization. 2021. WHO/MHP/HPS/EML/2021.01.
↑World Health Organization model list of essential medicines for children: 7th list 2019. প্ৰকাশক Geneva. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.07. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
↑World Health Organization model list of essential medicines for children: 8th list (2021). প্ৰকাশক Geneva: World Health Organization. 2021. WHO/MHP/HPS/EML/2021.03.
200mg.jpg)
