Іван Пятровіч Барычэўскі

Іван Пятровіч Барычэўскі
Дата нараджэння	1810
Месца нараджэння	Мінская губерня
Дата смерці	24 чэрвеня (6 ліпеня) 1887
Месца смерці	г. Выбарг
Грамадзянства	Расійская імперыя
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	гісторыя, этнаграфія
Месца працы	Міністэрства шляхоў зносін
Альма-матар	Кіеўская духоўная акадэмія
Узнагароды

Іван Пятровіч Барычэўскі (таксама Тарнава-Барычэўскі; 1810, Мінская губерня — 24 чэрвеня (5 жніўня) 1887, Выбарг) — археолаг, гісторык і этнограф. Даследчык гісторыі Вялікага Княства Літоўскага^[1].

Нарадзіўся ў сям'і святара Мінскай епархіі. У 1829 г. скончыў Мінскую духоўную семінарыю, у 1833 г. — Кіеўскую духоўную акадэмію^[1] са ступенню старэйшага кандыдата. У 1833—1835 гг. — выкладчык славеснасці ў Арлоўскай семінарыі. У 1835 годзе звольніўся з духоўнага звання.

У 1835—1838 гг. служыў у дэпартаменце шляхоў зносін і публічных будынкаў, у 1838—1839 гг. — у дэпартаменце дзяржаўных маёмасцей, у 1839—1841 гг. — у інспектарскім дэпартаменце ваеннага міністэрства. З 1841 г. — у Галоўным упраўленні шляхоў зносін (з 1865 г. — Міністэрства шляхоў зносін Расійскай імперыі): чыноўнік асаблівых даручэнняў, дырэктар канцылярыі (1860—1887), член савета міністэрства (у 1870-я гг.).

З 1837 года друкаваўся ў «Часопісе Міністэрства народнай асветы» («Журнал Министерства народного просвещения»), найбольш значнымі лічацца артыкулы:

• Сказание Адольфа Лизека о посольстве императора римского Леопольда к великому царю Московскому Алексею Михайловичу в 1675 году // Журн. м-ва народного просвещения. — 1837. — Ч. 16;
• О русской летописи в Литве, называемой Хроникою Быховца // ib. — 1838. — Ч. 19;
• Первое путешествие англичан в Россию в 1553 году // ib. — 1838. — Ч. 20;
• Извлечение из сказаний Я. Рейтенфельса о состоянии России при царе Алексее Михайловиче // ib. — 1839. — Ч. 23;
• Мекленбургские древности // ib. — 1839. — Ч. 24.

У 1840—1841 гадах выдадзена першая яго вялікая праца: «Аповесці і паданні славянскага племені», працягам якога былі «Народныя славянскія апавяданні»; ў абедзвюх працах змяшчалася нямала ўпершыню публікуемага матэрыялу. Нягледзячы на некаторыя хібы ў адборы, падачы матэрыялу і рэдагаванні народных тэкстаў, зборнікі адыгралі станоўчую ролю, упершыню пазнаёміўшы рускага чытача са славянскай народнай паэзіяй.

Адным з першых звярнуўся да вывучэння гісторыі і старажытнасцей літоўска-рускай стараны, і напісаў дзве шырокіх працы: «Даследаванне аб паходжанні, назве і мове літоўскага народа» і «Праваслаўе і руская народнасць у Літве», а таксама шэраг артыкулаў:

• Сведения о древних литовцах // Журн. м-ва народного просвещения. — 1844. — Ч. 42;
• Отрывок из литовско-русской истории // ib. — 1845. — Ч. 48.

Рэдагаваў пяты том «Актов, относящихся к истории Западной России».

У 1840-х гадех у аглядзе «Губернскіх ведамасцяў» зрабіў мноства каштоўных выняткаў па розных пытаннях: па гісторыі дыяцэзій і іерархаў, па апісанні манастыроў, па гісторыі і старажытнасці, па мовазнаўстве, па гісторыі кнігадрукавання ў Расіі, па гістарычнай геаграфіі, статыстыцы, этнаграфіі.

Пасля 1860 года апублікаваў толькі тры працы:

• Известия о древних памятниках, находящихся в ведомстве главного управления путей сообщения и публичных зданий // Известия Императорского Археологического Общества. — 1861. — Т. 3, № 4;
• Киевские пещеры;
• рэцэнзія на: Покутье в археологическом отношении. Исследование А. Г. Киркора; (см. «Избранные труды» ниже).

Многія працы выйшлі ў выданнях «Сын отечества», «Журнал Главного Управления Путей Сообщения», «Северное Обозрение», «Военно-Энциклопедический Словарь», «Маяк», «С.-Петербургские Ведомости», «Христианское Чтение» і іншых выданнях.

Друкаваўся таксама пад псеўданімамі:

Бор—ский, И.; Боричевский, Иван; Васильев, В.; И. Б.^[2]

• Боричевский Иван Петрович // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Иван Петрович Боричевский-Тарнава (нявызн.). Биографии людей, известных личностей. О жизни знаменитостей. Архівавана з першакрыніцы 14 снежня 2012. Праверана 19 кастрычніка 2012.