Брэсцкая крэпасць (пячора)

Пячора «Брэсцкая крэпасць» (МН-54) — вапняковая пячора ў Гаграўскім раёне Абхазіі, ва ўсходняй частцы горнага масіву Арабіка каля горада Гагра.

Сваю назву пячора атрымала, бо «…не здаецца…», як і Брэсцкая крэпасць.

Уваход у пячору — вузкі злёгку нахільны ход з вельмі моцнай цягай паветра. Пасля 4-5 метраў у даўжыню — сляпы калодзеж, наверсе якога ўдалося прайсці серыю вузкіх хадоў і калодзеж да абвальнай залы, дзе арганізоўваўся падземны базавы лагер пры наступным штурме пячоры. Пячора пройдзена да вялізнай (шырыня да 50 м, вышыня столі каля 40 і даўжыня каля 120 м), заваленай грудамі залы, з якой бярэ пачатак высокі, шматузроўневы меандр, які скончваецца сіфонам (затопленым калодзежам)^[1].

Глыбіня пячоры — 420 м. Катэгорыя складанасці 3Б—4А.

Пячора адкрыта ў 1985 годзе Аляксандрам Пятрушай і Сяргеем Краско, але пасля праходжання 4-5 метраў у даўжыню яны спыніліся перад непраходнай шчылінай. У 1992 годзе, у апошні дзень беларуска-англійскай экспедыцыі, у двойкі Сяргей Камароў — Сяргей Краско ўдалося нагамі разварушыць некалькі камянёў у вузкім ходзе і праціснуцца праз вузкі ўваход. Пасля таго, як яны спусціліся да −25 м, іх спыніла вузкасць на дне першага калодзежа.

У 2000 годзе, пасля заканчэння ваенных дзеянняў у Абхазіі, пецярым беларускім спелеолагам (кіраўнік С. Краско) у складзе экспедыцыі CAVEX удалося пашырыць шэраг вузкасцяў і прайсці пячору да глыбіні −150 м. У 2001 годзе экспедыцыя клуба «Геліктыт» (кіраўнік С. Краско) з прымяненнем тэхнічных сродкаў для пашырэння вузкасцяў дасягнула глыбіні −218 м.

У 2002 годзе ўваход у пячору не ўдалося адкапаць з-за глыбокага снегу, але ў 2004 годзе, у ходзе экспедыцыі брэсцкай секцыі клуба «Геліктыт» з удзелам маскоўскіх спелеолагаў (кіраўнік С. Кабанаў-ст.) удалося прайсці пячору да −420 м.

• Схема пячоры «Брэсцкая крэпасць»