Венгерская сацыялістычная рабочая партыя
Венгерская сацыялістычная рабочая партыя (венг.: Magyar Szocialista Munkáspárt, MSZMP) — кіруючая камуністычная партыя Венгрыі ў 1956—1989 гадах. ГісторыяАфіцыйна створана 1 лістапада 1956 года заміж распушчанай 30 кастрычніка па ініцыятыве прэм'ер-міністра Імрэ Надзя Венгерскай партыі працоўных. Прэзідыум Цэнтральнага кіраўніцтва ВПТ сфармаваў Часовы выканкам з 7 чалавек на чале з Янашам Кадарам. Аднак у Часовым выканкаме пераважалі прыхільнікі Імрэ Надзя і пасля 4 лістапада 1956 года быў сфармаваны Часовы Цэнтральны камітэт ВСРП. 11 лістапада 1956 года Кадар правёў у Будапешце першае пасяджэнне Часовага Цэнтральнага камітэта ВСРП з 23 членаў і 11 кандыдатаў. Пасля гэтага пачаўся працэс пабудовы новай партыйнай структуры. Першы пленум Часовага ЦК прайшоў 2, 3 і 5 снежня 1956 года ў Будапешце. ВСРП была рэарганізавана на базе ранейшых кадраў і структур ВПТ Я. Кадарам і групай актывістаў пры падтрымцы СССР. Кадар і яго прыхільнікі былі да вызначанага моманту саюзнікамі І. Надзя, лідара Венгерскага паўстання 1956 г., бо, як і ён, адмаўлялі сталінізм і іншыя крайнасці, уласцівыя зрынутаму рэжыму М. Ракашы — Э. Герэ, аднак, у адрозненне ад Надзя, былі прыхільнікамі захавання цесных сувязей са СССР (Надзь імкнуўся да выйсця Венгрыі з Варшаўскага блока і яе нейтралітэту) і ў той жа час — шырокай палітычнай амністыі па прынцыпе «хто не супраць нас, той з намі» (Надзь патураў расправам над былымі актывістамі рэжыму Ракашы). ВСРП арыентавалася на ідэалогію марксізму-ленінізму, аднак, у адрозненне ад ранейшай ВПТ, распушчанай пасля Венгерскага паўстання 1956 г., адмовілася ад ідэалогіі сталінізму, дапушчала ў эканоміцы многія элементы прыватнай уласнасці на сродкі вытворчасці і прадпрымальніцтва. 7 кастрычніка 1989 года партыя была ператворана ў сацыял-дэмакратычную і атрымала назву Венгерская сацыялістычная партыя (ВСП). Праціўнікі ператварэнняў у партыі, што захавалі вернасць ідэалогіі марксізму-ленінізму, аказаліся на партыйным з'ездзе ў меншасці. Адлучыўшыся ад ВСП, 17 снежня 1989 года яны ўтварылі новую партыю пад ранейшай назвай ВСРП, а яе старшынём быў абраны Дзьюла Цюрмер. У пачатку 1990 года ВСРП па афіцыйнай колькасці была самай шматлікай партыяй Венгрыі, аднак не мела падтрымкі і пацярпела поўную паразу на першых свабодных парламенцкіх выбарах. У 1993 годзе новая ВСРП была пераназвана ў Венгерскую рабочую партыю, якая пазней раскалолася на Венгерскую камуністычную рабочую партыю у кіраўніку з Цюрмерам і Венгерскую рабочую партыю. Гл. таксама |
Portal di Ensiklopedia Dunia