Вікіпедыя:Праект:Правапіс/Партугальска-беларуская практычная транскрыпцыя

Фарміраванне агульных прынцыпаў транслітарацыі партугальскіх ўласных імёнаў на беларускую мову паводле прыкладаў з аўтарытэтных крыніц (БЭ). Напісанне Рыа-дэ-Жанэйра (правільна - Рыу-ды-Жанэйру) замацавана ў ПБМ-2008.

Літара/літараспалучэнне	Заўвага	МФА	Перадача	Прыклады
a, à, á, â		/ɐ/; /a/	а	Álvaro Алвару^[1]Sardinha Сардынья^[2] de Castilho ды Каштылью^[2] de Sá de Miranda ды Са ды Міранда^[2] de Andrade Caminha ды Андрады Камінья^[2] de Castanheda ды Каштаньеда^[2] da Silva да Сілва^[2] Sá-Carneiro Са-Карнейру^[2] Pessoa Песоа^[2] Guajará-Mirim Гуажара-Мірым^{[кар.ПА 1]} Macapá Макапа^{[кар.бр. 1]}^{[кар.ПА 1]}
a	пасля спалучэнняў lh, nh		я	Sardinha Сардынья^[2] Garcia de Guilhade Гарсія ды Гальяды^[2] de Andrade Caminha ды Андрады Камінья^[2] Mascarenhas Машкарэньяш^[3]
ã		/ɐ̃/


ãe		/ɐ̃ĩ/
ãe
ão		парт. /ɐ̃ũ/; браз. /ɐ̃w̃/	ан	Correia Garção Карэя Гарсан^[2] Brandão Брандан^[2] São Luís Сан-Луіс^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} João Pessoa Жуан-Песоа^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Ribeirão Preto Рыбейран-Прэту^{[кар.бр. 1]}
ão
b		/b/	б	de Burgos ды Бургуш^[2] Bernardes Бернардыш^[2] de Barros ды Баруш^[2] Botelho Батэлью^[2]^{[браз. 1]}^{[браз. 2]}
c	перад a, o, u і зычнымі (акрамя b, d, p, t)	/k/	к	de Castilho ды Каштылью^[2] Ferreira de Vasconcelos Ферэйра ды Вашканселуш^[2] de Andrade Caminha ды Андрады Камінья^[2] Correia Карэя^[2] de Castanheda ды Каштаньеда^[2] du Bocage ду Бакажы^[2] Herculano Эркулану^[2] Castelo Branco Каштэлу Бранку^[2] Castro Каштру^[2] Cortes Картэш^[2] Macapá Макапа^{[кар.бр. 1]}^{[кар.ПА 1]} Canudos Канудус^{[кар.ПА 1]} Cuiabá Куяба^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Codó Кадо^{[кар.бр. 1]}
	перад e, i	/s/	с	Garcia de Guilhade Гарсія ды Гальяды^[2] Ferreira de Vasconcelos Ферэйра ды Вашканселуш^[2] Maceió Масеё^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Recife Рэсіфі^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} São Francisco Сан-Франсіску^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}

ç		/s/	с	Correia Garção Карэя Гарсан^[2] Eça Эса^[2] Gonçalves Гансалвіш^[2]
ch		/ʃ/	ш	Sancho Саншу^[2] Machado Машаду^[2] Cachimbo Кашымбу^{[кар.бр. 1]}
ch		/k/
d		/d/	д	Direitinho Дырэйтынью^[2] Sardinha Сардынья^[2] Dinis Дыніш^[2] de Castanheda ды Каштаньеда^[2]
e, é, ê	звычайна ў націскным і пераднаціскных складах пасля d, t, r, g, j у пачатку слова, на канцы слова пад націскам, пасля галосных (акрамя i)		э	Direitinho Дырэйтынью^[2]de Resende ды Рэзенды^[2] Correia Карэя^[2] Freire Фрэйры^[2] de Figueiredo ды Фігейрэду^[2] Herculano Эркулану^[2] Eça Эса^[2] Hélder Элдэр^[2] Eirunepé Эйрунепэ^{[кар.ПА 1]} Tefé Тэфэ^{[кар.ПА 1]} Manicoré Манікарэ^{[кар.ПА 1]} Santarém Сантарэн^{[кар.бр. 1]}^{[кар.ПА 1]} Oeste Уэсты^{[кар.ПА 1]} Jequié Жэкіе^{[кар.бр. 1]} Juruena Журуэна^{[браз. 3]}Caeiro Каэйру^[1]
e, é, ê	звычайна ў націскным і пераднаціскным складах пасля i і зычных (акрамя d, t, r, g, j)	/e/; /ɛ/	е	de Resende ды Рэзенды^[2] Ferreira de Vasconcelos Ферэйра ды Вашканселуш^[2] Bernardes Бернардыш^[2] de Montemor ды Мантэмур^[2] de Castanheda ды Каштаньеда^[2] Mendes Pinto Мендыш Пінту^[2] de Melo ды Мелу^[2] Quental Кентал^[2] (u апускаецца) Queiroz Кейруш^[2] (u апускаецца) Guerra Junqueiro Гера Жункейру^[2] (u апускаецца) Vieira Віейра^[2] Vilhena Вільена^{[кар.ПА 1]} Belém Белен^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Salgueiro Салгейру^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} (u апускаецца) Jequié Жэкіе^{[кар.бр. 1]}
e	у прыназоўніку de	парт. /ɨ/ браз. /i/	ы	de Castilho ды Каштылью^[2] Garcia de Guilhade Гарсія ды Гальяды^[2] de Resende ды Рэзенды^[2] de Sá de Miranda ды Са ды Міранда^[2] de Montemor ды Мантэмур^[2] de Morais ды Марайш^[2] de Castanheda ды Каштаньеда^[2] de Melo ды Мелу^[2] Feira de Santana Фейра-ды-Сантана^{[кар.бр. 1]}de Campos ды Кампуш^[1]
	звычайна ў паслянаціскным (звычайна апошнім) складзе пасля d, t, r, g		ы	Garcia de Guilhade Гарсія ды Гальяды^[2] de Resende ды Рэзенды^[2] de Andrade Caminha ды Андрады Камінья^[2] Mendes Pinto Мендыш Пінту^[2] Freire Фрэйры^[2] du Bocage ду Бакажы^[2] Gomes de Amorim Гоміш ды Амарым^[2] Verde Верды^[2] Nobre Нобры^[2] Tavares Таварыш^[2] Jorge Жоржы^[2] Fonte Boa Фонты-Боа^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Oeste Уэсты^{[кар.ПА 1]} Grande Гранды^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Juazeiro do Norte Жуазейру-ду-Норты^{[кар.ПА 1]} Belo Horizonte Белу-Арызонты^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
	звычайна ў паслянаціскным (звычайна апошнім) складзе пасля іншых зычных		і	Nunes Нуніш^[2] Lopes Лопіш^[2] Rodrigues Lobo Радрыгіш Лобу^[2] Gomes de Amorim Гоміш ды Амарым^[2] Gonçalves Гансалвіш^[2] Rodrigues Радрыгіш^[2] (u апускаецца) Antunes Антуніш^[2] Recife Рэсіфі^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} São Roque Сан-Рокі^{[браз. 4]}
	злучнік e	/i/	і	Fonseca e Silva Фансека-і-Сілва^{[браз. 1]} Figueiredo e Melo Фігейрэду-і-Мелу^{[браз. 1]} Costa e Silva Коста-і-Сілва^{[браз. 5]}
f		/f/	ф	Ferreira de Vasconcelos Ферэйра ды Вашканселуш^[2] Freire Фрэйры^[2] de Figueiredo ды Фігейрэду^[2] Fortaleza Фарталеза^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
g	перад a, o, u і, як правіла, зычнымі	/g/	г	Garcia de Guilhade Гарсія ды Гальяды^[2] de Góis ды Гойш^[2] Correia Garção Карэя Гарсан^[2] Gomes de Amorim Гоміш ды Амарым^[2] Guerra Junqueiro Гера Жункейру^[2] Negreiros Негрэйруш^[2] Gonçalves Гансалвіш^[2]
	перад e, i	/ʒ/	ж	du Bocage ду Бакажы^[2] Jorge Жоржы^[2]

gu	перад e, i	/g/	г	Salgueiro Салгейру^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
h	у пачатку слова і паміж галоснымі		-	Herculano Эркулану^[2] Hélder Элдэр^[2] Belo Horizonte Белу-Арызонты^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
i	у пачатку слова, паміж зычнымі, у любой пазіцыі пад націскам		і	Dinis Дыніш^[2] de Andrade Caminha ды Андрады Камінья^[2] Mendes Pinto Мендыш Пінту^[2] de Figueiredo ды Фігейрэду^[2] dos Reis Quita душ Рэйш Кіта^[2] Vieira Віейра^[2] Tucuruí Тукуруі^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Imperatriz Імператрыс^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} São Luís Сан-Луіс^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Teles Pires Тэліс-Пірыс^{[браз. 3]}
	пасля d, t, r, g, j, x		ы	Direitinho Дырэйтынью^[2] Sardinha Сардынья^[2] de Castilho ды Каштылью^[2] Dinis Дыніш^[2] Bernardes Бернардыш^[2] Rodrigues Lobo Радрыгіш Лобу^[2] Curitiba Курытыба^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Xingú Шынгу^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Teles Pires Тэліс-Пірыс^{[браз. 3]}
	без націску паміж галосным і зычным, на канцы слова		й	Direitinho Дырэйтынью^[2] Ferreira de Vasconcelos Ферэйра ды Вашканселуш^[2] Ribeiro Рыбейру^[2] de Morais ды Марайш^[2] de Góis ды Гойш^[2] Freire Фрэйры^[2] de Figueiredo ды Фігейрэду^[2] Queiroz Кейруш^[2] Vieira Віейра^[2] Salgueiro Салгейру^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Niterói Нітэрой^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
ia	на канцы слова		ія	Garcia de Guilhade Гарсія ды Гальяды^[2] Goiânia Гаянія^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Brasília Бразілія^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
	на канцы слова пасля d, t, r, g, x		ыя	Faria Фарыя^[2] Vitória Віторыя^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
	пасля галосных пры ненаціскным i		я	Correia Карэя^[2] Goiânia Гаянія^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Araguaia Арагуая^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Praia Прая^{[кар.КВ 1]} Cuiabá Куяба^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
	пасля зычнага (акрамя d, t, r, g, x) перад зычным		ья (парт.)
	пасля зычнага (акрамя d, t, r, g, x) перад зычным		ія (браз.)
	пасля d, t, r, g, x перад зычным		'я (парт.)	Santiago Сант'ягу^{[кар.КВ 1]}
	пасля d, t, r, g, x перад зычным		ыя (браз.)	Caxias Кашыяс^{[кар.ПА 1]} Florianópolis Фларыянопаліс^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
	асаблівыя выпадкі			São Sebastião Сан-Себасцьян^{[кар.бр. 1]}
io	пад націскам пасля галосных		ё	Maceió Масеё^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
	над націскам пасля зычных (акрамя r)		ьё (парт.)
	над націскам пасля зычных (акрамя r)		ія (браз.)
	у пераднаціскных складах пасля зычных (акрамя r)		ья (парт.)
	у пераднаціскных складах пасля зычных (акрамя r)		ія (браз.)	Porto Nacional Порту-Насіянал^{[кар.бр. 1]}
	не пад націскам пасля галосных		ю	Sampaio Сампаю^[4]Maio Маю^{[кар.КВ 1]}
	не пад націскам паміж зычнымі		ія	Júnior Жуніяр^{[браз. 1]}
	не пад націскам пасля зычных (акрамя r)		ью (парт.), іу (браз.)	Patricio Патрысью^[2] Santo António Санту-Антонью^{[кар.СТіП 1]}^[5]
	не пад націскам пасля r		'ю (парт.)	Osório Азор'ю^[2]
	не пад націскам пасля r		ыу	Rio Branco Рыу-Бранку^{[кар.бр. 1]}^{[кар.ПА 1]}
iu
j		/ʒ/	ж	Guerra Junqueiro Гера Жункейру^[2] Jorge Жоржы^[2] Aleijadinho Алейжадынью^{[браз. 1]}^{[браз. 2]} Guajará-Mirim Гуажара-Мірым^{[кар.ПА 1]} João Pessoa Жуан-Песоа^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Aracaju Аракажу^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Júnior Жуніяр^{[браз. 1]}
k		/k/
l		/l/	л	Lopes Лопіш^[2] Rodrigues Lobo Радрыгіш Лобу^[2] da Silva да Сілва^[2] Quental Кентал^[2] Losa Лоза^[2]Alberto Алберту^[1]
lh		/ʎ/	ль	de Castilho ды Каштылью^[2] Garcia de Guilhade Гарсія ды Гальяды^[2] Botelho Батэлью^[2]^{[браз. 1]}^{[браз. 2]} Carvalho Карвалью^{[браз. 1]}^{[браз. 2]} Porto Velho Порту-Велью^{[кар.бр. 1]}^{[кар.ПА 1]} Vilhena Вільена^{[кар.ПА 1]} Ilhéus Ільеус^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Guarulhos Гуарульюс^{[кар.бр. 1]} Filho Філью^{[браз. 6]}
m	перад галоснымі і b, p	/m/	м	de Sá de Miranda ды Са ды Міранда^[2] de Montemor ды Мантэмур^[2] Mendes Pinto Мендыш Пінту^[2] de Melo ды Мелу^[2] Machado Машаду^[2] Cachimbo Кашымбу^{[кар.бр. 1]} Capanema Капанема^{[кар.ПА 1]} Marabá Мараба^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
m	перад зычнымі (акрамя b, p) і ў спалучэннях em, im на канцы слова		н	Santarém Сантарэн^{[кар.бр. 1]}^{[кар.ПА 1]} Belém Белен^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Joaquim Жаакін^{[браз. 7]}
n		/n/	н	Nunes Нуніш^[2] de Resende ды Рэзенды^[2] Quental Кентал^[2] Negreiros Негрэйруш^[2] Namora Намора^[2] Juazeiro do Norte Жуазейру-ду-Норты^{[кар.ПА 1]}
nh		/ɲ/	нь	Direitinho Дырэйтынью^[2] Sardinha Сардынья^[2] de Andrade Caminha ды Андрады Камінья^[2] de Castanheda ды Каштаньеда^[2] Aleijadinho Алейжадынью^{[браз. 1]}^{[браз. 2]}
o, ó, ô	пад націскам	/o/; /ɔ/	о	Osório Азор'ю^[2] Lopes Лопіш^[2] Rodrigues Lobo Радрыгіш Лобу^[2] Gomes de Amorim Гоміш ды Амарым^[2] Nobre Нобры^[2] Pessoa Песоа^[2] Boa Vista Боа-Віста^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Óbidos Обідус^{[кар.ПА 1]}
o	звычайна ў паслянаціскных складах	/u/; /ʊ/	у	de Burgos ды Бургуш^[2] Sancho Саншу^[2] Ferreira de Vasconcelos Ферэйра ды Вашканселуш^[2] de Montemor ды Мантэмур^[2] Ribeiro Рыбейру^[2] de Barros ды Баруш^[2] Mendes Pinto Мендыш Пінту^[2] Rodrigues Lobo Радрыгіш Лобу^[2] de Melo ды Мелу^[2] Machado Машаду^[2] de Figueiredo ды Фігейрэду^[2] Tolentino Талентыну^[2] Herculano Эркулану^[2] Castelo Branco Каштэлу Бранку^[2] Queiroz Кейруш^[2] Guerra Junqueiro Гера Жункейру^[2] Castro Каштру^[2] Negreiros Негрэйруш^[2] Saramago Сарамагу^[2]de Campos ды Кампуш^[1] Álvaro Алвару^[1] Rio Branco Рыу-Бранку^{[кар.бр. 1]}^{[кар.ПА 1]} Serra do Navio Сера-ду-Навіу^{[кар.ПА 1]} Óbidos Обідус^{[кар.ПА 1]} Codó Кадо^{[кар.бр. 1]} São Paulo Сан-Паўлу^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Américo Амерыку^{[браз. 1]}
	не пад націскам перад a, e			Oeste Уэсты^{[кар.ПА 1]} João Pessoa Жуан-Песоа^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Soares Суарыс^{[браз. 6]}
	у словах do, dos, o, os.			dos Reis Quita душ Рэйш Кіта^[2] do Nascimento ду Насіменту^[2] Serra do Navio Сера-ду-Навіу^{[кар.ПА 1]} Juazeiro do Norte Жуазейру-ду-Норты^{[кар.ПА 1]} dos Santos дус Сантус^{[браз. 1]} (браз.) Serra dos Parecis Сера-дус-Парэсіс^{[браз. 3]} Todos os Santos Тодуз-ус-Сантус^{[браз. 8]}
	звычайна ў пераднаціскных складах		а	Osório Азор'ю^[2] de Montemor ды Мантэмур^[2] de Morais ды Марайш^[2] Correia Карэя^[2] Tolentino Талентыну^[2] Gonçalves Гансалвіш^[2] Codó Кадо^{[кар.бр. 1]} Goiânia Гаянія^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
	пасля спалучэнняў lh, nh пад націскам		ё	Pedras Tinhosas Педраш-Тыньёзаш^{[кар.СТіП 1]}
	пасля спалучэнняў lh, nh не пад націскам		ю	Direitinho Дырэйтынью^[2] de Castilho ды Каштылью^[2] Botelho Батэлью^[2]^{[браз. 1]}^{[браз. 2]} Aleijadinho Алейжадынью^{[браз. 1]}^{[браз. 2]} Carvalho Карвалью^{[браз. 1]}^{[браз. 2]} Porto Velho Порту-Велью^{[кар.бр. 1]}^{[кар.ПА 1]} Guarulhos Гуарульюс^{[кар.бр. 1]} Filho Філью^{[браз. 6]}
õe		/õĩ/
ou		/o/	о	Sousa Соза^[2]
p		/p/	п	Lopes Лопіш^[2] Mendes Pinto Мендыш Пінту^[2] Pessoa Песоа^[2]
ph		/f/
qu
qu	перад e або i		к	dos Reis Quita душ Рэйш Кіта^[2] Quental Кентал^[2] Joaquim Жаакін^{[браз. 7]} São Roque Сан-Рокі^{[браз. 4]}
r		/ʁ/; /ɾ/	р	Direitinho Дырэйтынью^[2] Sardinha Сардынья^[2] de Resende ды Рэзенды^[2] Ribeiro Рыбейру^[2] Redol Рэдол^[2] Rebelo Рэбелу^[2]
r	падвоенае rr		р	de Barros ды Баруш^[2] Correia Карэя^[2]
s	у пачатку словы і ў сярэдзіне слова паміж зычнымі і галосным, а таксама падвоенае s паміж галоснымі	/s/	с	Sancho Саншу^[2] Ferreira de Vasconcelos Ферэйра ды Вашканселуш^[2] de Sá de Miranda ды Са ды Міранда^[2] da Silva да Сілва^[2] Santareno Сантарэну^[2] São Luís Сан-Луіс^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
	у сярэдзіне слова паміж двума галоснымі	/z/	з	Osório Азор'ю^[2] de Resende ды Рэзенды^[2] Sousa Соза^[2] da Rosa да Роза^[2] Cardoso Кардозу^[2] Losa Лоза^[2] Teresina Тэрэзіна^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Brasília Бразілія^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Todos os Santos Тодуз-ус-Сантус^{[браз. 8]}
	перад зычнымі p, t, c, q і ў канцы слова	/ʃ/ (парт.);	ш	de Castilho ды Каштылью^[2] de Burgos ды Бургуш^[2] Nunes Нуніш^[2] Dinis Дыніш^[2] Lopes Лопіш^[2] Ferreira de Vasconcelos Ферэйра ды Вашканселуш^[2] Bernardes Бернардыш^[2] de Castanheda ды Каштаньеда^[2] de Góis ды Гойш^[2] Mendes Pinto Мендыш Пінту^[2] Gomes de Amorim Гоміш ды Амарым^[2] Castelo Branco Каштэлу Бранку^[2] Castro Каштру^[2] Dantas Данташ^[2] Negreiros Негрэйруш^[2] Gonçalves Гансалвіш^[2] Pires Пірыш^[2]de Campos ды Кампуш^[1]
	перад зычнымі p, t, c, q і ў канцы слова	/s/ (браз.)	с	Óbidos Обідус^{[кар.ПА 1]} Manaus Манаус^{[кар.бр. 1]}^{[кар.ПА 1]} Canudos Канудус^{[кар.ПА 1]} Palmas Палмас^{[кар.ПА 1]} São Luís Сан-Луіс^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Caxias Кашыяс^{[кар.ПА 1]} São Francisco Сан-Франсіску^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Serra dos Parecis Сера-дус-Парэсіс^{[браз. 3]} dos Santos дус Сантус^{[браз. 1]} (браз.)

t		/t/	т	Direitinho Дырэйтынью^[2] de Castilho ды Каштылью^[2] Mendes Pinto Мендыш Пінту^[2] Tolentino Талентыну^[2] Teixeira Тэйшэйра^[2]
th		/t/
u			у (ў)	de Burgos ды Бургуш^[2] Nunes Нуніш^[2] du Bocage ду Бакажы^[2] Herculano Эркулану^[2] Guajará-Mirim Гуажара-Мірым^{[кар.ПА 1]} Macau Макау^{[кар.ПА 1]} Caruaru Каруару^{[кар.бр. 1]} São Paulo Сан-Паўлу^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Xingú Шынгу^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Júnior Жуніяр^{[браз. 1]}
	у спалучэннях gue, gui, que, qui, ou		апускаецца	Rodrigues Lobo Радрыгіш Лобу^[2] de Figueiredo ды Фігейрэду^[2] Quental Кентал^[2] Queiroz Кейруш^[2] Guerra Junqueiro Гера Жункейру^[2] Rodrigues Радрыгіш^[2] Salgueiro Салгейру^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Jequié Жэкіе^{[кар.бр. 1]} Joaquim Жаакін^{[браз. 7]}
	gui			Garcia de Guilhade Гарсія ды Гальяды^[2]^{[памыл. 1]}
v		/v/	в	Ferreira de Vasconcelos Ферэйра ды Вашканселуш^[2] da Silva да Сілва^[2] Verde Верды^[2] Vieira Віейра^[2] Gonçalves Гансалвіш^[2] Tavares Таварыш^[2] Vilhena Вільена^{[кар.ПА 1]}
v	пасля галосных	/v/	ў	Xavier Шаўер^{[браз. 7]}
w
x	у пачатку слова, паміж галоснымі або перад зычным	/ʃ/	ш	Teixeira Тэйшэйра^[2] Alexandre Алешандры^[2] Caxias Кашыяс^{[кар.ПА 1]} Xingú Шынгу^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Xavier Шаўер^{[браз. 7]}
x		/z/
y
z	у пачатку словы, паміж галоснымі	/z/	з	Fortaleza Фарталеза^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Juazeiro Жуазейру^{[кар.ПА 1]} Belo Horizonte Белу-Арызонты^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]}
	у сярэдзіне слова перад зычным і на канцы слова		ш (парт.)	Queiroz Кейруш^[2]
	у сярэдзіне слова перад зычным і на канцы слова		с (браз.)	Imperatriz Імператрыс^{[кар.ПА 1]}^{[кар.бр. 1]} Juiz de Fora Жуіс-ды-Фора^{[кар.бр. 1]}

Націск

У словах, якія складаюцца з двух і болей складаў, якія не маюць спалучэнняў дзвюх і болей галосных літар у апошнім і перадапошнім складах, не маюць знакаў ´, ^, ~ і заканчваюцца на галосныя -a, -e, -o, а таксама літараспалучэнні -as, -es, -os, -am, -em, -ens, націск падае на перадапошні склад.

У словах, якія складаюцца з двух і болей складаў, якія не маюць спалучэнняў дзвюх і болей галосных літар у апошнім складзе, не маюць знакаў ´, ^, ~, не заканчваюцца на галосныя літары -a, -e, -o або літараспалучэнні -as, -es, -os, -am, -em, -ens, націск падае на апошні склад.

У словах, якія маюць знакі ´, ^, ~, націк падае на галосныя, якія пазначаны гэтымі знакамі

У словах, якія складаюцца з двух і болей складаў, не маюць знакаў ´, ^, ~, але маюць у апошнім складзе спалучэнні дзвюх галосных літар, або дзвюх галосных літар + зычная -s, націск падае на перадапошнюю галосную літару апошняга склада.

У словах, якія складаюцца з двух і болей складаў, не маюць знакаў ´, ^, ~ і заканчваюцца на галосныя -a, -e, -o, а таксама літараспалучэнні -as, -es, -os, -am, -em, -ens, і маюць спалучэнні дзвюх галосных літар, які ўтвараюць дыфтонг у перадапошнім сладзе, націск падае на другую галосную перадапошняга склада (ia, io, ua) або на першую галосную перадапошняга склада (au, oi)^[6]