Генадзь Яўгенавіч Змудзінскі

Генадзь Яўгенавіч Змудзінскі
Генадзь Яўгенавіч Змудзінскі
Дата нараджэння	29 студзеня 1897
Месца нараджэння	Ніжняудзінск, Іркуцкая губерня, Іркуцкае генерал-губернатарства[d], Расійская імперыя;
Дата смерці	22 верасня 1938 (41 год)
Месца смерці	Менск, Менская вобласць, БССР, СССР;
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР;
Род дзейнасці	мастак, экслібрысіст
Вучоба	Імператарская Акадэмія мастацтваў;
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гена́дзь Яўге́навіч Змудзі́нскі (17 (29) студзеня 1897, Ніжнеудзінск, Іркуцкая губерня, Расійская імперыя — 22 верасня 1938, Менск, НКУС) — беларускі графік.

Біяграфія

Вучыўся ў Імператарскай Акадэміі мастацтваў (1914—1915). Быў мабілізаваны ў войска з пачаткам Першай сусветнай вайны. З 1918 года ў Чырвонай Арміі — камандзір палка, начальнік разведаддзела брыгады. З 1921 года ў Менску. У 1921 годзе зрабіў некалькі плакатаў для Белдзяржвыдавецтва і Галоўпалітасветы. Аўтар эскіза ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга БССР і граматы да яго (1924), фірмовай маркі Белдзяржвыдавецтва (1924).

На час арышту працаваў у адной з менскіх газет. Арыштаваны ў Менску па адрасе: вуліца Старажоўская, д. 8, кв. 2. Асуджаны «тройкай» НКУС 20 верасня 1938 года як «агент польскіх разведвальных органаў» да расстрэлу. Рэабілітаваны трыбуналам Беларускай вайсковай акругі 29 кастрычніка 1957 года^[1].

Творчасць

Працаваў пераважна ў станковай і кніжнай графіцы. Адзін з заснавальнікаў школы беларускай кніжнай графікі. Ілюстраваў школьныя падручнікі, аформіў шмат кніг для дзяцей — Максім Гарэцкі «Досвіткі», 1926; Аляксандр Нявераў «Як у нас была вайна», 1927; казку «Воўк і лес», 1928; і інш. Супрацоўнічаў з газетай «Звязда» (1927—1928), дзе друкаваліся яго плакаты і палітычныя карыкатуры. Браў удзел у Першай усебеларускай мастацкай выстаўцы (1925), у Міжнароднай выстаўцы кнігі ў Лейпцыгу (1927). Найбольш вядомыя творы станковай графікі — «Пагром», «Мінская конка», «Згода нявесты», «Бежанцы» (1916), «Араты» (1925).^[2]

Станковая графіка

Нямецкая кавалерыя, якую пераследуе агонь нашых кулямётаў, 1916
Плакат, 1921
Эскіз Дзяржаўнага герба БССР,1925
Герб БССР (праект Г.Змудзінскага)
Араты, 1925

Зноскі

↑ Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 3. Кніга 2 / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Мн., 2005.
↑ ЗМУДЗІНСКІ Генадзь Яўгенавіч // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.

Літаратура

Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.
Налівайка Л. Лёс Генадзя Змудзінскага(недаступная спасылка) // Літаратура і мастацтва № 14. — 8 крас. 2011. — С. 11.
Шматаў В. Ф. Беларуская графіка 1917—1941 гг. — Мн., 1975;
Церашчатава В. В. Беларуская кніжная графіка 1917—1941. — Мн., 1971;
Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т. / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.. — Мн.: БелСЭ, 1985. — Т. 2. Габой — Карціна. — 702 с. — 9 500 экз.
Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).