Другая беларуская стралковая дывізія

Другая беларуская стралковая дывізія — нацыянальнае тэрытарыяльна-міліцэйскае вайсковае фарміраванне ў БССР у 1923—1938 гг.

Створана на базе 2-й Тульскай стралковай дывізіі. Першы камандзір Я. Ф. Фабрыцыус. Штаб дывізіі знаходзіўся ў Мінску. Складалася з 3 стралковых палкоў, асобнага кавалерыйскага эскадрона і гаўбічнага артылерыйскага дывізіёна, якія дыслацыраваліся ў Чэрвені, Барысаве і Слуцку. Камплектаванне асабовага складу тэрміновай службы праводзілася па тэрытарыяльнай прыкмеце з прызыўнікоў БССР. У 1924 г. сярод салдат і сяржантаў 5764 беларусы, 577 яўрэяў, 375 рускіх. З сярэдзіны 1920-х гадоў у дывізіі шырокі водгук атрымала палітыка беларусізацыі. Большая частка ваеннай і палітычнай падрыхтоўкі вялася на беларускай мове. Існавалі таксама яўрэйскія роты, дзе ваенна-палітычная работа праводзілася на яўрэйскай мове (ідыш). Камандна-палітычны склад дывізіі паступова змяняўся кадравымі афіцэрамі-беларусамі. У 1935—1938 гг. Чырвоная Армія пераводзілася выключна на кадравы прынцып арганізацыі і экстэрытарыяльнае камплектаванне. Паводле пастановы ЦК ВКП(б) ад 7 сакавіка 1938 г. і загаду наркома абароны СССР К. Варашылава ад 16 сакавіка 1938 г. дывізія рэарганізавана ў кадравую вайсковую адзінку Чырвонай Арміі.

• Панкратаў П. Другая беларуская стралковая дывізія / Павел Панкратаў // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 3. Гімназіі — Кадэнцыя / БелЭн; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1996. — 527 с.: іл. — С. 278. — ISBN 985-11-0041-2.