Маскуліннасць

Маскуліннасць (ад лац.: masculinus, мужчынскі) — сукупнасць цялесных (другасных палавых прыкмет), псіхічных і паводніцкіх асаблівасцяў, якія разглядаюцца як мужчынскія (гэта значыць вонкава адрозніваюць мужчыну ад жанчыны ці самца ад самкі ў жывёл)^[1].

Супрацьлегласцю маскуліннасці з'яўляецца феміннасць, якая характарызуецца такімі якасцямі, як адчувальнасць, пяшчота, спагадлівасць, клапатлівасць^[2].

Для вырашэння пытання аб тым, якія прыкметы з'яўляюцца маскуліннымі, неабходна першаснае дапушчэнне альтэрнатыўнасці: усе прыкметы з'яўляюцца альбо маскуліннымі, альбо феміннымі. Акрамя таго, на дадзенае вызначэнне ўплывае наяўнасць сацыяльных стэрэатыпаў і адсутнасць нейтральнага ніякага роду.

Існуюць розныя канцэпцыі маскуліннасці — ад эсенцыялісцкай да сацыяльна-канструктывісцкай. Эсенцыялісцкі падыход разглядае маскуліннасць як следства біялагічнага адрознення мужчыны ад жанчыны, а сацыяльна-канструктывісцкі вызначае маскуліннасць у тэрміналогіі гендарных чаканняў^[3].

Сексолаг Ігар Кон разглядае маскуліннасць у гістарычным кантэксце, сыходзячы з сацыяльна-канструктывісцкага падыходу^[4].

Варта таксама адрозніваць маскуліннасць ў цэлым і таксічную маскуліннасць.

Разам з тым гендарная даследчыца Р. Э. Хоскін паказвае, што ў навуковай літаратуры прысутнічаюць пэўныя падвойныя стандарты ў вызначэнні маскуліннасці і феміннасці: калі жанчына праяўляе маскулінныя гендарныя паводзіны, то ейную маскуліннасць называюць жаночай маскуліннасцю, разам з тым калі мужчына праяўляе феміннае, гэта часта называюць «падначаленымі маскуліннасцямі», а не мужчынскай феміннасцю.

• Статья «Маскулинность и фемининность» в энциклопедии «Кругосвет».
• Синельников А. С. Маскулинность // Словарь гендерных терминов / Под ред. А. А. Денисовой. — М. : Региональная общественная организация «Восток-Запад: Женские Инновационные Проекты»: Информация XXI век, 2002. — 256 с. — 1000 экз. — ISBN 5-86391-002-4.
• А.К.Эшиев, Г.А.Анарбаева, К.А.Смадияров. Психологические факторы изменения маскулинности // Вестник КарГУ. — 2012. — № 2.