Нацыянальная партыя Інданезіі
Нацыянальная партыя Інданезіі (індан.: Partai Nasional Indonesia, PNI) — палітычная партыя Інданезіі, у розныя гады выступала з розных пазіцый пад рознымі лозунгамі. Падстава партыіПартыя была заснавана ў Бандунгу 4 ліпеня 1927 года групай інданезійскіх нацыяналістаў на чале з Ахмедам Сукарна. Спачатку звалася Інданезійскай нацыянальнай асацыяцыяй, у маі 1928 года назва была зменена. Нароўні з агульнадэмакратычнымі вымогамі абвясціла лозунг змагання за палітычную і эканамічную незалежнасць Інданезіі. На думку кіраўніцтва партыі, вызваленне Інданезіі ад галандскага панавання магло быць дасягнута шляхам шырокіх народных агульнанацыянальных дзеянняў, але без ужывання гвалту. Партыя праводзіла палітыку адмовы ад супрацы з каланіяльнымі ўладамі, распрацавала сваю сацыяльна-эканамічную праграму. Да канца 1929 года ў партыі было больш 10 тысяч членаў. Узрост уплыву Нацыянальнай партыі ў краіне выклікаў рэпрэсіі з боку каланіяльных улад. У 1930 годзе былі арыштаваны Сукарна і іншыя лідары партыі, яе дзейнасць была фактычна паралізавана і праз год яна самараспусцілася[1][2]. Партыя падчас кіравання СукарнаПасля абвяшчэння незалежнасці Інданезіі Нацыянальная партыя пачала аднаўляцца як адзіная ў краіне праўрадавая партыя. Аднак, ужо 22 жніўня 1945 года яе фармаванне было прыпынена прэзідэнтам Сукарна[3].  29 студзеня 1946 года на з'ездзе ў Кедзіры (Усходняя Ява) партыя была адноўлена, яе нефармальным лідарам застаўся Сукарна, які лічыўся, згодна інданезійскай канстытуцыі, беспартыйным[4]. У якасці праграмы нацыянальнага аб'яднання і пабудовы незалежнай інданезійскай дзяржавы прыняла пяць прынцыпаў, высунутых Сукарна — інданезійскі нацыяналізм, інтэрнацыяналізм ці гуманізм, дыскусія ці дэмакратыя, сацыяльны дабрабыт і вера ў Бога. Лідары партыі з 1945 года знаходзіліся на ключавых пастах ва ўрадзе, у 1952—1957 годах (з перапынкам у паўгода ў 1955—1956 годах) узначальвалі ўрада Інданезіі. Пасля выбараў 1955 года ўзмацнілася ўнутрыпартыйнае змаганне. У маі 1950 года ў партыі адбыўся раскол, ад яе адлучылася Нацыянальная народная партыя[5]. У жніўні 1950 года быў утвораны новы інданезійскі парламент — Савет народных прадстаўнікоў. Нацыянальная партыя атрымала ў ім 36 месцаў[6]. У жніўні 1958 года частка левага крыла выйшла з партыі і ўтварыла Партыю Інданезіі. У 1960 годзе генеральным старшынём партыі быў абраны лідар левага крыла Алі Састрааміджоя. Ідэалагічным грунтам Нацыянальнай партыі з'яўляўся мархаэнізм (ад «мархаэн» — просты чалавек) — распрацаваны Сукарна адменнік дробнабуржуазнага сацыялізму. Праграма партыі (1952 г.) утрымвала шэраг сацыяльных вымогаў: ліквідацыя феадальных перажыткаў, нацыяналізацыя важных галін прамысловасці, падвышэнне жыццёвага ўзроўня насельніцтва і др[7]. Партыя пасля 30 верасня 1965 годаПасля падзей 30 верасня 1965 года левае крыло на чале з старшынём партыі Састрааміджоя на пазачарговым з'ездзе (красавік 1966 г.) было ўхілена з кіроўных органаў партыі. Да кіраўніцтва партыяй прыйшлі дзеячы, гатовыя супрацоўнічаць з новым рэжымам генерала Мухамеда Сухарта. У гэты перыяд уплыў партыі рэзка панізіўся. Разам з іншымі палітычнымі партыямі і праўрадавай арганізацыяй Голкар брала ўдзел у выбарах 1971 года, дзе паказала трэці вынік, але набрала менш за 7 працэнтаў галасоў і не была дапушчана ў парламент. У 1973 годзе Нацыянальная партыя злілася з партыямі Хрысціянскай, Каталіцкай, Мура і Лігай абаронцаў незалежнасці Інданезіі ў Дэмакратычную партыю Інданезіі. Аднаўленне партыі ў 1990-х гадахУ 1995 годзе партыя была створаны Інданезійскі нацыянальны саюз, у 1998 годзе, пасля падзення дыктатуры Сухарта, ён быў ператвораны ў Інданезійскую нацыянальную партыю мархаэнізму, пад гэтай назвай партыя брала ўдзел у выбарах 1999 года[8][9][10]. Зноскі
Літаратура
Спасылкі |
||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
