Наўэль (танк)
DL-43 «Наўэль» (ісп.: Nahuel DL-43, ад мап.: nahuel — «ягуар») — аргентынскі сярэдні танк часоў Другой сусветнай вайны. З'яўляўся аналагам танкаў M4 «Шэрман» і M3 «Грант». Выпуск танка быў пачаты ў 1944 годзе, аднак паколькі з заканчэннем Другой сусветнай вайны на сусветны рынак узбраенняў у значных колькасцях паступілі параўнальна танныя і больш сучасныя «Шерманы», вытворчасць «Наўэля» была спынена пасля выпуску 16 адзінак. ГісторыяАргенціна ў пачатку XX стагоддзя ўваходзіла ў першую дзясятку краін свету з самым высокім даходам на душу насельніцтва[3][4]. Амбіцыі мясцовых палітыкаў, тэрытарыяльныя спрэчкі з суседзямі прывялі да ўзмоцненай мілітарызацыі, што выклікала затратную гонку марскіх узбраенняў. Першапачаткова аргентынскія ваенныя арыентаваліся на сваіх брытанскіх калегаў. Пазней пачалося супрацоўніцтва з Германіяй. Так, у 1939 годзе 17 з 34 аргентынскіх генералаў мелі вопыт службы ў нямецкай арміі[5]. Сімпатыі Буэнас-Айрэса да Берліну раздражнялі паўночнаамерыканцаў. Нейтралітэт Аргентыны ў Другой сусветнай вайне выключыў краіну з спісу краін-атрымальнікаў ваеннай і эканамічнай дапамогі ЗША па ленд-лізу. На пачатак Другой сусветнай вайны ўзброеныя сілы Аргенціны па колькасці (66 тысяч чалавек) былі другімі ў Паўднёвай Амерыцы[6], флот — найбуйнейшым у Паўднёвай Амерыцы і восьмым ў свеце[7]. Аднак стан ваеннай тэхнікі сухапутных войскаў пакідала жадаць лепшага, у адрозненне ад флоту і авіяцыі. Так, акрамя 12 англійскіх танкеток «Кардэн-Лойд» вытворчасці «Вікерс», у аргентынскай арміі не было іншай бранятанкавай тэхнікі, не лічачы браневікоў «Крослі». Перамовы аб куплі 160 лёгкіх танкаў TNHP былі перапыненыя акупацыяй Чэхаславакіі Германіяй[8][9]. Краіны Восі, ва ўмовах вайны адчуваючыя дэфіцыт узбраення, не маглі прадаць Аргентыне бронетэхніку, нягледзячы на тое, што прэзідэнт Рамон Касцілья звяртаўся да Гітлеру з просьбай паставіць танкі і самалёты наўзамен уступлення Буэнас-Айрэса ў вайну супраць ЗША і Вялікабрытаніі[10]. Ва ўмовах пагрозы магчымага амерыкана-бразільскага ўварвання ў краіне пачалася ўзмоцненая распрацоўка і вытворчасць ваеннай тэхнікі і рыштунку — рухавікі «Гаўчо», бамбавікі «Калькін», навучальныя самалёты DL і Tu-Sa, джып «Ньянду» і іншае. Распрацоўка Саюзнікі па антыгітлераўскай кааліцыі паставілі суседзям-бразільцам 230 танкаў, што паставіла нацыянальную бяспеку нейтральнай Аргентыны ў крытычнае становішча. У 1942 годзе пачалося праектаванне першага ў краіне і Паўднёвай Амерыцы танка. Распрацоўшчыкам быў падпалкоўнік Альфрэда Баісі (ісп.: Alfredo BaisiAlfredo Baisi), пасля член «Групы аб'яднаных афіцэраў» (ГАА). Машына атрымала назву DL.43 Nahuel, што ў перакладзе з мовы індзейцаў арауканов — абарыгенаў захаду Аргенціны, азначае «Ягуар». У аснову DL.43 былі закладзены канструктыўныя рашэнні, выкарыстаныя на сярэдніх танках ЗША. Спачатку быў выраблены макет, выкананы за 45 дзён у натуральную велічыню з дрэва[11]. У 1943 годзе на сталічным заводзе Arsenal Esteban de Luca быў выраблены першы асобнік танка, які атрымаў нумар C 252. Яго прадэманстравалі ўдзельнікам нядаўняга ваеннага перавароту ў Аргентыне — Эдельміру Фарэлю, Альберту Тейсайре і Хуану Перону, сімпатызаваўшему нацысцкай Германіі. КанструкцыяУзбраеннеТанк быў узброены састарэлай (на момант выкарыстання) 75 мм гарматай L30 M1909 (поўным аналагам палявой гарматы Krupp узору 1909 года, якая складалася на ўзбраенні ў аргентынскай арміі)[12][13]. Узбраенне экіпажа — пісталеты-кулямёты Thompson і Halcón M-1943, пісталеты Ballester-Molina[13]. Вытворчасць З-за слабасці аргентынскай прамысловасці ў вытворчасці выкарыстоўвалася шырокая кааперацыя. У выніку да працэсу падключылася 80 фірмаў[14]. Так, кордаўскі завод FMA паставіў для танка авіяцыйныя рухавікі Lorraine-Dietrich 12Eb, якія засталіся ад ліцэнзійных самалётаў Dewoitine D. 21. На прадпрыемствах DGFM выплаўлялі сталь, каткі для машыны каваліся ў сталічным лакаматыўным дэпо, вежы адлілі на прадпрыемствах Talleres Metalúrgicos San Martín (TAMET). Верфі Міністэрства грамадскіх работ у Авельянеде былі адказныя за вытворчасць хадавой часткі, пяціступеневую скрынку перадач распрацавала аўтамайстэрня «Пэдра Мерліна» з Кабальіта (Буэнас-Айрэс)[15], а армейскае ўпраўленне сувязі займалася камунікацыйным абсталяваннем[16]. Да працы таксама прыцягнулі дзяржаўную нафтавую кампанію YPF[14]. Танкі абсталявалі радыёстанцыямі і ТПП вытворчасці нямецкай фірмы Telefunken[1]. У выніку кампаніяй Arsenal Esteban de Luca было выраблена толькі 16 танкаў «Наўэль»[12][17]. Яны пастаўляліся ў узброеныя сілы Аргенціны. У канцы 1940-х гадоў серыйная вытворчасць уласных танкаў была згорнута з-за з'явіўшайся магчымасці купіць застаўшыяся пасля Другой сусветнай вайны больш якасныя і недарагія амерыканскія «Шерманы». Зноскі
Літаратура
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
