Партызанская брыгада імя Ф. Э. Дзяржынскага (В. М. Манахаў)

Партызанская брыгада імя Ф. Э. Дзяржынскага
Гады існавання	1943—1944
Краіна	СССР  Беларуская ССР
Падпарадкаванне	Беларускі штаб партызанскага руху
Уваходзіць у	Брэсцкае партызанскае злучэнне
Тып	партызаны
Функцыя	змаганне з акупантамі
Колькасць	1040 партызан (12 ліпеня 1944)
Дыслакацыя	Бярозаўскі, Косаўскі, Целяханскі раёны
Войны	Другая сусветная вайна Вялікая Айчынная вайна
Удзел у	Вялікая Айчынная вайна
Камандзіры
Вядомыя камандзіры	Васіль Міхайлавіч Манахаў

Партызанская брыгада імя Ф. Э. Дзяржынскага — партызанская брыгада, створаная ў снежні 1943 года. Дзейнічала на тэрыторыі Бярозаўскага, Косаўскага, Целяханскага раёнаў.

Брыгада была арганізавана на базе атрадаў:

• партызанскі атрад імя Молатава (арганізаваны ў красавіку 1942 года як 112-ы партызанскі атрад, у ліпені 1942 аб'яднаны з атрадам Васіля Міхайлавіча Манахава, які дзейнічаў са жніўня 1941 года; з кастрычніка 1942 — імя Молатава);
• партызанскі атрад імя М. Ф. Сільніцкага (арганізаваны ў жніўні 1943);
• партызанскі атрад імя А. П. Чарткова;
• партызанскі атрад імя Калініна (арганізаваны ў маі 1943).

• Васіль Міхайлавіч Манахаў

• Павел Рыгоравіч Кавалёў

• Ф. М. Баранаў
• А. Р. Жураўлёў

У ліпені — жніўні 1943 года партызаны злучэння пусцілі пад адхон і пашкодзілі 20 эшалонаў, падарвалі 3 масты на чыгунках і 12 на шашэйных і грунтавых дарогах, 25 аўтамашын, разграмілі 5 варожых гарнізонаў. 3 — 16 красавіка 1944 года вялі баі за выхад з блакады (Здзітаўская абарона), удзельнічалі ў аперацыі «рэйкавая вайна» на чыгуначным участку Бяроза — Івацэвічы.

12 ліпеня 1944 года брыгада (1040 партызан; атрады імя Молатава (да кастрычніка 1942 — 112 партызанскі атрад), імя Сільніцкага, імя Чарткова (камандзір атрада імя Молатава А. П. Чарткоў загінуў у баі), імя Калініна) злучылася з Чырвонай Арміяй.

• У вёсцы Жытлін Івацэвіцкага раёна ў гонар брыгады пастаўлены помнік.

• Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941—1945: Энцыкл. / Рэдкал.:І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.. — Мн.: БелСЭ, 1990. — 680 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-012-2.