Самуэль Морзэ

Самуэль Морзэ
Самуэль Морзэ
	англ.: Samuel Finley Breese Morse
Імя пры нараджэнні	Samuel Finley Breese Morse
Род дзейнасці	вынаходнік, фізік, скульптар, мастак, выкладчык універсітэта, фатограф, пісьменнік
Дата нараджэння	27 красавіка 1791
Месца нараджэння	Чарлзтаўн[d], Бостан, акруга Сафалк[d], Масачусетс, ЗША;
Дата смерці	2 красавіка 1872 (80 гадоў)
Месца смерці	Манхэтэн, Нью-Ёрк, штат Нью-Ёрк, ЗША;
Месца пахавання	Грын-Вуд[d];
Грамадзянства	ЗША;
Бацька	Jedidiah Morse[d]
Маці	Elizabeth Breese Morse[d]
Жонка	Sarah Elizabeth Griswold[d]
Дзеці	Leila Morse[d], Samuel Arthur Breese Morse, Jr.[d] і Charles Walker Morse[d]
Месца працы	Нью-Ёркскі ўніверсітэт; Політэхнічны інстытут Нью-Ёркскага ўніверсітэта[d];
Альма-матар	Ельскі каледж[d]; Каралеўская акадэмія мастацтваў;
Член у	Шведская каралеўская акадэмія навук; Амерыканскае філасофскае таварыства; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Таварыства Phi Beta Kappa; Амерыканскае антыкварнае таварыства[d];
Узнагароды і прэміі	Нацыянальная Зала славы вынаходнікаў[d] (1975) член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук
Аўтограф
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Са́муэль Фі́нлі Брыз Мо́рзэ (27 красавіка 1791 — 2 красавіка 1872) — адзін з вынаходнікаў аднадротавага тэлеграфа, адзін са стваральнікаў азбукі Морзэ, мастак.

Дзяцінства і адукацыя

Самуэль Морзэ нарадзіўся ў Чарльзтаўне, Масачусетс у сям'і географа і пастара Джэдзідая Морзэ і Элізабет Эн Фінлі Брыз.^[4] Бацька Самуэла быў прапаведнікам кальвінізму і прыхільнікам Федэралісцкай партыі ЗША. Самуэль Морзэ быў выхаваны ў кальвінісцкіх традыцыях, чаму вельмі паспрыяў Джэдзідай, які верыў, што выхаванне мусіла весціся на федэралісцкай глебе, якая захоўвала блізкія да пурытанскіх традыцыі.

Пасля Акадэміі Філіпса (Эндовер, Масачусетс) Самуэль Морзэ паступіў у Ельскі каледж для атрымання дадатковых ведаў у рэлігійнай філасофіі, матэматыцы і конегадоўлі. У каледжы ён наведваў лекцыі па электрычнасці, якія праводзілі Бенджамін Сылмен і Джэрэмі Дэй. Сябе Морзэ забяспечваў сам — карцінамі. Пасля выпуску з Ельскага каледжа быў прыняты ў ганаровае таварыства Фі Бэта Капа.

Тэлеграф

Хоць Морзэ ў першую чаргу звязваюць са стварэннем коду Морзэ, але ён зрабіў вялікі ўнёсак у вынаходніцтва электрычнага тэлеграфу як сродку сувязі на вялікіх дыстанцыях.

У 1825 годзе нью-ёркскія ўлады далі ўзнагароджанне памерам $1000 на напісанне партрэту Мары-Жозэфа Ляфаета ў Вашынгтоне. Падчас напісання партрэту Морзэ атрымаў ліст ад бацькі і, прачытаўшы толькі радок «Твая любая жонка ачуньвае», адправіўся дамоў у Нью-Гэван, так і ня скончаўшы замову. Але пакуль ён прыехаў, жонка была пахаваная.^[5] Засмучаны тым, што ўвесь час ён ня ведаў пра пагаршэньне стану жонкі, ён вырашыў змяніць сваю дзейнасць з мастацтва на стварэнне спосаба хуткай перадачы звестак на вялікай адлегласці.^[6]

Падчас марской вандроўкі дадому ў 1832 годзе пазнаёміўся з Чарльзам Томасам Джэксанам, які быў знаёмы з электрамагнетызмам. Назіраючы за эксперымэнтамі Джэксана з электрамагнітам, Морзэ распрацаваў прынцыпы аднадротавага тэлеграфа.