Трапасферная радыёсувязь

Трапасфе́рная радыёсу́вязь^[1] — радыёсувязь на вялікія адлегласці (далёкая радыёсувязь), якая грунтуецца на адбіцці (перавыпраменьванні) радыёхваль на электрычных неаднароднасцях трапасферы (змяненні дыэлектрычнай пранікальнасці). Ажыццяўляецца ў дыяпазонах дэцыметровых і сантыметровых хваль.

Трапасферная радыёсувязь магчыма, калі перавыпраменьванне радыёхваль адбываецца ў перасячэнні дыяграм накіраванасці перадаючай і прыёмнай антэн. Якасць і ўстойлівасць сувязі залежыць ад выпадковых мясцовых змяненняў тэмпературы, вільготнасці паветра, атмасфернага ціску і змяншэннем гэтых велічынь з павелічэннем вышыні. Адлегласць паміж пунктамі перадачы і прыёму сігналаў можа дасягаць тысяч кіламетраў. На практыцы адлегласць паміж станцыямі трапасферных ліній сувязі абмяжоўваюць 500 км і выкарыстоўваюць радыёперадатчыкі з вялікай выхадной магутнасцю (да 10 кВт і больш), прыёмнікі з высокай адчувальнасцю, спецыяльныя антэны і метады змяншэння ўплыву замірання сігналаў.

У выніку развіцця спадарожнікавай радыёсувязі трапасферная радыёсувязь часткова страчвае сваё значэнне^[1].

На практыцы звычайна будуюць радыёрэлейныя лініі з выкарыстанне трапасфернай сувязі ва ўсіх звёнах, або толькі ў некаторых з іх. Працягласць такіх ліній можа дасягаць некалькіх тысяч кіламетраў (да 1500 км і болей^[2] ).

• Радыёрэлейная сувязь

• Ліпковіч Э. Б. Трапасфе́рная радыёсу́вязь // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 515. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Тропосфе́рная радиосвя́зь / Калинин А. И. // Т. 26. Тихоходки — Ульяново. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 247—248. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Тропосфе́рная радиосвя́зь // Новый политехнический словарь (руск.) / Гл. ред. А. Ю. Ишлинский. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2000. — С. 558. — 671 с. — 15 000 экз. — ISBN 5-85270-322-2.
• Тропосфе́рная радиосвя́зь // Политехнический словарь (руск.) / Редкол.: А. Ю. Ишлинский (гл. ред.) и др. — 3-е изд., перераб. и доп. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 547. — 656 с. — 150 000 экз. — ISBN 5-85270-003-7.
• Тропосфе́рная радиосвя́зь // Военный энциклопедический словарь : [ВЭС] : в 2 т. Т. 2. / редкол.: А. П. Горкин [и др.] ; Ин-т воен. истории Минобороны России. — М. : БРЭ : РИПОЛ КЛАССИК, 2001. — С. 662. — 816 с. — 5000 экз. — (Энциклопедические словари). — ISBN 5-85270-219-6 («БРЭ»); ISBN 5-7905-0994-0 («РИПОЛ КЛАССИК»); ISBN 5-7905-0996-7 (т. 2). (руск.)
• Тропосфе́рная радиосвя́зь // Военный энциклопедический словарь / Отв. ред. Еремина Н.. — М.: Эксмо, 2007. — С. 921. — 1024 с. — 5 000 экз. — ISBN 978-5-699-23223-9. (руск.)

	Трапасферная радыёсувязь на Вікісховішчы