Уладзімір Антонавіч Пракулевіч
Уладзімір Антонавіч Пракулевіч (нар. 5 красавіка 1949, Новасысоеўка, Якаўлеўскі раён, Прыморскі край, РСФСР, СССР) — доктар біялагічных навук, прафесар, загадчык кафедры мікрабіялогіі біялагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. БіяграфіяУладзімір Антонавіч Пракулевіч нарадзіўся 5 красавіка 1949 года ў сяле Новасысоеўка Якаўлеўскага раёна Прыморскага краю Расійскай федэрацыі. У 1966 годзе паступіў на біялагічны факультэт БДУ. Пасля навучання ў аспірантуры пры кафедры мікрабіялогіі ў 1975 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю па спецыяльнасці «Мікрабіялогія». З 1974 года працаваў малодшым навуковым, затым старшым навуковым супрацоўнікам у Мінскім апорным пункце ВНДІ генетыкі пры БДУ. З 1985 года — загадчык сектара генетыкі фітапатагенных бактэрый навукова-даследчай лабараторыі эксперыментальнай біялогіі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У 1989 годзе Уладзіміру Антонавічу прысуджана вучоная ступень доктара біялагічных навук і ў гэтым жа годзе ён быў абраны на пасаду загадчыка кафедры мікрабіялогіі біялагічнага факультэта БДУ. Званне прафесара прысвоена ў 1995 годзе. Навуковая дзейнасцьУладзімір Пракулевіч — спецыяліст у галіне генетыкі мікраарганізмаў і біятэхналогіі. Курсавыя працы, дыпломны праект і кандыдацкая дысертацыя, выкананая ў працэсе навучання ў аспірантуры, былі прысвечаны вывучэнню механізмаў уздзеяння ДНК-тропных агентаў хімічнай (азоцісты іпрыт) і фізічнай прыроды (ультрафіялетавае святло) на працэс кан’югацыі бактэрый. Асаблівасцю даследавання з’явіліся метадычныя падыходы, выкарыстаныя ў працы. Пашкоджвальным уздзеянням фактараў падвяргаліся мужчынскія клеткі (клеткі донараў), а асноўны вынік мадыфікацый ДНК вывучаўся пасля яе перадачы ў рэцыпіентныя (жаночыя клеткі). Пасля абароны кандыдацкай дысертацыі ў 1975 годзе па прапанове загадчыка лабараторыі і кафедры мікрабіялогіі прафесара Ю. К. Фамічова Уладзімір Антонавіч змяніў тэматыку даследаванняў і пачаў праводзіць фундаментальныя даследаванні па вывучэнні арганізацыі генаў фітапатагенных бактэрый і высвятленні малекулярных механізмаў узаемадзеяння патагенаў з раслінамі-гаспадарамі. Ён абгрунтаваў новыя падыходы і распрацаваў методыкі правядзення генетычнага аналізу бактэрый рода Erwinia. Ім пабудавана першая ў свеце кальцавая генетычная карта храмасом гэтых бактэрый. У 1990-я гады ў сувязі з сітуацыяй, якая склалася ў эканамічнай сферы пры развале Савецкага Саюза, узніклі праблемы з лячэбна-прафілактычнымі прэпаратамі, асабліва ў ветэрынарыі. У Беларусі ветэрынарныя прэпараты практычна не вырабляліся, прадпрыемствы ў Расіі — галоўныя пастаўшчыкі — у асноўным зачыніліся. Валюты для закупкі імпартных прэпаратаў у краіне не хапала, а масавасць жывёлагадоўчай галіны сельскай гаспадаркі ў Беларусі засталася. Тады па прызыву і заданні Мінсельгасхарча рэспублікі ўзнікла неабходнасць у змене навуковага напрамку работы кафедры. Уладзімір Пракулевіч узяўся за распрацоўку, навуковае і тэхналагічнае суправаджэнне фармацэўтычных прэпаратаў для ветэрынарыі. Ужо праз месяц была распрацавана тэхналогія і дакументацыя на выпуск першага ветпрэпарату «Гентаміцын для ветэрынарыі-4 %». Вытворчасць арганізавалі на аб’яднанні «Белмедпрэпараты». Пачаўся экспарт у Расію, Украіну і іншыя рэспублікі былога СССР. Затым распрацавалі тэхналогіі і арганізавалі выпуск прэпаратаў «Метранідазол для ветэрынарыі», «Трымеразін». Уладзімір Пракулевіч прымаў таксама ўдзел сумесна з супрацоўнікамі ВНДІ генетыкі і ЗАТ «Масаграген» у комплексе даследаванняў, якія скончыліся дзяржаўнай рэгістрацыяй арыгінальнага, інавацыйнага антывіруснага ветэрынарнага прэпарату «Міксаферон», у 1999 адзначаны Дзяржаўнай прэміяй Расійскай Федэрацыі за распрацоўку і ўкараненне. У пачатку 2000-х гадоў бюджэтам пачалося фінансаванне праграм навуковых даследаванняў у галіне геннай інжынерыі і біятэхналогіі, што дазволіла вярнуцца да распрацовак у ветэрынарнай фармацэўтыцы. У гэты час Уладзімір Пракулевіч сфармуляваў навукова-практычную канцэпцыю пад умоўнай назвай «Бялковая ветэрынарыя». Галоўным элементам гэтай канцэпцыі з’яўляецца пасыл, што хваробы жывёл трэба лячыць не чужароднымі для іх рэчывамі (ксенабіётыкамі), а іх уласнымі «ахоўнымі» бялкамі, якіх у арганізме налічваецца больш за 500, і ў працэсе эвалюцыі прырода выпрацавала генетычна абумоўленую паўнавартасную абарону ад інфекцыйных і неінфекцыйных захворванняў. На аснове прапанаванай канцэпцыі на дадзены момант распрацаваныя, прайшлі дзяржаўную рэгістрацыю і вырабляюцца 15 субстанцый і больш за 20 ветэрынарных прэпаратаў новага пакалення, якія не маюць сусветных аналагаў. Прэпараты «Энрафлаксаветферон-Б», «Лаферон», «Фаніферон», «Цыпрафан», «Біферон-Б» і інш. экспартуюцца, і рынак пастаянна пашыраецца. На падставе атрыманага вопыту ў 2012 годзе В. А. Пракулевіч стаў ініцыятарам уключэння ў Дзяржаўную праграму «Інавацыйныя біятэхналогіі» падпраграмы «Малатанажныя біятэхналогіі», якая была прынята да выканання і атрымала бюджэтнае фінансаванне. Уладзімір Пракулевіч — аўтар больш як 220 навуковых прац. Ажыццяўляе вялікую навукова-арганізацыйную працу па супрацоўніцтву кафедры з рознымі навучальнымі і навукова-даследчымі ўстановамі Рэспублікі Беларусь і замежжа. З’яўляецца членам навуковых і навукова-тэхнічных саветаў, Дзяржаўнага экспертнага савета па ахове здароўя, членам рэдкалегіі выдавецтва «Вышэйшая школа», членам рэдакцыйнага савета часопісаў «Веснік Беларускага ўніверсітэта», «Працы Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта», серыя «Фізіялагічныя, біяхімічныя і малекулярныя асновы функцыянавання біясістэм», міжнароднага навукова-тэарэтычнага часопіса «Эпізааталогія, імунабіялогія, фармакалогія, санітарыя». Ён з’яўляецца рэцэнзентам шэрагу кніг і афіцыйным апанентам многіх кандыдацкіх і доктарскіх дысертацый. Асноўныя публікацыі
Спасылкі
|
||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
