Ферт-оф-Форт

Ферт-оф-Форт
	англ. Firth of Forth, гэльск. Linne Foirthe
	; Спадарожнікавы здымак заліва
	56°05′27″ пн. ш. 2°58′36″ з. д.HGЯO
Вышэйстаячая акваторыя	Паўночнае мора
Краіна	Вялікабрытанія;
Тып	эстуарый
Найбольшая глыбіня	46 м
Упадаюць	Форт
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ферт-оф-Форт (англ.: Firth of Forth, шатл. гэл.: Linne Foirthe) — заліў Паўночнага мора ля ўсходніх берагоў Шатландыі. З поўначы Ферт-оф-Форт абмывае берагі вобласці Файф, з поўдня — вобласці Усходні Лотыян, Заходні Лотыян, Фолкерк і Эдынбург.

Геаграфія

Заліў удаецца ў сушу на адлегласць 77 км, шырыня ля ўваходу — 25 км. Глыбіня даходзіць да 46 м, шмат водмеляў і рыфаў.^[1] Уяўляе сабой эстуарый ракі Форт, якая ўпадае ў яго з захаду. Прылівы паўсутачныя, да 6 м, назіраюцца аж да горада Стэрлінг. Каля паловы ўнутранай часткі заліва было асушана для патрэб сельскай гаспадаркі і прамысловасці.

У 1790 годзе Ферт-оф-Форт быў злучаны з залівам Ферт-оф-Клайд цераз раку Клайд каналам, да якога трохі пазней быў прыбудаваны канал Юніян да Эдынбурга. У 1963 годзе каналы закрылі, і яны не выкарыстоўваліся да 2000 года. У 2002 годзе на стыку каналаў адкрыўся незвычайны суднапад’ёмнік — Фолкеркскае кола.^[2]

Астравы

Ля ўваходу ў заліў размешчаны астравы Мей (2 маякі і арніталагічная абсерваторыя) і скала Бас, побач з якімі ўздоўж паўднёвага берага размешчаны астравы Крэйгліт, Лам і Фідра. Бліжэй да цэнтральнай часткі заліва знаходзяцца астравы Інчкіт, Інчмікеры (быў стылізаваны пад ваенны карабель у гады Другой сусветнай), Краманд, Інчкалм і Інчгарві.

Масты

У перыяд з 1883 па 1890 гады ў сярэдняй частцы заліва паміж вёскамі Саўт-Куінсферы і Норт-Куінсферы быў пабудаваны адзін з першых кансольных мастоў у свеце, які таксама некалькі гадоў меў максімальную даўжыню пралёта — чыгуначны мост цераз Ферт-оф-Форт. Мост мае даўжыню каля 2,5 км і злучае сталіцу Шатландыі, горад Эдынбург з вобласцю Файф. Побач з чыгуначным мостам у 1964 годзе было завершана збудаванне аўтамабільнага моста цераз Ферт-оф-Форт, які замяніў паромную пераправу.

На заходнім краю заліва, ля Кінкардзіна, у перыяд з 1932 па 1936 гады быў пабудаваны аўтамабільны мост Кінкардзін. З-за моцнай загружанасці гэтага моста ў 2006 годзе пачалося будаўніцтва новага Клакмананшырскага моста, які быў уведзены ў эксплуатацыю 19 лістапада 2008 года.