ជ័យជេស្ឋាទី៣ (រជ្ជកាលទី៥)

	ជ័យជេស្ឋាទី៣ (រជ្ជកាលទី៥)
រជ្ជកាល	១៧០៣-១៧០៦ រាជាណាចក្រកម្ពុជា
គ្រងរាជ	លើកទី១ ១៦៧៦; លើកទី២ ១៦៨៨; លើកទី៣ ១៦៩៦; លើកទី៤ ១៧០០; លើកទី៥ ១៧០៣;
រាជសម័យ	សម័យកាលឧដុង្គ
ព្រះនាមពេញ	សម្ដេចព្រះជ័យជេស្ឋាបរមសុរិន្ទរាជាធិរាជរាមាឥសូរ
មរណៈនាម	មិនមានកំណត់ត្រា
ក្សត្រមុន	ធម្មរាជាទី៣
រាជបន្ត	ធម្មរាជាទី៣ ; (រជ្ជកាលទី២)
សន្តិវង្ស	រាជវង្សឧដុង្គ
ប្រសូត្រ	១៦៥៧
បុត្រ	ស្រីធម្មរាជ
ចូលទីវង្គត់	១៧០៦
ជំនឿសាសនា	ពុទ្ធសាសនា និកាយថេរវាទ (Buddha Theravada) ; ព្រហ្មញ្ញសាសានា

ជ័យជេស្ឋាទី៣ (រជ្ជកាលទី៥) ឬ អង្គស៊ូ (អង់គ្លេស: Chey Chestha III/5th reign) or (Ang Suo) (ប្រ.ស|គ.ស ១៦៥៧-១៧០៦) រជ្ជកាលគ្រងរាជ (គ.ស ១៧០៣-១៧០៦) ក្រោយធ្វើពិធីរាជាភិសេកគ្រងរាជសម្បត្តិផ្លូវការណ៍ នៅរាជធានីឧដុង្គ ព.សករាជ ២២៤៧ ត្រូវនិង គ.សករាជ ១៧០៣ ត្រូវនិង មហាសករាជ ១៦២៦ ទ្រង់មានព្រះនាមហៅថា "សម្ដេចព្រះជ័យជេស្ឋាបរមសុរិន្ទរាជាធិរាជរាមាឥសូរ" ព្រះអង្គឡើងគ្រងរាជជាលើកទី៥ ក្រោយពេលទ្រង់យករាជសម្បត្តិពីបុត្ររបស់ខ្លួនគឺព្រះបាទ ធម្មរាជាទី៣ មកសោយរាជ្យឡើងវិញ ។ ^[១]

ព្រឹត្តិការណ៍ អាណាចក្រឡានឆាង បែកជា៣រដ្ឋ

Event of Lan Chhang Kingdom divided into 3 states

គ.សករាជ ១៧០៤ រាជវង្សានុវង្សឡាវមួយក្រុមបាននាំបរិវារចំនួន ៥,០០០ នាក់ ភៀសខ្លួនមកសុំសិទ្ធជ្រកកោននឹងព្រះរាជាខ្មែរ ក្នុងរាជ ព្រះជ័យជេស្ឋាទី៣ នៃរជ្ជកាលទី៥ ។ អ្នកអង្គម្ចាស់ឡាវ នាម ព្រះវង្ស បានទូលពីព្រឹត្តិការណ៍ នៃការបះបោរដណ្ដើមរាជសម្បត្តិនៅនគរឡានឆាង បណ្ដាលអោយមានការវឹកវរក្នុងផ្ទៃប្រទេស និងបានហែកនគរឡានឆាង ជាតំបន់ត្រួត្រា៣ ទី១-តំបន់ហ្លួងព្រះបាង ទី២-តំបន់វៀងច័ន្ទ ទី៣-តំបន់ប៉ាក់សេ គួរបញ្ចាក់ផងដែរថា ដែនដីចម្ប៉ាសាក់ពេលនោះ ជាដែនដីរបស់កម្ពុជានៅឡើយ ។ ព្រះជ័យជេស្ឋាទី៣ បានសម្រេចព្រះទ័យ ទទួលយកជនជាតិឡាវទាំងនោះដោយដាក់ឱ្យពួកគេទៅរស់នៅស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ ។ គ.សករាជ ១៧០៦ ព្រះជ័យជេស្ឋាទី៣ យាងចូលព្រះទីវង្គត់ បុត្ររបស់ទ្រង់ ធម្មរាជាទី៣ ទទួលរាជសម្បត្តិឡើងគ្រងរាជជាលើកទី២ នៅរាជធានីឧដុង្គ ។ ^[២]

ចំណារពន្យល់

នេះជាអត្ថបទប្រវត្តិសាស្ត្រពិតកម្ពុជា ដែលបានរកឃើញសំណៅឯកសារ ដែលសរសេរដោយប្រវត្តិវិទូរជនជាតិហូឡង់ក្នុងឆ្នាំ (1871) អត្ថបទទាំងមូលសរសេរជាភាសាហូឡង់ផងដែរ ក្រុមបុរាណាចារ្យ បានធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់និង ឯកសារ មហាបុរសខ្មែរ ឆ្នាំ (1969) ដែលផ្ដិតយកតែឆ្នាំ ដែលមានភាពពាក់ព័ន្ធទៅនិង ព្រឹត្តិការណ៍ពិតប៉ុនណោះ រាល់ខ្លឹមសារដែលទាក់ទងនិងរឿងភាគនិទាន ដែលគេសរសេរច្របល់ក្នុង ឯកសារ មហាបុរសខ្មែរ មិនត្រូវបានយកមកសរសេរនោះទេ ។

តំណភ្ជាប់ រជ្ជកាលគ្រងរាជ

ជ័យជេស្ឋាទី៣ (រជ្ជកាលទី៥) (គ.ស ១៦៥៧-១៧០៦)
មុនដោយ ធម្មរាជាទី៣	រាជាណាចក្រកម្ពុជា ១៧០៣-១៧០៦	តដោយ ធម្មរាជាទី៣ (រជ្ជកាលទី២)