ប្រេម ទីនសូឡានុន្ទ
នាយឧត្តសេនីយ៍ ប្រេម តិណសូលានន្ទ៍ ប្រសូតនៅថ្ងៃទី (២៦ សីហា ព.ស. ២៤៦៣ — ២៦ ឧសភា ព.ស. ២៥៦២) ដោយលោក ជាឧត្ដមសេនីយ៍កងទ័ពជើងគោក ជើងទឹក និងជើងអាកាស។ ហើយលោកក៏ជាប្រធាន ក្រុមប្រឹក្សាជំនិតព្រះមហាក្សត្រនិងជារដ្ឋបុរស ព្រមទាំងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃទី ១៦ និងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ៣សម័យ ចន្លោះពីឆ្នាំ ព.ស. ២៥២៣ ដល់ ព.ស. ២៥៣១មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោកក៏ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ដែលកាន់អំណាចតាមសេចក្ដីអញ្ជើញរបស់រដ្ឋសភាបានយូរជាងគេ ដោយសារតែនៅសម័យនោះច្បាប់របស់ថៃមិនបានកំណត់ឲ្យរដ្ឋសភារើសនាយករដ្ឋមន្ត្រី ចេញពីសមាជិកភាពសភាតំណាងរាស្ត្រ។ បុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់ ឧត្តមសេនីយ៍ ប្រេម ជាមនុស្សដែលនិយាយតិច នៅពេលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ប្រទេសថៃ មានការផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ឲ្យសារព័ត៌មានតិចណាស់ រហូតត្រូវបានគេប្រសិទ្ធិនាមឲ្យថា តេមិយគរ [១] និងទទួលបានរហ័សនាមមួយទៀតថា អ្នកប្រហារតាមដងទន្លេចៅផ្រាយ៉ា ចេញពីហេតុការណ៍ក្បត់មេសាហាវ៉ាយ និងក្បត់ ៩ កញ្ញា[២] ក្រោយពីការកាន់តំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ផុតទៅ នៅថ្ងៃទី ៣ សីហា ព.ស. ២៥៣១ ព្រះមហក្សត្រថៃ មានចេញព្រះរាជក្រិត្យតែងតាំងឲ្យឧត្តមសេនីយ៍ឯក ប្រេម ជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាជំនិតព្រះមហាក្សត្រ នៅថ្ងៃទី ២៣ សីហា ព.ស. ២៥៣១។ ក្រោយមកទៀតនៅថ្ងៃ ២៩ សីហា ព.ស. ២៥៣១ បានទទួលព្រះរាជទានតែងតាំងជា រដ្ឋបុរស ។ នៅថ្ងៃទី ៤ សីហា ព.ស. ២៥៤១ ក៏បានព្រះរាជទានតែងតាំង ជា ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនិតព្រះមហាក្សត្រ។ ឧត្តមសេនីយ៍ ប្រេម ទីនសូឡានុន្ទ កើតនៅ ឃុំបយ៉ាង ស្រុកស៊ុងខ្លា ខេត្តស៊ុងខ្លា ជាកូនពៅក្នុងចំណោមបងប្អូន ៨នាក់ របស់អាមាត្យ ប៊ិង ទីនសូឡានុន្ទ និងមាតាឈ្មោះ អ្នកស្រី វិនិតថាន់ថៈកម្ម (អត ទីនស៊ូឡានុន្ទ)។ លោកប្រេម បានសំរេចការសិក្សាពី សាលារៀនមហាជិរ៉ាវុធ ខេត្តស៊ុងខ្លា ដោយមានអត្តលេខ ១៦៧ និងលាសារៀនសួនកុលាបវិទ្យាល័យ កាលពី ព.ស ២៤៨។ បន្ទាប់ពីមក ក៏បានសិក្សាបន្តនៅសាលារៀនបច្ចេកទេសទាហានជើងគោក ជំនាន់ទី ៥ ដោយស្ថិតនៅក្នុងក្រុមទាហានរថពាសដែក (សាលារៀននេះត្រូវបានសាងឡើងនៅក្នុង ព.ស ២៤៧៧ ហើយក្រោយមកបានប្រែក្លាយជា សាលារៀនយោធាព្រះចុល្លចមក្លៅ)។ ឧត្តមសេនីយឯក ប្រេម បានសំរេចការសិក្សា វគ្គសិក្សាពិសេសនៅសាលារៀនបច្ចេកទេសទាហានជើងគោកកាលពី ព.ស ២៤៨៤ ហើយបានចូលរួមក្នុងការប្រយុទ្ធក្នុងសមរភូមិ សង្គ្រាមឥណ្ឌូចិនរវាងប្រទេសថៃ ជាមួយបារាំង នៅ ប៉ោយប៉ែត កម្ពុជា។ ក្រោយពីនោះក៏បានចូលបំរើការនៅក្នុងកងទ័ពពាយ័ព្យ ក្រោមការបញ្ជារបស់ហ្លួងស៊េរីរើងរិទ្ធិ ដែលចូលរួមក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ចន្លោះឆ្នាំព.ស ២៤៨៥-២៤៨៨ នៅ ឈៀងទុង។ ក្រោយពីសង្គ្រាម ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ប្រេម បានចូលបំរើការងាររាជការនៅឧត្រាឌិត និងទទួលបានអហារូបករណ៍ទៅសិក្សាបន្តនៅសាលារៀនរថក្រោះរបស់កងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិក ដំណាលគ្នានឹង ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ភិជិត្រ កុនលវណិត និងឧត្តមសេនីយ៍ឯង វិជិត្រ សុខម៉ាក កាលពី ព.ស ២៤៩។ លោកបានត្រឡប់មកទទួលតំណែង មេបញ្ជាការរងនៃសាលារៀនរថក្រោះ បន្ទាប់ពីមានមានការចាត់តាំងរបស់សាលារៀនទាហានរថក្រោះ នៅខេត្តស្រះបុរី។ ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ប្រេម បានទទួលការតែងតាំងដោយព្រះមហាក្សត្រជា មេបញ្ជាការប្រចាំមជ្ឈមណ្ឌលហ្វឹកហ្វឺនទាហានរថក្រោះ ដោយមានសក្ដិជា ឧត្ដមសេនីយ៍ត្រី កាលពី ព.ស ២៥១។ ក្នុងរយៈ ៥ឆ្នាំ នៃការកាន់តំណែងនោះ គាត់ចូលចិត្តហៅខ្លួនឯងថា "ប៉ា" នៅចំពោះមុខអ្នកដែលមានអាយុតិចជាងគាត់ និងហៅអ្នកដែលមានអាយុតិចជាងគាត់ថា "កូន" រហូតក្លាយជាទម្លាប់នៃការហៅឈ្មោះគាត់ជាទូទៅថា "ប៉ា" ឬ "ប៉ាប្រេម" ចំណែកបុគ្គលដែលស្និទ្ធនឹងគាត់ ក៏ត្រូវបានគេចូលចិត្តហៅថា "កូនប៉ា" ហើយក៏ត្រូវបានហៅជាប់មាត់រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ [៣] ឧត្តមសេនីយ៍ឯកប្រេម ត្រូវបានប្ដូរទៅទទួលតំណែងជា មេបញ្ជាការរងយោធាភូមិភាគ២ ដើម្បីត្រួតត្រា ភាគឦសាន នៅ ព.ស ២៥១។ បន្ទាប់មកលោកក៏ត្រូវបានឡើងឋានៈជាមេទ័ពភូមិភាគ២ ដើម្បីការពារភាគឦសាន្តនា ព.ស ២៥១៧ ដោយមានឋានន្តរស័ក្ដិ ជាឧត្តមសេនីយ៍ឯក។ ហើយក៏បានធ្វើជាជំនួយការមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោកនៅ ព.ស ២៥២០ និងឡើងជា និងត្រូវបានតម្លើងតំណែងជាមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោកនៅ ព.ស ២៥២។ តំណែងក្នុងឆាកនយោបាយនៅព.ស. ២៥០២ ក្នុងសម័យរបស់ សេនាប្រមុខ សំរិទ្ធិ ធនៈរ៉ាត់ ឧត្តមសេនីយឯកប្រេម បានទទួលការតែងតាំងជាសមាជិកសភាព្រាងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ បន្ទាប់ពីនោះ ក៏បានទទួលការតែងតាំងជាសមាជិកសភានិតិបញ្ញត្តិ និងព្រឹទ្ធសភា ក្នុងកំឡុង ព.ស ២៥១១-២៥១៦ នៅក្នុងសម័យ សេនាប្រមុខ ថៈណម គិទទិខៈចន ។ ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ប្រេម ក៏ធា្លប់បានចូលរួមនៅក្នុងការធ្វើរដ្ឋប្រហារនៅថៃចំនួន ២ លើក ដែលដឹកនាំដោយឧត្តមនាវីឯកសៈង៉ាត់ ឆ្លយូ (สงัด ชลออยู่) នៅថ្ងៃទី ៦ តុលា ព.ស. ២៥១៩ ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលព្រះអង្គម្ចាស់ សេនី ប្រាម៉ូត (หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช) និងថ្ងៃទី ២០ តុលា ព.ស. ២៥២០ ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលថានិន្ទរ ក្រៃវិសៀន (ธานินทร์ กรัยวิเชียร) ។ ឧត្តមសេនីយ៍ ប្រេម ទទួលតំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីលើកដំបូងនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ក្រៀងស័ក្ដិ ឆៈម៉ៈណាន់ (เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์) ក្នុងឋានៈជារដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទីក្រសួងមហាផ្ទៃថៃនិងរយៈចុងក្រោយនៃរដ្ឋាភិបាលឧត្តមសេនីយ៍ឯក ក្រៀងសក្ដិ លោកប្រេម ក៏បានកាន់តំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ទន្ទឹមនឹងតំណែង មេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោក ។ ក្នុងរយៈពេលនោះ លោកប្រេម ត្រូវបានមនុស្សជាច្រើនទទួលស្គាល់ ហើយក្រោយពេលដែលឧត្តមសេនីយ៍ឯក ក្រៀងសក្ដិ លាលែងចេញពីតំណែងនៅថ្ងៃទី ២៣ កុម្ភៈ ព.ស. ២៥២៣ គាត់ក៏ត្រូវបានសភាតំណាងរាស្ត្រ និងព្រះមហាក្សត្រ ជ្រើសឲ្យកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទី ១៦ របសប្រទេសថៃ នៅថ្ងៃទី ៣ មីនា ព.ស. ២៥២៣ ។ ការកាន់តំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីthumb|250px|พล.อ.เปรม ขณะปฏิบัติภารกิจเยือนต่างประเทศเมื่อครั้งดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี សម័យទី ១คณะรัฐมนตรี คณะที่ 42: 3 มีนาคม 2523 - 29 เมษายน 2526 สิ้นสุดลงภายหลังการยุบสภา ในวันที่ 19 มีนาคม 2526 เนื่องจากสภาผู้แทนราษฎรไม่เห็นชอบกับการเสนอให้ยืดอายุการใช้บทเฉพาะกาลของ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521 มีการเลือกตั้งในวันที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2526 សម័យទី ២คณะรัฐมนตรี คณะที่ 43: 30 เมษายน 2526 - 4 สิงหาคม 2529 สิ้นสุดลงภายหลังการยุบสภา ในวันที่ 1 พฤษภาคม 2529 เนื่องจากรัฐบาลแพ้เสียงในสภา ในการออกพระราชกำหนดการขนส่งทางบก มีการเลือกตั้งในวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2529 សម័យទី ៣คณะรัฐมนตรี คณะที่ 44: 5 สิงหาคม 2529 - 3 สิงหาคม 2531 สิ้นสุดลงภายหลังการยุบสภา ในวันที่ 29 เมษายน 2531 เนื่องจากเกิดปัญหาขึ้นในพรรคประชาธิปัตย์ เกิดกลุ่ม 10 มกรา ดำเนินกิจกรรมทางการเมืองอย่างเป็นเอกเทศภายในพรรค กลุ่ม 10 มกรา นี้ลงมติไม่สนับสนุนพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ ที่รัฐบาลเสนอเข้าสู่การพิจารณาของสภา จนทำให้พระราชบัญญัติไม่ผ่านการเห็นชอบ พรรคประชาธิปัตย์แสดงความรับผิดชอบโดยการถอนตัวจากการเป็นพรรคร่วมรัฐบาล พลเอกเปรมจึงประกาศยุบสภา มีการเลือกตั้งในวันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2531 ในช่วงปลายรัฐบาลพลเอกเปรม ขณะที่กำลังจะมีการเลือกตั้ง มีกระแสการคัดค้านการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเป็นสมัยที่ 4 จากกลุ่มนักวิชาการ ภายหลังการเลือกตั้ง ในคืนวันที่ 24 กรกฎาคม 2531 หัวหน้าพรรคการเมืองที่จะร่วมกันจัดตั้งรัฐบาล โดยมีพรรคชาติไทยเป็นแกนนำ ได้เข้าพบพลเอกเปรมที่บ้านพัก เพื่อเชิญให้มาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเป็นสมัยที่ 4 แต่พลเอกเปรมปฏิเสธ ต่อมาในวันที่ 4 สิงหาคม 2531 จึงได้มีพระบรมราชโองการ โปรดเกล้าฯ พลตรีชาติชาย ชุณหะวัณ (ยศขณะนั้น) ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ 17 หลังพ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้พลเอกเปรม เป็นองคมนตรี ในวันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2531 จากนั้นในวันที่ 29 สิงหาคม พ.ศ. 2531 ได้รับโปรดเกล้าฯ ยกย่องให้เป็นรัฐบุรุษ และในวันที่ 4 สิงหาคม พ.ศ. 2541 มีพระบรมราชโองการ โปรดเกล้าฯ ให้เป็นประธานองคมนตรี សមិទ្ធិផលរបស់រដ្ឋាភិបាល ប្រេម ទីនសូឡានុន្ទតួនាទីនៅក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តនយោបាយ និងរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ ព.ស ២៥៤៩หลังการทำรัฐประหาร พ.ศ. 2549 มีนักวิชาการกล่าวหาพลเอกเปรมว่ามีความเกี่ยวข้องกับ วิกฤตการณ์การเมืองในประเทศไทย พ.ศ. 2548-2549 ที่นำไปสู่ รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2549[៤] ซึ่งในเวลาพลบค่ำวันที่ 19 กันยายน ช่วงเดียวกับที่กำลังทหารหน่วยรบพิเศษจาก จ.ลพบุรี ได้เคลื่อนกำลังเข้ากรุงเทพฯ พลเอกเปรม ได้เข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว[៥] นายสุริยะใส กตะศิลา ผู้ประสานงานเครือข่ายพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย กล่าวว่า พลเอกเปรมเป็นผู้สั่งการให้ทำรัฐประหารโดยนั่งบัญชาการอยู่ที่บ้านสี่เสาร์เทเวศร์ [៦] ในเวลาต่อมา ยังเป็นที่กล่าวหาอีกว่า พลเอกเปรม อาจมีบทบาทสำคัญ ในการเชิญ พลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์ อดีตผู้บัญชาการทหารบก และอดีตลูกน้อง มาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี รวมไปถึง การแต่งตั้ง คณะรัฐมนตรี และ สภานิติบัญญัติแห่งชาติ อีกด้วย จนกระทั่ง นักวิจารณ์ บางคน ถึงกับกล่าวว่า สภาฯ ชุดนี้ เต็มไปด้วย "ลูกป๋า" [៧][៨][៩] ฐิตินันท์ พงษ์สุทธิรักษ์ อาจารย์คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้กล่าวว่า พลเอกเปรมเป็นบุคคลที่มีบทบาททางการเมือง ในช่วงวิกฤตการณ์การเมืองในประเทศไทย พ.ศ. 2548-2549[១០] และมีบทวิเคราะห์จากสำนักข่าว XFN-ASIA ระบุในเว็บไซต์ นิตยสารฟอร์บ ว่า พลเอกเปรมเป็นบุคคลที่มีบทบาทสำคัญในการเมืองไทย พร้อมทั้งได้สนับสนุนให้ คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (คปค.) ทำการรัฐประหาร ยึดอำนาจการปกครองแผ่นดิน จากรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร[១១] อย่างไรก็ตามรัฐบาลคณะทหาร ได้อ้างว่า พลเอกเปรมไม่เคยมีบทบาททางการเมือง[១២] วันที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 นปก. นับพันคน รวมตัวประท้วงหน้าบ้านของพลเอกเปรม เพื่อเรียกร้องให้ลาออกจากตำแหน่งประธานองคมนตรี เนื่องจากเชื่อว่ามีบทบาททางการเมือง เจ้าหน้าที่ตำรวจได้เข้าสลายการชุมนุม มีการยิงแก๊สพริกไทยแล้วล้อมรถบรรทุก 6 ล้อติดเครื่องขยายเสียงของแกนนำ ผู้ชุมนุมขว้างปาขวดพลาสติกและขวดแก้วใส่เจ้าหน้าที่ตำรวจ เกิดการปะทะกันชุลมุนวุ่นวาย เจ้าหน้าที่และผู้ชุมนุมได้รับบาดเจ็บหลายคน ด้านแยกสี่เสาเทเวศร์ กลุ่ม นปก.ส่วนหนึ่งทุบทำลายซุ้มตำรวจจราจรและทุบรถส่องไฟและกระจายเสียงของตำรวจที่จอดไว้ รวมทั้งปล่อยลมยางรถยนต์[១៣] ในวันต่อมา พลเอกสนธิ พลเอกสุรยุทธ และคณะรัฐมนตรี ได้ไปเยี่ยมพลเอกเปรม เพื่อขอโทษที่ยอมให้มีการประท้วง[១៤][១៥] ជីវិតផ្ទាល់ខ្លួនឧត្តមសេនីយប្រេមចូលចិត្តកីឡាប្រដាល់ និងបាល់ទាត់ ដែលកីឡាទាំងអស់នេះបានផ្តល់ឳកាសជាច្រើនដល់កីឡាករបាន ឡើងប្រកួត។ គាត់ក៏ចូលចិត្តច្រៀងកំសាន្តដែរ។ បន្ទាប់ពីហាត់លេងព្យាណូ និងចម្រៀងជាទម្លាប់។ ឧត្តមសេនីយក៏ជាទីផ្សារផលិតចម្រៀងផងដែរ ដែលភាគច្រើនជាចម្រៀងដោយក្រុមតន្រ្តីយោធា។ គ្រឿងឥស្សរិយយសพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์สูงสุดต่าง ๆ ดังนี้[១៦] [១៧]
តំណែងក្នុងជួរកងទ័ពนอกจากยศ នាយឧត្តមសេនីយ៍ แล้ว พลเอกเปรม ยังถือว่าเป็นบุคคลเดียวในปัจจุบันที่มิใช่พระบรมวงศานุวงศ์ ที่ได้รับยศ នាយឧត្តមនាវី ของกองทัพเรือ และ พลอากาศเอก ของกองทัพอากาศ ด้วย จากการพระราชทานโปรดเกล้าฯ เมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2529 ในระหว่างที่ พลเอกเปรม ยังดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีอยู่ (แต่โดยมากจะนิยมใช้ พลเอก มากกว่า) អានបន្ថែមយោងប្រភពផ្សេងទៀត
ទំព័រគំរូ:สืบตำแหน่งพิเศษเริ่ม ទំព័រគំរូ:สืบตำแหน่งพิเศษ ទំព័រគំរូ:สืบตำแหน่งพิเศษ ទំព័រគំរូ:สืบตำแหน่งพิเศษ ទំព័រគំរូ:สืบตำแหน่งพิเศษ ទំព័រគំរូ:จบกล่อง ទំព័រគំរូ:ประธานองคมนตรี ទំព័រគំរូ:นายกรัฐมนตรีไทย ទំព័រគំរូ:รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ទំព័រគំរូ:รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยของไทย ទំព័រគំរូ:คณะรัฐมนตรีคณะที่ 40 ของไทย ទំព័រគំរូ:คณะรัฐมนตรีคณะที่ 41 ของไทย ទំព័រគំរូ:คณะรัฐมนตรีคณะที่ 42 ของไทย ទំព័រគំរូ:คณะรัฐมนตรีคณะที่ 43 ของไทย ទំព័រគំរូ:คณะรัฐมนตรีคณะที่ 44 ของไทย ទំព័រគំរូ:ผู้บัญชาการทหารบก ទំព័រគំរូ:แม่ทัพภาค ប្រភពបន្ថែម
ទំព័រគំរូ:เกิดปีទំព័រគំរូ:Alive
|
Portal di Ensiklopedia Dunia