រូបឈាន៤

ភិក្ខុឃឹម សាលីម

បន្ថែមសេចក្ដីពន្យល់ក្នុងវង់ក្រចកដោយ ខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំបាទ សេង ច័ន្ទភក្ដី

រូបឈាន៤បានដល់៖ បឋមជ្ឈាន១ ទុតិយជ្ឈាន១​ តតិយជ្ឈាន១ ចតុត្ថជ្ឈាន១។ [ដោយចតុក្កន័យតាមព្រះសូត្រ]

• បឋមជ្ឈាន មានអង្គ៥គឺ៖

វិតក្កៈ (ការគិតត្រិរិះ) សភាពញ៉ាំងចិត្តឲ្យឡើងកាន់អារម្មណ៍១

វិចារៈ (ការ​ពិចារណា) សភាពញ៉ាំងចិត្តឲ្យត្រាច់ទៅក្នុងអារម្មណ៍១

បីតិ ធម្មជាតិញ៉ាំងកាយ និងចិត្តឲ្យពេញ ឲ្យឆ្អែត ឲ្យ "រីករាយ" ១

សុខៈ ធម្មជាតិញ៉ាំងកាយ និងចិត្តឲ្យតាំងនៅដោយ "សុខស្រួល" ល្អ១

ចិត្តេកគ្គតា ភាវៈនែចិត្តតាំងនៅក្នុងអារម្មណ៍តែមួយ១។

• ទុតិយជ្ឈាន មានអង្គ៣គឺ៖

បីតិ ធម្មជាតិញ៉ាំងកាយ និងចិត្តឲ្យពេញ ឲ្យឆ្អែត ឲ្យរីករាយ១

សុខៈ ធម្មជាតិញ៉ាំងកាយ និងចិត្តឲ្យតាំងនៅដោយស្រួលល្អ១

ចិត្តេកគ្គតា ភាវៈនែចិត្តតាំងនៅក្នុងអារម្មណ៍តែមួយ១។

• តតិយជ្ឈាន មានអង្គ២គឺ៖

សុខៈ ធម្មជាតិញ៉ាំងកាយ និងចិត្តឲ្យតាំងនៅដោយស្រួលល្អ១

ចិត្តេកគ្គតា ភាវៈនែចិត្តតាំងនៅក្នុងអារម្មណ៍តែមួយ១។

• ចតុត្ថជ្ឈាន មានអង្គ២គឺ៖

ឧបេក្ខា ភាវៈនៃចិត្តព្រងើយកន្តើយចំពោះអារម្មណ៍១ (ចិត្តកណ្ដាលៗ ព្រងើយៗ មិនយកចិត្តទុកដាក់ នឹងអារម្មណ៍ផ្សេងៗ)។

ចិត្តេកគ្គតា ភាវៈនែចិត្តតាំងនៅក្នុងអារម្មណ៍តែមួយ១ (ចិត្តដែលមិនបែកខ្ញែក ឬចិត្តដែលមូលក្នុងអារម្មណ៍នៃកម្មដ្ឋាន)។