ល្បែងចត្រង្គ
ឈ្មោះតាមវចនានុក្រមខ្មែរ ដែលជាការផ្សាយរបស់ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ៖
ផ្អែកលើការសង្កេតជាទូទៅគេហៅថាអុកគ្រប់គ្នា កម្រមានអ្នកហៅថាចត្រង្គណាស់។ សម្ភារៈក្ដារចត្រង្គក្ដារចត្រង្គមានរាងការេចែកចេញជាជួរដេក៨ជួរ និងជួរឈរ៨ជួរ ស្មើៗគ្នា បង្កើតបានក្រឡាការេចំនួន៦៤។ គេអាចធ្វើក្ដារចត្រង្គពីអ្វីក៏បានតាមតែនិយមចូលចិត្ត។ អ្នកខ្លះប្រើឈើល្អៗ អ្នកខ្លះប្រើឈើដែលរកបានងាយៗ អ្នកគូរលើក្រដាសក៏មាន គូរលើដីក៏មាន។ កូនចត្រង្គកូនអុកមានទាំងអស់៣២ គ្រាប់ចែកចេញជាពីរក្រុម សម្រាប់នគរនីមួយៗ។ នគរមួយមាន១៦គ្រាប់ ឬ ១៦កូន។ គ្រាប់ទាំង១៦មានដូចគ្នាខ្លះ ខុសគ្នាខ្លះ ហើយមានទីតាំងជាក់លាក់ដូចរៀបរាប់ខាងក្រោម។
អ្នកម្ខាងទៀតរៀបដូចគ្នា។ របៀបលេងគោលបំណងគោលបំណងនៃការលេង គឺភាគីម្ខាងៗត្រូគិតប្រើទ័ពចត្រង្គរបស់ខ្លួនយ៉ាងណាទៅអុកសម្លាប់ស្ដេចនៃភាគីម្ខាងទៀតឱ្យបាន ដោយគោរពទៅគោលការណ៍ផ្សេងៗ។ របៀបដើរនៃគ្រាប់នីមួយៗ
របៀបស៊ីបើកាលណាកូននៃនគរពីនៅជិតគ្នា វាអាចស៊ីគ្នាទៅវិញទៅមកបានមិនរើសកូនឡើយ។ គេហៅថាស៊ី កាលណាកូននៃនគរម្ខាងមានក្រឡាដើរចំទៅលើក្រឡាដែលកូននៃនគរម្ខាងទៀតកំពុងឈរ ហើយដល់វេនត្រូវដើរក៏ដើរចំកូនដែលឈរនោះស្រាប់ហើយដកកូននោះឡើង។ ដូច្នេះមានន័យថា ក្រឡាស៊ី គឺជាក្រឡាដើរ។ តែករណីលើលែងចំពោះកូនត្រីធម្មតា គឺ ស៊ីបញ្ឆិតទៅមុខ មិនស៊ីទៅមុខត្រង់ឡើយ។ ករណីមួយទៀតគឺគេមិនដែលស៊ី ស្ដេចទេ។ អុកយុទ្ធសាស្ត្រមូលដ្ឋានចងដាក់អង្គដាកអង្គ គឺសំដៅលើ ការយកទូក ទៅដាក់មុខស្តេច។ ក្បួនផ្សេងៗក្បួនដើរដំបូងជួនកាលគេសន្មតគ្នាថាពេលដើរដំបូងអាចឱ្យនាងដើរទៅមុខ២ជំហានបាន។ ហើការលេងដំបូងៗអ្នកលេងចត្រង្គតែងចាំក្រឡា មានក្រឡាសេះចង និងសេះទឹមជាដើម។ ក្បួនរាប់យកស្មើតាមការព្រមព្រៀងគ្នា កាលណានៅសល់កូនតិច ហើយភាគីម្ខាងនៅសល់កូនច្រើនជាង ឬ មានប្រៀបជាងភាគីម្ខាងទៀតគេមានក្បួនឱ្យភាគីដែលចាញ់ប្រៀបនោះរាប់យកស្មើ។ ការរាប់នោះអាស្រ័យនឹងប្រភេទកូនដែលភាគីមានប្រៀបនៅសល់។ ក្បួនរាប់ទាំងនោះមាន រាប់៦៤(ទូទៅច្រើនករណី) រាប់៤៤(គោល១) រាប់៣២(សេះ២) រាប់២២(គោល២) រាប់១៦(ទូក១) និង រាប់៨(ទូក២)។ តែបើករណីមានត្រីមិនទាន់បក ហើយគេចង់រាប់ គេរាប់៦៤ជានិច្ច។ ក្បួនគៀង ក្បួនដេញក្បួនដេញនេះសម្ដៅរបៀបដើរពិសេសៗប្រើសម្រាប់អុកសម្លាប់ស្ដេចភាគីម្ខាងទៀតកាលណាសល់កូនតិច។ ក្បួនដូច្នេះមានច្រើនដូចក្បួនរាប់ដើរ ហើយមានឈ្មោះផ្សេងៗដូចជា ច័ក្កច័ន ស្វាសួរព្រ័ត ស្វាញាក់ចិញ្ចើម ជាដើម។ នៅមាន ក្បួនរៀបកូន ក្បួនការពារ ក្បួនប្រយុទ្ធ ក្បួនបញ្ឆោត ក្បួនដកថយ សុទ្ធតែត្រូវបានកត់ត្រាលើ ជញ្ជាំងប្រាសាទបុរាណខ្មែរ។ |
Portal di Ensiklopedia Dunia
