សង្គមវិទ្យាសង្គមវិទ្យាគឺជាការសិក្សាអំពីសង្គម និងការសម្ដែងសកម្មភាពរបស់មនុស្សជាក្រុម។ សង្គមវិទ្យាគឺជាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម។ គេហៅអ្នកដែលសិក្សាអំពីសង្គមវិទ្យាថា សង្គមវិទូ។ លោក Auguste Comte (១៧៨៩ - ១៨៥៧) គឺជាមនុស្សដំបូងដែលបានប្រើពាក្យ Sociology (សង្គមវិទ្យា) នេះ។ បញ្ហាចម្បងមួយដែលសង្គមវិទ្យាសិក្សាមុនដំបូង គឺការផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅរបស់ប្រជាជនទៅក្នុងក្រុង និងការបម្រើការងារនៅក្នុងរោងចក្រ។ លោកកាលម៉ាក្ស, Max Weber និង Émile Durkheim គឺជាបុគ្គលឈានមុខគេនៅក្នុងការសិក្សាអំពីបាតុភូតសង្គម ដូចជាសហគមន៍, អំណាច, ស្ថានភាព, ការផ្ទេរសិទ្ធិ និងកង្វះអំណាច។ ទៅទសវត្សរ៍នៃឆ្នាំ ២០០០ សង្គមវិទ្យាបានផ្ដោតទៅលើរឿងផ្សេងទៀតដូចជាការប្រកួតប្រជែង, ជាតិពន្ទុ, វណ្ណៈ, ភេទ, គ្រួសារ និងអន្តរកម្មសង្គម។ វិជ្ជានេះក៏សិក្សាអំពីរចនាសម្ព័ន្ធសង្គមជាផ្នែកៗផងដែរ ដូចជាឧក្រិដ្ឋកម្ម និងការផ្ដាច់ចេញ។ គេក៏អាចចាត់ទុកសង្គមវិទ្យាថាជាការសិក្សានៃសង្គមពិភពលោកទាំងមូលបានដែរ ព្រោះថាសង្គមគឺជាសហគមន៍ ឬបណ្ដុំមនុស្សរស់នៅក្នុងតំបន់, ប្រទេស ឬទ្វីបនិមួយៗ ហើយមានការចែករំលែកវប្បធម៌, ច្បាប់ និងការរៀបចំឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។ ប្រវត្តិនៃសង្គមវិទ្យាការវិភាគសង្គមចាប់កើតមានតាំងពីសម័យកាលប្លាតូម្ល៉េះ ។ សង្គមវិទ្យាបានក្លាយទៅជាមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រនៅអំឡុងដើមទសវត្សរ៍ទី 18 នៃគ្រិស្តសករាជ ដោយសារការវិភាគ និងពិនិត្យមើលសង្គមផ្អែកលើតថភាព ដែលតថភាពនេះជាផ្នែកមួយនៃវិទ្យាសាស្ត្រ ។ លោក Auguste Comte គឺជាមនុស្សដំបូងបំផុតដែលបានប្រើពាក្យ Sociology (សង្គមវិទ្យា) ក្នុងឆ្នាំ ១៨៣៩ ។ ពាក្យ Sociology មានប្រភពពីពាក្យឡាតាំង និងក្រិក ។ សង្គមវិទ្យាត្រូវបានគេយកទៅបង្រៀនជាលើកដំបូងនៅសកលវិទ្យាល័យកាណាស់ (University of Kanas) នៅឆ្នាំ ១៨៩០ ហើយបានក្លាយជាមហាវិទ្យាល័យសង្គមវិទ្យាជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ ១៨៩៥ នៅសាកលវិទ្យាល័យ Bordeaux ដោយលោក Émile Durkheim ។ សង្គមវិទ្យាមូលដ្ឋាន ជំពូកទី ១មេរៀនទី ១ - ចំណុចផ្ដើមស្ដីពីសង្គមវិទ្យា ហេតុអ្វីបានជាសង្គមនៅអ៊ឺរ៉ុបមានការរីកចម្រើនកំណើត និងការវិវត្តរបស់សង្គមវិទ្យា =ទំនាក់ទំនងសង្គមវិទ្យា និងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយវិធីទាំងឡាយដែរលសង្គមវិទ្យាប្រើប្ទ្រឹស្ដីរចនាសម្ព័ន្ធ-មុខងារនិយមទ្រឹស្ដីជម្លោះទ្រឹស្ដីទំនាក់ទំនង-និមិត្តសញ្ញាជំពូកទី ២មេរៀនទី ៣ - បញ្ញត្តិមូលដ្ឋានដែលប្រើក្នុងសង្គមវិទ្យាគេបែងចែកសង្គមដោយផ្អែកលេីលក្ខខណ្ឌអ្វីខ្លះ? សហគមន៍សមាគមស្ថាប័នអង្គការចាត់តាំងផលប្រយោជន៍ និងឥរិយាបថអន្តរកម្ម សង្គម ខ្មែរបរិស្ថានរចនាសម្ព័ន្ធសង្គមប្រព័ន្ធសង្គម==== ក្រុមសង្គម ឋានៈ និង តួនាទីហ្វូងសាធារណជនចលនាសង្គមមេរៀនទី ៤ - សង្គមូបនីយកម្មនិយមន័យធាតុនៃសង្គមូបនីយកម្មភ្នាក់ងារសង្គមូបនីយកម្មជំពូកទី ៣សង្គមវិទ្យាគឺជាការសិក្សាអំពីសង្គម និងការសម្ដែងសកម្មភាពរបស់មនុស្សជាក្រុម។ សង្គមវិទ្យាគឺជាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម។ គេហៅអ្នកដែលសិក្សាអំពីសង្គមវិទ្យាថា សង្គមវិទូ។ លោក Auguste Comte (១៧៨៩ - ១៨៥៧) គឺជាមនុស្សដំបូងដែលបានប្រើពាក្យ Sociology (សង្គមវិទ្យា) នេះ។ បញ្ហាចម្បងមួយដែលសង្គមវិទ្យាសិក្សាមុនដំបូង គឺការផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅរបស់ប្រជាជនទៅក្នុងក្រុង និងការបម្រើការងារនៅក្នុងរោងចក្រ។ លោកកាលម៉ាក្ស, Max Weber និង Émile Durkheim គឺជាបុគ្គលឈានមុខគេនៅក្នុងការសិក្សាអំពីបាតុភូតសង្គម ដូចជាសហគមន៍, អំណាច, ស្ថានភាព, ការផ្ទេរសិទ្ធិ និងកង្វះអំណាច។ ទៅទសវត្សរ៍នៃឆ្នាំ ២០០០ សង្គមវិទ្យាបានផ្ដោតទៅលើរឿងផ្សេងទៀតដូចជាការប្រកួតប្រជែង, ជាតិពន្ទុ, វណ្ណៈ, ភេទ, គ្រួសារ និងអន្តរកម្មសង្គម។ វិជ្ជានេះក៏សិក្សាអំពីរចនាសម្ព័ន្ធសង្គមជាផ្នែកៗផងដែរ ដូចជាឧក្រិដ្ឋកម្ម និងការផ្ដាច់ចេញ។ គេក៏អាចចាត់ទុកសង្គមវិទ្យាថាជាការសិក្សានៃសង្គមពិភពលោកទាំងមូលបានដែរ ព្រោះថាសង្គមគឺជាសហគមន៍ ឬបណ្ដុំមនុស្សរស់នៅក្នុងតំបន់, ប្រទេស ឬទ្វីបនិមួយៗ ហើយមានការចែករំលែកវប្បធម៌, ច្បាប់ និងការរៀបចំឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។ ប្រវត្តិនៃសង្គមវិទ្យា ការវិភាគសង្គមចាប់កើតមានតាំងពីសម័យកាលប្លាតូម្ល៉េះ ។ សង្គមវិទ្យាបានក្លាយទៅជាមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រនៅអំឡុងដើមទសវត្សរ៍ទី 18 នៃគ្រិស្តសករាជ ដោយសារការវិភាគ និងពិនិត្យមើលសង្គមផ្អែកលើតថភាព ដែលតថភាពនេះជាផ្នែកមួយនៃវិទ្យាសាស្ត្រ ។ លោក Auguste Comte គឺជាមនុស្សដំបូងបំផុតដែលបានប្រើពាក្យ Sociology (សង្គមវិទ្យា) ក្នុងឆ្នាំ ១៨៣៩ ។ ពាក្យ Sociology មានប្រភពពីពាក្យឡាតាំង និងក្រិក ។ សង្គមវិទ្យាត្រូវបានគេយកទៅបង្រៀនជាលើកដំបូងនៅសកលវិទ្យាល័យកាណាស់ (University of Kanas) នៅឆ្នាំ ១៨៩០ ហើយបានក្លាយជាមហាវិទ្យាល័យសង្គមវិទ្យាជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ ១៨៩៥ នៅសាកលវិទ្យាល័យ Bordeaux ដោយលោក Émile Durkheim ។ សង្គមវិទ្យាមូលដ្ឋាន ឥទ្ធិពលនៃបរិស្ថានរូបឥទ្ធិពលនៃតំបន់វាលទំនាបឥទ្ធិពលនៃតំបន់ភ្នំ និងតំបន់ខ្ពង់រាបឥទ្ធិពលនៃវាលខ្សាច់មេរៀនទី ៦ - ស្ថាប័នសេដ្ឋកិច្ចនិយមន័យសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច និង សង្គមការអភិវឌ្ឍនៃប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចផលវិបាកសង្គមរបស់មូលធននិយមឥទ្ធិពលមូលធននិយមក្នុងអរិយធម៌ទំនើបសង្គមនិយមកុម្មុយនិស្តនិយមភាពខុសប្លែកគ្នារវាងមូលធននិយម និង កុម្មុយនិស្តនិយមឧស្សាហកម្ម និង ប្រព័ន្ធសង្គមជំពូកទី ៤មេរៀនទី ៧ - វប្បធម៌ និង អរិយធម៌វប្បធម៌អរិយធម៌ទំនាក់ទំនងវប្បធម៌ និង សង្គមធម៌ទំនាក់ទំនងអរិយធម៌ខ្មែរ និង អរិយធម៌បរទេសទំនាក់ទំនងរវាងវប្បធម៌ខ្មែរ និង វប្បធម៌ឥណ្ឌាឥទ្ធិពលនៃសាសនាទៅលើប្រាសាទបុរាណខ្មែរ= មេរៀនទី ៨ - របបសង្គមខ្មែរនយោបាយខ្មែរសេដ្ឋកិច្ចខ្មែរសង្គមកិច្ចខ្មែរតម្លៃពិសេសនៃអរិយធម៌ខ្មែរមេរៀនទី ៩ - ជំនឿ ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណីខ្មែរជំនឿសាសនាជំនឿផ្សេងៗរបស់ខ្មែរលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យនៃសង្គមការណ៍តើព្រលឹងខ្មែរមានន័យដូចម្ដេច?ឯកសារយោង
|
Portal di Ensiklopedia Dunia
