ប្រវត្តិរបស់ប្រាក់(History of Money)ប្រាក់បានចាប់ផ្ដើមបង្កើតឡើងនៅរង្វង់២៥០០ឆ្នាំមុនគ.ស កន្លងមកហើយជាមួយនិងការចាយប្រាក់កាក់ដំបូងដែល ប្រហែលជាប្រាំមួយទៅប្រាំពីរសតវត្សមុនគ.ស។ប្រាក់ត្រូវបានគេប្រើសម្រាប់ទូទាត់ទូទៅជាមួយនិងការចំនាយទៅលើទំនិញ ទូទាត់បំណុលក្នុងទីផ្សារ-ល-។តាំងពីសម័យបុរាណមនុស្សបានធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរទំនិញគ្នាទៅវិញទៅមកទៅតាមភាពសមគួរនៃទំនិញនៅផ្សារ។ ផ្សារជា កន្លែងមួយដែលមនុស្សបានមកជួបជុំគ្នាដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរទំនិញគ្នា។ មានវត្ថុជាច្រើនដែលត្រូវបានធ្វើការ ដោះដូរនៅតាមទីផ្សារ ឧទាហរណ៏ បសុបសត្វ ហើយនិងសូត្រ ក្រមួន………វត្ថុទាំងសុទ្ធតែបានបម្រើផលប្រយោជន៏ពួកគេទាំងអស់ ប៉ុន្តែ ជួនកាលមានវត្តុខ្លះបានទាក់ទាញអារម្មណ៏ពួកគេ អោយដោះដូរ ដូចជា គុជខ្ចង ឬ អង្គាំ ដែលត្រូវបានគេដូរ ជាមួយនិងរបស់ដែលមានប្រយោជន៏ជាច្រើនទៀត។ពេលនោះ លោហៈធាតុ ដែលជារូបធាតុដើមត្រូវបានបង្កើតសម្រាប់បង្កើតកាក់ ធ្លាក់មកប្រភេទទីពីរ។ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ដខាងរូបិយវត្ថុបានសិក្សាអំពីប្រវត្តិប្រាក់និងភាពផ្សេងគ្នាទាំងអស់របស់លក្ខណៈរបស់វា។ គ្មានការប្ដូរប្រាក់(ការផ្លាស់ប្ដូរទំនិញ)ក្នុងសៀវភៅនយោបាយ1:9(៣៥០មុនគ.ស)ទស្សនៈវិទូអារីស្តូតបានសញ្ជឹងគិតពីប្រភេទនៃបា្រក់។ គាត់បានគិតមិនយល់ស្របជាខ្លាំងនិងការបង្កើតអោយមានប្រាក់ពីរប្រភេទអញ្ចឹងនោះ ទីមួយគឺការរស់នៅតាមគោលបំណងដើមជាអ្វីដែលមិនយល់ស្របនិងការចៃ្នម៉ូត និងទីពីរ គឺសម្ថតភាពដើម្បីបង្កើតការប្រឆាំងដោយសារការលក់ទំនិញបើមិនដូច្នេះទេគឺត្រូវធ្វើការប្ដូរទំនិញវិញ។ កិច្ចការនៃតម្លៃរូបិយវត្ថុបន្ទាប់គឺធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីអោយវាមានភាពងាយស្រួលឡើងដូចជាការបង្កើតកាក់ ឬ លិខិតសន្យាដែលមានការឯកភាពពីមនុស្សផ្សេងទៀតនិងពាណិជ្ចកម្មរបស់ពួកគេដែលទាក់ទងនិងការវិវត្តន៍សម្ថតភាពខាងចិត្តវិទ្យាទៅនិងកន្លែងពិតមួយផ្សេងទៀតហើយនិងការនៅខាងក្រៅច្បាប់ក្នុងក្របខណ្ឌ័ការដោះដូរ។ ជាមួយនិងការដោះដូរចំពោះកម្មសិទ្ធរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗដែលលើសចំនួន ដូចជាការវាល់គ្រាប់ធញ្ញាជាតិឬ កម្រិតចំនួននៃបសុសត្វដែលអាចធ្វើការដោះដូរបានភ្លាមៗ សម្រាប់វត្ថុខ្លះដែលមានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលគ្នា អាចមានតម្លៃច្រើនជាងឬមានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនជាង ដូចជាផើងដីឥដ្ធឬរបស់ផ្សេងទៀត.....។សម្ថតភាពបដិវត្តន៍នៃជំនួញគឺមានព្រំដែន គឺវាអាស្រ័យលើការចង់បានដែលកើតព្រមគ្នា។ អ្នកដែលលក់អាហារធញ្ញាជាតិត្រូវស្វែងរកអ្នកដែលចង់ទិញគ្រាប់ធញ្ញាជាតិហើយនិងអ្នកដែលអាចផ្ដល់មកវិញនូវរបស់ខ្លះដែលអ្នកលក់នោះចង់ទិញមកវិញ។ ទីនោះមិនមានការវាស់តាមខ្នាតមាត្រាដ្ធាននោះទេ ដែលទាំងអ្នកលក់និងអ្នកទិញអាចដោះដូរគ្នាបានយ៉ាងទូលំ ទូលាយ អាស្រ័យទៅតាមការប្រែប្រួលតម្លៃរាល់គ្រប់ប្រភេទទំនិញនីមួយៗនិងការផ្ដល់ភាពងាយស្រួលដល់ដៃគូប៉ុណ្ណោះ។ ការរិះគន់ ដាវីដ គីនលីយ៍(David Kinley)បានរកឃើញកំហុសអំពីទ្រឹស្ដីអារីស្ដូតពីព្រោះអ្នកទស្សនវិទូប្រហែលជាខ្វះការយល់ ដឹងគ្រប់គ្រាន់ពីវិធីនិង ភាពងាយស្រួលប្រើក្នុងសង្គមមុនដំបូងនោះ ហើយប្រហែលជាមានការគ្រោងទុកក្នុងគំនិត របស់គាត់ពីបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួននិងការសា្មនរបស់គាត់។ នៅក្នុងសៀវភៅរបស់គាត់ បំណុល:៥០០០ឆ្នាំដំបូង ប្រហែលមនុស្សបានបដិសេដនិងសំណើរដែលថាប្រាក់ត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីជំនួសការដោះដូរទំនិញ។បញ្ហាជាមួយកំណែប្រែថ្មីនៃប្រវត្តិសាស្រ្ត គាត់បាននឹកឃើញដល់ខ្វះខាតនៃភស្តុតាងគាំទ្រ។ការស្រាវជ្រាវរបស់គាត់បានបញ្ចាក់អោយឃើញថាដំណើរការរបស់សេដ្ធកិច្ចបានដំណើរការជាធម្មតាទេ រហូតដល់ការចាប់ផ្ដើមដំបូងនៃកំណែទម្រង់ដីធ្លីក្នុងសង្គម ជាពេលដែលមនុស្សបានប្រើប្រពន្ធ័ឥណទាន យ៉ាងល្អិតល្អន់ម្យ៉ាងវិញទៀតដោយសារតែការដោះដូរទំនិញមិនសូវមានភាពងាយស្រួលទើបគេមានគំនិតបង្កើតកាក់ឡើងមក ហើយពេលនោះដែលគេក៏បានបង្កើតកាក់ដែលមានទំហំ ទ្រង់ទ្រាយនិង ពណ៍ឬរូបភាពប្លែកៗពីគ្នាដើម្បីកំណត់តម្លៃរបស់វា។ ការស្រាវជ្រាវរបស់គាត់បានបង្ហាញថា ”ភាពនៃសេដ្ឋកិច្ច” គឺជារឿងធម្មតា ភាគតិចនៃការចាប់ផ្ដើមនៃបញ្ហារដីធ្លីក្នុងសង្គមជាលើកដំបូង ពេលមនុសចេះប្រើប្រាសប្រព័ន្ធឥណទានយ៉ាងល្អិតល្អន់។ ក្រាប៊ើ (Graeber) មានបំណងចង់ធ្វើឲ្យលុយក្លាយជាក្រុមមួយនៃគណនេយ្យគឺបានបង្កើតភ្លាមៗ ពេលដែលគ្មានការ " ខ្ញុំជំពាក់បំណុលអ្នកមួយ" កែប្រែទៅជាសញ្ញាណមួយចំនួននៃ " ខ្ញុំជំពាក់បំណុលអ្នកមួយនៃក្រុមនៃអ្វីមួយ" ក្នុងការបង្ហាញនេះ ការលេចចេញឡើងនៃលុយជាលើកដំបូង គឺដូចជាឥណទាន និង ត្រឹមតែទទួលបាននូមុខងារបន្ទាប់នៃការផ្លាស់ប្ដូរកម្រិតមធ្យម និង ការប្រមូលទុកនៃតម្លៃ។ ផ្ទុយពីគំនិតដែគេនិយមគឺវាមិនមានភស្ដុតាងក្នុងសង្គម ឬ ក្នុងសេដ្ឋកិច្ចដែលបានឆ្លើយតបដូចទៅនឹងការប្ដូរទំនិញនៅខាងដើម ជំនួស គ្មានសង្គមរូបិយវត្ថុណាធ្វើការលើគោលការណ៍ដ៏ទូលំទូលាយនិង វែងនៃការផ្លាស់ប្ដូរទម្រង់នៃផលិតផលនៃតម្រូវការទៅវិញទៅមក។ បើស្របទៅតាមក្រាប៊ើ (Graeber) ពេលជួបប្រទះការប្ដូរទំនិញ វាតែងតែនៅជាមួយភាពប្លែកៗ ឬ ចុះថយនៃការបន្លំដោយសត្រូវ។ ជាមួយនឹងក្រុមទាំង២នេះដែរមានការយល់ព្រមក្នុងការលក់ និង ទិញទំនិញរៀងៗខ្លួន។ នេះគឺជាចំនេះដឹងដូចជាចំនេះដឹងដែលកើតព្រមគ្នា២នៃការចង់បាន។ តើអ្វីដែលមនុស្សចង់លក់ដោយពិតប្រាកដ ហើយអ្វីទៀតដែលមនុស្សចង់លក់? ក្នុងប្រព័ន្ធផ្លាសប្ដូទំនិញជាក្នលែងដីល្អ និង បានផ្លាស់ប្ដូភ្លាមៗដោយមិនបាច់ប្រើលុយ។ មានការកើតឡើងរួមគ្នា២នៃការចង់បានគឺលក្ខណៈដ៏ចាំបាច់មួយ។ |
Portal di Ensiklopedia Dunia
