Арета Киренска

Арета Киренска (/əˈriːtiː/; старогрчки: Ἀρήτηcode: grc is deprecated ; fl. 4-ти век п.н.е) била киринејска филозофка која живеела во Кирена, Либија. Таа била ќерка на Аристип Киренски.^[1]

Живот и учења

Арета ја научила филозофијата од нејзиниот татко, Аристип, кој и самиот научил филозофија од Сократ. Арета, пак, му предавала филозофија на нејзиниот син - Аристип Помладиот - а нејзиниот син го добил прекарот „Мајкоучен“ (грчки: μητροδίδακτοςcode: el is deprecated ).^[2]

Арета, наводно, го презела раководството на Киренската школа по смртта на нејзиниот татко. Ја споменуваат Диоген Лаертиј, Страбон, Алиј, Климент Александриски, Теодорит Кирски, Аристокле и била спомената во Судата. Според Диоген, меѓу нејзините ученици биле Теодор Атеистот и Аникерида.^[3] Иако ниеден веродостоен историски извор не преживеал од учењата на Арета, начелата на Киренската школа што ја основал нејзиниот татко се познати. Таа била една од првите која го унапредила систематско гледиште за улогата на задоволството и болката во човечкиот живот. Киренаците тврделе дека дисциплината, знаењето и доблесните постапки имаат поголема веројатност да резултираат со задоволство. Додека негативните емоции, како што се гневот и стравот, ја умножуваат болката. Кон крајот на Платоновото дело Протагора се тврди дека „спасението на нашиот живот“ зависи од примената на „науката за мерење“ на задоволствата и болките. Од Киренската школа потекнува еден од првите пристапи кон хедонизмот, кој повторно се појавил во Европа во 18 и 19 век и бил промовиран од мислители како Џереми Бентам.^[4]

Историски извори

Меѓу лажните сократски посланија (кои датираат можеби од 1 век) има и фиктивно писмо од Аристип упатено до Арета.^[5]

Џон Августин Зам (пишувајќи под псевдонимот Мозанс), тврдел дека научникот од 14 век Џовани Бокачо имал пристап до некои „рани грчки писатели“, што му овозможило на Бокачо да ѝ даде посебна пофалба на Арета „за широчината и разновидноста на нејзините достигнувања“:^[6]

Се вели дека таа јавно предавала природна и морална филозофија во училиштата и академиите на Атика триесет и пет години, напишала четириесет книги и дека меѓу нејзините ученици броела сто и десет филозофи. Таа била толку многу ценета од нејзините сонародници што на нејзиниот гроб напишале епитаф кој тврди дека таа е сјајот на Грција и ја поседува убавината на Елена, доблеста на Тирма, перото на Аристип, душата на Сократ и јазикот на Хомер.^[6]

Наводи

↑ Ogilvie, Marilyn Bailey (1986). Women in science : antiquity through the nineteenth century: a biographical dictionary with annotated bibliography (3. print.. изд.). Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN 0-262-15031-X.
↑ Diogenes Laërtius, ii. 72, 83, 86; Eusebius, Preparatio Evangelica, xiv. 18. Cf. Clement of Alexandria, Stromata, iv. 122; Strabo, xvii. 3. 22; Aelian, Nat. Anim. iii. 40; Theodoret, Therapeutike, xi. 1; Themistius, Orationes, xxi. 244
↑ Nathan J. Barnes (2014). Reading 1 Corinthians with Philosophically Educated Women. Wipf and Stock Publishers. стр. 99–100. ISBN 978-1-62032-572-8.
↑ D. Brett King; William Douglas Woody; Wayne Viney (2015). History of Psychology: Ideas and Context. Routledge. стр. 58. ISBN 978-1-317-35060-6.
↑ The fictitious Socratic Letters cannot automatically be use as an historical source, but the anonymous author of these letters is "interested in historical detail", and he appears to have access to "a handbook on Greek philosophy which is similar in content to that of Diogenes Laertius but more extensive in content." Abraham J. Malherbe, (1977), The Cynic Epistles: A Study Edition, page 28. SBL
↑ ^6,0 ^6,1 H. J. Mozans, (1913), Woman in Science, pages 197-9. New York. This passage, however, does not seem to be present in any surviving work by Boccaccio, and the obvious candidate – Boccaccio's De mulieribus claris (On Famous Women) – contains no mention of Arete. Zahm's source for this information is Johann Christoph Wolf's 1739 Mulierum Graecarum. Wolf cites Book II of De Laudibus Mulierum (In Praise of Women) by "Bocatius". However, there is no work by Boccaccio entitled De Laudibus Mulierum, but there is an obscure 1487 book with this title by one Bartolommeo Goggio.