Битолски партизански одред „Пелистер“

Битолскиот народноослободителен партизански одред „Пелистер“ (формиран над селото Лавци, Битолско, на 22 април, разбиен во Ореовската корија, кај селото Ореово, Битолско, на 3 мај 1942) бил прв партизански одред формиран во битолската околија. Во неговиот состав влегле 21 борец.^[1] Одредот главно вршел обука на борците.

На 1 мај командирот на одредот, Ѓорѓи Наумов, со уште двајца борци, Никола Георгиевски и Стефан Трајковски, се оддалечиле од логорот и паднале во рацете на бугарска патрола. Одредот се повлекол подлабоко во шумата, но на 3 мај бил сместен и опколен од бугарската војска. Поради апсењата и испраќањето борци да воспостават врска, во моментот на битката одредот броел 12 борци.^[2] Во нерамна битка одредот бил разбиен, при што загинале шест борци (Димитар Николовски, Јоска Јорданоски - Сандански, Ордан Михајлоски, Елпида Караманди, Мара Јосифовска и Димче Хаџипоповски),^[3][4] а Венда Христова била уапсена.^[5] Вкупно биле уапсени 11 борци, а преостанатите четворица борци успеале да се илегализираат во Битола. Во битката, бугарската војска и полиција имале околу 30 загинати и ранети.^[6]

Битката на одредот со бугарската војска е опеана во познатата партизанска песна „Таму ле, мајко, близу Битола“, напишана од Ајри Демировски (1950).^[7]

Во состав на одредот влегле:^[8][9][10]

• Ѓорѓи Наумов, командир на одредот
• Димитар Николовски - Таки Даскало, политички комесар
• Тодор Ангеловски - Тошо Даскало
• Пецо Божиновски - Кочо
• Блаже Димитровски-Рогозинаро
• Тома Димитровски - Томаки
• Никола Георгиевски - Никлецот
• Александар Живковски - Цане
• Томе Илиевски - Поштаро
• Јоска Јорданоски - Сандански
• Мара Јосифоска - Ѓурѓа
• Елпида Караманди - Бисера
• Киро Крстески - Платник
• Ордан Михајлоски - Оцка
• Андон Попандоновски
• Мица Попандонова
• Веле Стојановски - Фурнаџивчето
• Стево Трајковски-Тефико
• Димче Хаџипоповски
• Лазо Хаџипоповски - Пламен
• Венда Христова - Доста

1. ↑ „Сојуз на борци од НОАВМ - Битола „Настани 1942 година"“. Архивирано од изворникот на 2011-07-22. Посетено на 2012-11-13.
2. ↑ Злате Ѓоршевски „Елпида Караманди - Бисера“, Битола, 1988, 98 стр.
3. ↑ Владо Стрезовски, Ѓорѓи Димовски-Ласков, „7. македонска бригада и 49. дивизија на НОВJ“, Битола, 1987, 21-22 стр.
4. ↑ „Битолските народноослободителни партизански одреди“, Битола, 1982.
5. ↑ Злате Ѓоршевски „Елпида Караманди - Бисера“, Битола, 1988, 109 стр.
6. ↑ „Зборник докумената и података o Народноослободилачком рату југословенских народа“, том VII, књига 1, Београд, 1952.
7. ↑ „„Таму ле мајко близу Битола", текст и музика“. Архивирано од изворникот на 2018-07-21. Посетено на 2016-09-04.
8. ↑ Владо Стрезовски, Ѓорѓи Димовски – Ласков „7. Македонска бригада и 49. Дивизија на НОВЈ“, Битола, 1987, 20-21 стр.
9. ↑ Злате Ѓоршевски „Елпида Караманди - Бисера“, Битола, 1988, 84 стр.
10. ↑ Дане Петковски, Владо Стрезоски „Борбена дејства у Западној Македонији 1941-1944“, Београд, 1983.

п р у Хронологија на македонските народноослободителни партизански одреди