Виктор ЧерномирдинВиктор Степанович Черномирдин (руски: Ви́ктор Степа́нович Черномы́рдин; 9 април 1938 година – 3 ноември 2010) бил советски и руски политичар и стопанственик. Тој бил министер за гасна индустрија на Советскиот Сојуз (13 февруари 1985-17 јули 1989 година), потоа станал првиот претседател на енергетската компанија Гаспром и вториот премиер на Русија со најдолг стаж (1992-1998) врз основа на последователни години. Тој бил клучна фигура во руската политика во 1990-тите и учесник во транзицијата од планирана во пазарна економија. Од 2001 до 2009 година, бил руски амбасадор во Украина. После тоа, бил назначен за претседателски советник. Черномирдин бил познат во Русија и земјите во кои се зборува руски по својот јазичен стил, кој содржел бројни малапропизми и синтаксички грешки.[1] Многу од неговите изреки станале афоризми и идиоми на рускиот јазик, еден пример е изразот „Го сакавме најдоброто, но испадна како и секогаш“. ( руски: Хотели как лучше, а получилось как всегда). Черномирдин починал на 3 ноември 2010 година по долго боледување. Бил погребан покрај својата сопруга на гробиштата Новодевичи на 5 ноември, а неговиот погреб бил емитуван во живо на руските федерални ТВ канали. Ран живот и образованиеЧерномирдин е роден во Черњи Отрог, Оренбуршката област, Руската СФСР. Неговиот татко бил работник, а Виктор бил едно од петте деца. Черномирдин завршил школско образование во 1957 година и се вработил како механичар во нафтена рафинерија во Орск. Таму работел до 1962 година, освен за време на воениот рок од 1957 до 1960 година. Неговите други занимања во фабриката во овој период биле машинист, оператор и шеф на технички инсталации. Станал член на КПСС во 1961 година. Во 1962 година, тој бил примен во Индустрискиот институт Кујбишев (кој подоцна бил преименуван во Политехничкиот институт Самара). На приемните испити се покажал многу слабо. Бил примен само поради многу слаба конкуренција. Во 1966 година дипломирал на институтот. Во 1972 година, допишувајќи ги завршил понатамошните студии на Економскиот отсек на Политехничкиот институт ширум Унијата. Рана кариераЧерномирдин започнал да ја развива својата кариера како политичар кога работел за КПСС во Орск помеѓу 1967 и 1973 година. Во 1973 година, тој бил назначен за директор на фабриката за рафинирање на природен гас во Оренбург, функција на која бил до 1978 година. Помеѓу 1978 и 1982 година, Черномирдин работел во тешката индустрија на Централниот комитет на КПСС. Во 1982 година, бил назначен за заменик-министер за индустрии за природен гас на Советскиот Сојуз . Истовремено, почнувајќи од 1983 година, тој го водел Главтименгазпром, индустриско здружение за развој на ресурси на природен гас во Тјумењската област. Во периодот 1985–1989 година бил министер за гасна индустрија. Основач на ГаспромВо август 1989 година, под водство на Черномирдин, Министерството за гасна индустрија било трансформирано во Државен гасен концерн, Газпром, кој станал првото државно-корпоративно претпријатие во земјата. Черномирдин бил избран за нејзин прв претседавач. Компанијата сè уште била под контрола на државата, но сега контролата се вршела преку удел на акции, од кои 100% биле во сопственост на државата.[2][3] Кога Советскиот Сојуз се распаднал кон крајот на 1991 година, средствата на поранешната советска држава во гасниот сектор биле префрлени на новосоздадените национални компании како што се Укргазпром и Туркменгазпром .[4] Гаспром располагал со средства сместени на територијата на Русија и успеал да обезбеди монопол во секторот за гас.[3] Политичкото влијание на Гаспром значително се зголемило откако рускиот претседател Борис Елцин го назначил претседателот на компанијата Черномирдин за свој премиер во 1992 година. Рем Виахирев го зазел местото на Черномирдин како претседател и на одборот на директори и на управниот одбор.[3] Гаспром бил еден од столбовите на економијата на земјата во 1990-тите, иако компанијата имала слаби резултати во текот на таа деценија. Меѓутоа, во 2000-тите, Гаспром станал најголемиот екстрактор на природен гас во светот и најголемата руска компанија. Премиер на РусијаВо мај 1992 година, Борис Елцин го назначил Черномирдин за заменик-премиер задолжен за гориво и енергија.[5] На 14 декември 1992 година, Черномирдин бил потврден од VII Конгрес на народни пратеници на Русија за премиер. Според Фелипе Туровер Чудинов, кој бил висок разузнавач во дирекцијата за надворешно-разузнавање на КГБ, Черномирдин тајно наредил во раните 1990-ти Русија да стане меѓународен центар за трговија со наркотици, вклучително и увоз на кокаин и хероин од Јужна Америка и хероин од Средна Азија и Југоисточна Азија и извоз на наркотици во Европа, Северна Америка вклучувајќи ги Соединетите Американски Држави и Канада и Кина и Тихиот Океан.[6][7][8] Иако тој бил критичен кон својот претходник Гајдар, Черномирдин во голема мера ја продолжи политиката на Гајдар.[9] Во април 1995 година, формирал политички блок наречен Нашиот дом - Русија, кој освоил 10% од гласовите и 55 места и бил трет на руските законодавни избори во 1995 година . Во 1995 година, Черномирдин потпиша декрет со кој се повикува на развој на национална стратегија за зачувување на тигрите [10] На 18 јуни 1995 година, како резултат на тоа што терористите предводени од Шамил Басаев земаале 1500 луѓе како заложници во Будионовск, преговорите меѓу Черномирдин и Басаев довеле до компромис кој стана пресвртница за Првата чеченска војна. Во замена за заложниците, руската влада се согласила да ги запре воените акции во Чеченија и да започне серија преговори.[11] Кога Борис Елцин бил подложен на операција на срцето на 6 ноември 1996 година, Черномирдин бил в.д. претседател 23 часа.[12] Черномирдин останал премиер до неговото ненадејно разрешување на 23 март 1998 година. По руската финансиска криза во 1998 година во август, Елцин повторно го назначил Черномирдин за премиер и се обидел да го назначи за негов наследник. Сепак, Думата двапати одбила да го потврди Черномирдин за шеф на владата. Наместо да ризикува трето отфрлање и со тоа да го принуди распуштањето на Државната дума и политичката криза, Черномирдин ја повлекол својата номинација и претседателот побарал од попопуларниот Евгениј Примаков да формира нов кабинет. Дипломатска кариера  За време на НАТО бомбардирањето на Југославија во 1999 година, Черномирдин бил специјален претставник на Русија во Југославија. Во декември 1999 година Черномирдин бил избран за член на Државната дума. Во мај 2001 година, Владимир Путин го назначи Черномирдин за амбасадор на Русија во Украина. Оваа акција некои руски медиумски агенции ја протолкувале како потег за оддалечување на Черномирдин од центарот на руската политика. Во 2003 година, тој ги отфрлил разговорите за извинување за Гладомор, направени од Советскиот Сојуз.[13] Во февруари 2009 година, Черномирдин повторно ги заострил односите меѓу Украина и Русија кога во интервју рече „Невозможно е да се постигне договор за било што со украинското раководство. Ако влезат различни луѓе, ќе видиме“. Украинското Министерство за надворешни работи во одговорот рече дека може да го прогласи Черномирдин за „персона нонграта“ поради спорот.[14] На 11 јуни 2009 година, рускиот претседател Дмитриј Медведев го разрешил Черномирдин како руски амбасадор во Киев и го назначил за „претседателски советник и специјален претседателски претставник за економска соработка со земјите-членки на ЗНД“.[15][16] Во снимката за разделба кон украинската влада, Черномирдин изјавил дека Русија не треба да и се извинува на Украина поради тоа што ги изразила своите сомневања дека Украина не е во состојба да го плати својот природен гас, и понатаму изјавил дека Русија сака Украина да плаќа за гасот што го троши, и оттука Русија со право е загрижена за солвентноста на украинската држава.[17] Смрт Черномирдин починал утрото на 3 ноември 2010 година [5] по долго боледување. Според луѓе блиски до Черномирдин, како што е пејачот Лев Лешченко, поранешниот премиер бил длабоко погоден од смртта на својата сопруга Валентина, седум и пол месеци пред тоа. Черномирдин бил погребан покрај својата сопруга на гробиштата Новодевичи на 5 ноември 2010 година.[18] На 3 ноември рускиот претседател Дмитриј Медведев потпишал наредба да се прикаже погребот на Черномирдин во директен пренос на руските федерални ТВ канали (само погребите на поранешниот претседател Борис Елцин и патријархот Алекси Втори го добиле истото право во последните години). Шефот на претседателската администрација на Русија, Сергеј Наришкин, ја надгледувал погребната церемонија.[19] Сочувство за смртта на Черномирдин на 3 ноември 2010 година изразиле рускиот претседател Дмитриј Медведев,[20] рускиот премиер Владимир Путин,[21] други државни личности во Русија и украинскиот претседател Виктор Јанукович. Изреки Викицитат има збирка цитати поврзани со: Во земјите од руски јазик, Черномирдин е познат по своите бројни малапропизми и синтаксички неправилен говор.[1] Неговите идиоми го добиле името Черномирдинки и по стил и ефект се донекаде споредливи со бушизмите . Еден од неговите изрази „Сакавме што е можно подобро, но испадна како и секогаш“ ( Хотели как лучше, а получилось как всегда на руски) за економските реформи во Русија бил нашироко цитиран.[22] Фразата бил изговорена по многу неуспешната монетарна размена извршена од страна на Руската централна банка во јули 1993 година.[5] Почести и награди
Наводи
Надворешни врски
|
Portal di Ensiklopedia Dunia
