Договор од Портсмут

Договор од Портсмут ― договор со кој формално завршила Руско-јапонската војна од 1904–1905 година. Договорот бил потпишан на 5 септември 1905 година^[1] во бродоградилиштето Портсмут во Китери (Мејн), Соединетите Американски Држави.^[2] Американскиот претседател Теодор Рузвелт одиграл важна улога во преговорите и за неговиот ангажман ја добил Нобеловата награда за мир.

По потпишување на договорот имало тридецениски мир меѓу Јапонија и Русија, а Јапонија станала регионална сила во Источна Азија. Со договорот Русија се согласила Јапонија да ја колонизира на Кореја, што во 1910 година довело до припојување на Кореја кон Јапонија.

Исто така, со договорот Русија била принудена да се откаже од својата експанзионистичка политика во Источна Азија. Сепак, договорот не беше добро прифатен од јапонскиот народ.^[3] Условите од договорот ја покажале слабоста на Јапонците пред европските сили, а фрустрираниот народ во Јапонија почнал да се бунтува поради ова, и на 7 јануари 1906 година паднала владата на Кацура Таро.^[4]

Поради улогата што Рузвелт ја имал во преговорите, Соединетите Американски Држави станале значајна сила во светската дипломатија. Во 1906 година, за неговот ангажман пред и за време на мировните преговори Рузвелт ја добил Нобеловата награда за мир, иако всушност воопшто не присуствувал во Портсмут.