Изотопи на селенот

Селен  (₃₄Se)

Општи својства
Име и симбол	селен (Se)
Изглед	црн и црвен алотроп
Селенот во периодниот систем
S ↑ Se ↓ Te арсен ← селен → бром
Атомски број	34
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)	78,971(8)[1]
Категорија	повеќеатомски неметал, понекогаш се смета за металоид
Група и блок	група 16 (халокгени), p-блок
Периода	IV периода
Електронска конфигурација	[Ar] 3d10 4s2 4p4
по обвивка	2, 8, 18, 6
Физички својства
Фаза	цврста
Точка на топење	494 K ​(221 °C)
Точка на вриење	958 K ​(685 °C)
Густина близу с.т.	сива: 4,81 г/см3 алфа: 4,39 г/см3 стаклена: 4,28 г/см3
кога е течен, при т.т.	3,99 г/см3
Критична точка	1.766 K, 27,2 MPa
Топлина на топење	сива: 6,69 kJ/mol
Топлина на испарување	95,48 kJ/mol
Моларен топлински капацитет	25,363 J/(mol·K)
парен притисок P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k при T (K) 500 552 617 704 813 958
Атомски својства
Оксидациони степени	6, 5, 4, 3, 2, 1,[2] −1, −2 ​(силен киселински оксид)
Електронегативност	Полингова скала: 2,55
Енергии на јонизација	I: 941 kJ/mol II: 2.045 kJ/mol II: 2.973,7 kJ/mol
Атомски полупречник	емпириски: 120 пм
Ковалентен полупречник	120±4 пм
Ван дер Валсов полупречник	190 пм
Спектрални линии на селен
Разни податоци
Кристална структура	​шестаголна
Брзина на звукот тенка прачка	3.350 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширење	амформа: 37 µм/(m·K) (при 25 °C)
Топлинска спроводливост	амфорна: 0,519 W/(m·K)
Магнетно подредување	дијамагнетно[3]
Модул на растегливост	10 GPa
Модул на смолкнување	3,7 GPa
Модул на збивливост	8,3 GPa
Поасонов сооднос	0,33
Мосова тврдост	2
Бринелова тврдост	736 MPa
CAS-број	7782-49-2
Историја
Наречен по	Според Селена, грчката божица на Месичината
Откриен и првпат издвоен	Јенс Јакоб Берцелиус и Јохан Готлиб Ган (1817)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на селенот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП 72Se веш 8,4 д ε – 72As γ 0,046 – 74Se 0,87 % – (β+β+) 1,2094 74Ge 75Se веш 119,779 д ε – 75As γ 0,264, 0,136, 0,279 – 76Se 9,36 % 76Se е стабилен со 42 неутрони 77Se 7,63 % 77Se е стабилен со 43 неутрони 78Se 23,78 % 78Se е стабилен со 44 неутрони 79Se расеан 3,27×105 г β− 0,151 79Br 80Se 49,61 % – (β−β−) 0.1339 80Kr 82Se 8,73 % 1,08×1020 г β−β− 2,995 82Kr
Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани
преглед разговор уреди | наводи | Википодатоци

Селенот (₃₄ Se) има шест природни изотопи кои се појавуваат во значителни количини, заедно со расеаниот изотоп <sup id="mwGA">79</sup>Se, кој се јавува во мали количини во рудите на ураниум. Пет од овие изотопи се стабилни: ⁷⁴Se, ⁷⁶Se, ⁷⁷Se, ⁷⁸Se и ⁸⁰Se. Последните три се појавуваат и како производи за цепење, заедно со <sup id="mwIg">79</sup>Se, кој има полураспад од 327.000 години, ^{[4] [5]} и ⁸²Se, кој има многу долг полураспад (~ 10 ²⁰ години, преку двојно бета распаѓање до ⁸²Kr ) и може да се смета за практични цели. Постојат 23 други нестабилни изотопи кои се карактеризирани, од кои најдолговечни се ⁷⁹Se со полураспад од 327.000 години, ⁷⁵Se со полураспад од 120 денови и ⁷²Se со полураспад од 8,40 денови. Од другите изотопи, ⁷³Se има најдолг полураспад, 7,15 часа; повеќето други имаат полураспад не подолг од 38 секунди.

1. ↑ ^mSe – Возбуден јадрен изомер.
2. ↑ ( ) – Неизвесноста (1σ) е дадена во концизен облик во загради по соодветните последни цифри.
3. ↑ # – Атомска маса означена со #: вредноста и неизвесноста не се само изведени само од опитни податоци, туку барем делумно од трендови од масената површина (TMS).
4. ↑ Задебелен полураспад – речиси стабилен, период на полураспад подолг од староста на вселената.
5. ↑ ^{5,0 5,1} # – Вредностите означени со # не се само изведени од опитни податоци, туку барем делумно и од трендови во соседните нуклиди (TNN).
6. ↑ Облици на распад:

   EC:	Електронски зафат
   IT:	Јадрен преод
   n:	Неутронски распад
   p:	Протонски распад

7. ↑ Задебелен симбол како изведен – Изведениот производ е стабилен.
8. ↑ ( ) спинова вредност – Означува спин со слаби зададени аргументи.

Изотопот селен-75 има радиофармацевтска употреба. На пример, се употребува во ендоректална брахитерапија со високи дози, како алтернатива на иридиум-192. ^[9]

Во палеобиогеохемијата, односот во количината на селен-82 до селен-76 (т.е. вредноста на δ^82/76Se) може да се употреби за следење на редокс-условите на Земјата за време на неопротерозојскиот период со цел да се добие подлабоко разбирање за брзата оксигенација што предизвикува комплексна појава на организмот. ^{[10] [11]}

1. ↑ Се верува дела се распаѓа од β⁺β⁺ до ⁷⁴Ge со полураспад од 2.300.000.000.000.000.000 y.
2. ↑ Долготраен производ за цепење
3. ↑ Се верува дела се распаѓа од β⁻β⁻ до ⁸⁰Kr
4. ↑ првобитен радиоизотоп

п р у Изотопи на хемиските елементи
1 H																	2 He
3 Li	4 Be											5 B	6 C	7 N	8 O	9 F	10 Ne
11 Na	12 Mg											13 Al	14 Si	15 P	16 S	17 Cl	18 Ar
19 K	20 Ca	21 Sc	22 Ti	23 V	24 Cr	25 Mn	26 Fe	27 Co	28 Ni	29 Cu	30 Zn	31 Ga	32 Ge	33 As	34 Se	35 Br	36 Kr
37 Rb	38 Sr	39 Y	40 Zr	41 Nb	42 Mo	43 Tc	44 Ru	45 Rh	46 Pd	47 Ag	48 Cd	49 In	50 Sn	51 Sb	52 Te	53 I	54 Xe
55 Cs	56 Ba		72 Hf	73 Ta	74 W	75 Re	76 Os	77 Ir	78 Pt	79 Au	80 Hg	81 Tl	82 Pb	83 Bi	84 Po	85 At	86 Rn
87 Fr	88 Ra		104 Rf	105 Db	106 Sg	107 Bh	108 Hs	109 Mt	110 Ds	111 Rg	112 Cn	113 Nh	114 Fl	115 Mc	116 Lv	117 Ts	118 Og
		57 La	58 Ce	59 Pr	60 Nd	61 Pm	62 Sm	63 Eu	64 Gd	65 Tb	66 Dy	67 Ho	68 Er	69 Tm	70 Yb	71 Lu
		89 Ac	90 Th	91 Pa	92 U	93 Np	94 Pu	95 Am	96 Cm	97 Bk	98 Cf	99 Es	100 Fm	101 Md	102 No	103 Lr
Таблица на нуклиди