Копо ди Марковалдо

Копо ди Марковалдо (околу 1225 – околу 1276)^[1] бил фиренцски сликар во Итало-византиски стил, кој бил активен во средината на тринаесеттиот век, неговиот спој на италијанскиот и византискиот стил имал големо влијание врз генерациите на италијанските уметници.

Копо ди Марковалдо бил еден од попознатите уметници од 13 век и бил првиот уметник од Фиренца чие име и дела биле документирани.^[2] Еден од најраните наводи за Копо се наоѓал во Книгата на Монтаперти каде неговото име било наведено меѓу фиренциските војници за војната со Сиена, која завршила во битката кај Монтаперти на 4 септември 1260 година.^[3] Многу историчари шпекулирале дека Копо бил заробен во Сиена каде потоа бил задржан во црквата Санта Марија деи Серви. Таму во 1261 година тој го насликал своето најпознато дело Мадона дел Бордоне за редот на сервитите. Се претпоставувало дека бил воен заробеник, се поставувало прашањето зошто на еден уметник од Фиренца било побарано да изврши толку важна слика во Сиена. Мора да се претпостави дека Копо веќе бил добро познат и високо ценет во тоа време за Сиенеците да го нарача во рок од една година од крвавиот конфликт со Фиренца.^[4]

Мадона дел Бордоне била единственото преживеано документирано дело на Копо и се верувало дека неговиот потпис и датумот сè уште биле видливи на сликата околу 1625 година.^[5] Панелот на сликата бил невообичаено голем за тоа време, со димензии 220 цм x 125 цм. Сликата ги прикажувала Богородица и дете како седеле на престол со висок грб. Богородица гледа во гледачот, иако нејзиното тело е малку свртено налево и главата ѝ е свиткана кон детето. Копо бил нашироко прифатен како првиот што го употребил аголниот престол во претставата на Богородица и дете.^[6] Облеката била различна од традиционалниот византиски уметнички стил, била од северно потекло и можеби била првпат да се користи во тосканското сликарство.^[7] За првпат се гледале и во тосканското сликарство, голем број иконографски одлики. Голите раце и нозе на Детето, гестот на допирот на Богородица со десната нога на нејзиното дете, појасот на облеката на Детето и ткаенината на која седело Детето биле поврзани со Христовото страдање и со Богородица, теми многу важни за Служени патрони.^[8] Искористена била обемна позлата, како и позадина со златни листови, и двете типични за сиенскиот стил. Во својата работа, Копо го користел методот нарчен „tecnica a velatura“, во кој започнал со поставување на најчистите бои, кои потоа биле покриени со затемнети лакови и глазури кои помогнале да се предизвика чувство за волумен.^[9]

Очигледно било дека овој фиренцски уметник студирал за време на неговиот престој во Сиена, на што укажувала неговата подоцнежна употреба на поурамнотежен простор, грациозните пози и гестови и интересот за разновидни текстури - сите елементи произлезени од сиенското сликарство.^[10] Исто така, Копо бил под силно влијание на византискиот стил кој се одликувал со неговиот акцент на светлината, сенката и волуменот кои во комбинација се користеле за да се создаде илузија на животот.^[11] Композицијата и стилот употребени во изработката на облеката, како што се гледале во гломазната и тврдо плисирана ткаенина во Мадона дел Бордоне, потсетувале на романескните скулптури со фигури.^[11]

Иако Мадона дел Бордоне била единственото преживеано дело на Копо денес, имало многу други дела кои му се припишуваат на уметникот.

•1261 – Мадона дел Бордоне во Ста. Марија деи Серви во Сиена.^[5]

•1265 – Фрески на Пистоја во капелата Свети Јаков во катедралата С. Зенон.^[3]

•1265–68 – Мадона и детето во Ста. Марија деи Серви во Орвјето.^[12]

•1265–70 – Мозаик на Последниот суд во катедралата Крстилница во Фиренца.^[13]

•1274 – Распетие во катедралата во Пистоја.^[14]