Литература на Интерлингве

Литературата на Интерлингве се однесува на збирка оригинални и преведени книжевни и стручни дела напишани на вештачкиот јазик Интерлингве (Interlingue), претходно нарекуван Occidental, создаден од Едгар де Вал (Edgar de Wahl). Повеќето текстови се кратки раскази и преводи објавени во главното списание на јазикот, Cosmoglotta, но постојат и романи и збирки поезија, особено од автори како Vicente Costalago, Jan Amos Kajš и Jaroslav Podobský.

Историја

Позадина

Интерлингве (претходно нарекуван Occidental) е меѓународен помошен јазик создаден во 1922 година од естонскиот наставник Едгар де Вал. Лексиката на јазикот главно потекнува од западноевропските јазици, особено од романските, со силно влијание од англискиот. Јазикот првпат се појавува во списанието Kosmoglott (подоцна преименувано во Cosmoglotta) и брзо добива следбеници. Во првичните дела се користеле нестандардни форми поради недостиг на објавени граматички и правописни правила.

Први објави

Првото познато дело на Интерлингве е книгата Transcendent algebra, ideografie matematical, experiment de un lingue filosofic од естонскиот лингвист Jakob Linzbach. Преводот на Интерлингве го направил самиот де Вал, пред јазикот да биде целосно развиен, кога сè уште се нарекувал „Auli“.

Преводи и оригинални дела

Првото книжевно дело било преводот на поемата Hymne од Kaarlo Hammar, објавено од Kaarle Julius Saarinen во 1925 година во Kosmoglott.

Во 1926 година биле преведени поемата Wandrers Nachtlied од Гете и делото Nationalism in Occidente од Рабиндранат Тагоре.

Во 1927 година следеле преводи на делата од персискиот поет Саади и германскиот филозоф Херман Кајзерлинг.

Во 1930-тите биле објавени преводи на поемата Ú es mi hem? (Константин Балмонт), романот Manuel Menendez (Едмондо де Амичис), и расказот v од Едгар Алан По. Оригинални дела вклучуваат поетската збирка Li Astres del Verne (Подобски), расказот Krasina, raconta del subterrania del Moravian carst (Кајш), како и збирката раскази Historiettes in Occidental (Ric Berger, 1930).

По создавањето на Интерлингва од страна на IALA во 1951 година, многу говорители на Интерлингве (вклучувајќи го и Ric Berger) преминуваат на новиот јазик. Ова доведува до слабеење на движењето, а списанието Cosmoglotta престанува со објавување во 1985 година. Според есперантскиот писател Дон Харлоу, јазикот бил сметан за „мртов“, што го потврдил и уредникот Адриан Пилгрим.

И покрај тоа, во 1950-тите и 1960-тите се појавуваат нови преводи, како:

  • Li matre parla (Jiří Marek, 1954)
  • Li alocution al chefes de Lebak (Multatuli)
  • Camises Nuptial (Karel Jaromír Erben)
  • Un Adío (Arvid Brenner)
  • Un Desertor (Bo Bergman, 1958)
  • збирката Poemas (1964), со песни од германски, француски и англиски поети.

Обнова по 2000 година

Обновата на јазикот започнува во 1999 година со формирање на Yahoo! група. Почетокот на 2000-тите го носи создавањето на Интерлингве верзијата на Википедија, која до 2020 година има над 5.000 статии.

По 2000 година се појавуваат нови книжевни дела:

  • Првиот голем превод бил романот Li Cartusie de Parma од Стендал, преведен од Роберт Винтер (2011)
  • Следуваат делата Li Munde de Sandra (2012), Li litt Prince (2014), и Li Romance de Photogen e Nycteris (2019)

Во периодот 2021–2023, Vicente Costalago објавува неколку оригинални дела и преводи:

  • Li sercha in li castelle Dewahl e altri racontas
  • Li tresor de Fluvglant
  • Subuqti
  • Verses escapat de mi mente
  • збирките Antologie hispan, Fabules, racontas e mites и Antologie de poesie europan

Друг важен автор е Dorlota Burdon, која објавува раскази во списанието Posta Mundi и го преведува The Lunatic од Khalil Gibran.

Значајни автори

  • Jan Amos Kajš
  • Jaroslav Podobský
  • Engelbert Pigal
  • Abram Kofman
  • A. E. Cortinas
  • Ilmari Federn
  • Thomas Schmidt
  • Dorlota Burdon
  • Vicente Costalago
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya