Новаја Газета

Новаја Газета — независен руски весник познат по своето критичко и истражувачко покривање на руските политички и општествени работи.^[1][2] Се објавува во Москва, во регионите во Русија и во некои странски земји. Печатеното издание се објавува во понеделник, среда и петок; Написите на англиски јазик на веб-страницата се објавуваат неделно во форма на билтенот „Русија. Објаснето“.

Седум новинари на Новаја Газета, меѓу кои и Јуриј Шчекочихин, Ана Политковскаја и Анастасија Бабурова, биле убиени од 2000 година, во врска со нивните истраги.^[3]

Во октомври 2021 година, главниот уредник на Новаја Газета Дмитриј Муратов, ја добил Нобеловата награда за мир, заедно со Марија Реса, за нивната заштита на слободата на изразување во нивните татковини.^[4]

На 28 март 2022 година, поради тековната руска инвазија на Украина во 2022 година, весникот ги прекинал своите печатени активности откако добил второ предупредување од Роскомнадзор.^[5]

Група поранешни новинари од Комсомолскаја Правда го организирале весникот во 1993 година, неговото прво име било Ежедневнаја Новаја Газета (Дневен нов весник).^[6] Михаил Горбачов ги искористил парите од неговата Нобелова награда за мир во 1990 година за да помогне во основањето на Новаја газета во 1993 година и да ги купи нејзините први компјутери.^[7]

На 26 ноември 2001 година, Новаја Газета објавила напис на Олег Лурие во кој се наведува дека раководството на Меѓународната индустриска банка, на чело со Сергеј Пугачов, било вклучено во перење пари во Банката на Њујорк.^[8] Банката на Пугачов покренала тужба за клевета против весникот, наведувајќи ги финансиските загуби, бидејќи голем број нејзини клиенти, наводно, ги промениле условите на нивните сметки на начин што ја натерала банката да изгуби пари поради објавувањето. На 28 февруари 2002 година, банката го добила случајот во московскиот општински суд Басмани и ѝ биле доделени 15 милиони рубљи (околу 500.000 американски долари) загубен приход, сума без преседан за руските весници што може да го поткопа самото постоење на Новаја Газета, особено на 22 февруари. Истиот суд во Басмани и наложил на Новаја Газета да плати околу 1 милион долари за обвинение за корупција против главниот судија на Краснодарскиот крај. Во април, одлуката за случајот на Меѓународната индустриска банка била потврдена од судот. Меѓутоа, во напис од 27 мај 2002 година,^[9] Јулија Латинина, новинарка на Новаја Газета, открила дека тројцата клиенти на банката именувани во тужбата биле нејзини подружници или на друг начин контролирани од нејзиниот одбор на директори, и тврдела дека Новаја Газета побарала отворање на истрага за криминална измама за активностите на банката. Како резултат на тоа, во јуни 2002 година, Меѓународната индустриска банка се откажала од своето барање за компензација.^[10][11]

Во 2004 година, весникот отпечатил седум написи од колумнистот Георги Рожнов, во кои се обвинува Сергеј Кириенко за проневера на 4,8 милијарди американски долари од фондовите на Меѓународниот монетарен фонд во 1998 година, кога тој бил премиер на Русија.^[12] Весникот ги базирал обвинувањата на писмото наводно напишано до Колин Пауел и потпишано од американските конгресмени Филип Крејн, Мајк Пенс, Чарли Норвуд, Ден Бартон и Хенри Бонила и објавено на веб-страницата на Американскиот совет за одбрана.^[13] Весникот тврдел дека Кириенко искористил дел од проневерените средства за купување недвижен имот во САД. Подоцна било откриено дека писмото е шега измислена од The eXile.^[13] Како одговор, Кириенко ги тужел Новаја Газета и Рожнов за клевета, а судот, донесувајќи пресуда во корист на Кириенко, наредил на Новаја Газета да ги повлече сите публикации во врска со обвинувањата и продолжил дека весникот „е должен да објави само официјално докажани информации кои го поврзуваат г-дин Кириенко со проневера“.^[12]

На 13 април 2009 година, весникот го добил првото печатено интервју во руска публикација со претседателот Димитриј Медведев, во кое се дискутирало за прашања како што се граѓанското општество и општествениот договор, транспарентноста на јавните службеници и развојот на Интернет.^[14]

На 26 јануари 2010 година, веб-страницата на весникот била подложена на напад и делотворно била исклучена одф интернет мрежата.^[15] Од 1 февруари 2010 година, мрежното место сè уште било недостапно. На врвот на нападот серверот добивал 1,5 милиони конекции во секунда.^[16] Весникот го задржал своето онлајн присуство со објавување написи на својата страница LiveJournal.^[17] На 7 април 2011 година, веб-страницата повторно била цел на истиот напад.^{[18][19][20][21]}

На 25 јули 2014 година, весникот бил отворен со „Vergeef ons, Nederland“ / „Прости, Голландия“ („Прости ни, Холандија“ и на холандски и на руски ), како одговор на катастрофата на летот 17 на Малезија ерлајнс.^[22]

На почетокот на 2016 година, весникот објавил напис во кој се тврди дека постои таканаречена игра „Син кит“, со цел да се натераат руските млади да се самоубијат. Објавувањето предизвикало морална паника која ја зафатила Русија.^[23]

Откако Новаја газета објавила истрага од новинарот Денис Коротков за рускиот стопанственик Евгениј Пригожин,^[24] во октомври 2018 година, Денис Коротков и главниот уредник на Новаја Газета станале цел на закани со испорака на отсечена глава на овен и погребни цвеќиња. до канцелариите на весникот. Стилот на заканата наликувал на Евгениј Пригожин, поврзаник со Кремљ.^[25]

Новаја Газета објавила извештаи за анти-геј чистки во Чеченија во 2017 година, каде што наводно биле убиени 3 мажи, а десетици приведени и заплашени. По објавувањето, чеченската влада го негирала постоењето на прогони во Чеченија.^[26] Весникот објавил извештај на Елена Милашина и список на 27 убиени Чеченци на 26 јануари 2017 година. Весникот го упатил извештајот и списокот до Истражниот комитет на Русија и побарал од комисијата да ги истражи податоците за објавениот спосок. Додека „Новаја Газета“ ги објавила имињата на 27 убиени Чеченци на списокот, весникот навел дека реалната бројка може да биде уште поголема, можеби 56. Весникот изјавил дека наводно убиените Чеченци биле приведени од локалната служба за безбедност, ставени во притвор на чувана територија во сопственост на полкот на сообраќајната полиција во градот Грозни и погубени на 26 јануари со истрели од огнено оружје со неколку убиени со задушување,^[27] ) од силите на Државната безбедност без да поднесат никакви правни обвиненија.^[28]

По почетокот на руската инвазија на Украина во 2022 година, главниот уредник Димитриј Муратов изјавил дека весникот ќе објави издание и на руски и на украински во знак на солидарност.^[29] На 4 март 2022 година, весникот објавил дека ќе ги отстрани материјалите и ќе го намали известувањето за војната, откако добил официјално предупредување од Роскомнадзор.^[30] Биле објавени материјали од окупираниот Херсон и други украински градови.^[31] На 28 март, весникот објавил дека ќе ги прекине своите активности на интернет и печатење до крајот на „специјалната воена операција“ откако добил уште едно предупредување од Роскомнадзор.^[5] На 7 април, како резултат на репресијата, новинарите од Новаја Газета го објавиле започнувањето на Новаја Газета Европа, со нејзиниот главен уредник Кирил Муратов, наведувајќи дека Новаја Газета Европа ќе биде независна од Новаја Газета „правно и во пракса“, а неговата редакција ќе се состои од вработени кои ја напуштиле Русија.^[32] Новиот медиум ќе објавува написи на други јазици освен рускиот, а Мартинов изјавил дека новинарите се надеваат на крајот да продолжат со својата работа во Москва.^[33] На 7 април, Муратов бил нападнат од непознато лице и покриен со црвена боја додека бил на воз од Москва до Самара, наводно како чин на поддршка на напаѓачот за руските трупи.^[34]

Според главниот уредник Димитриј Муратов,^[35] организацијата на весникот имала 76% од акциите, Александар Лебедев поседувал 14% од акциите, Михаил Горбачов имал 10%. Избори за главен уредник во весникот се одржила од 2009 година.^[6] Во ноември 2017 година, Муратов објавил дека ја напушта функцијата главен уредник, но ќе продолжи да работи во весникот. Него го заменил Сергеј Кожеуров, генералниот директор на весникот.^[36] Сепак, Димитриј Муратов бил реизбран повторно во ноември 2019 година.^[6][37]

Игор Домников бил добро познат во „Новаја Газета“ меѓу своите колеги по неговите духовити есеи и ацербичниот тон. Тој бил нападнат на пат кон неговиот стан во Москва, на 12 мај 2000 година. Бил удрен со тврд предмет, веројатно со чекан од непознат напаѓач, лежел без свест кога бил пронајден од соседот; Игор Домников бил пренесен во болница со повреди на черепот и мозокот, бил опериран, но останал во кома. Тој починал од повредите на 16 јули 2000 година. 5 членови на банда биле уапсени во август 2007 година под сомнение за убиство и биле осудени на затворски казни од 18 години до доживотни за убиството, како и за други кривични дела.^[38] На 11 март 2015 година, поранешниот заменик-гувернер на Липецката област Сергеј Доровској билобвинет од Истражниот комитет на Русија за поттикнување на убиството, но Сергеј Доровској никогаш не бил казнет поради застареноста на делото.^[39][40] Истрагите откриле дека Игор Домников напишал серија извештаи за животот во регионот во 1999-2000 година, каде што ја критикувал локалната власт за корупција, што било мотив за Сергеј Доровској да поттикне други да го убијат новинарот.^[41]

Виктор Попков, соработник на весникот, бил застрелан до смрт во Чеченија во 2001 година.^[42]

Јуриј Шчекочихин, новинар и заменик во Државната Дума, исто така работел за весникот како истражувачки новинар и бил заменик главен уредник додека не умрел од мистериозна и тешка алергија на 3 јули 2003 година. Некои од неговите придонеси објавени во Новаја Газета биле поврзани со истрагата за Корупцискиот скандал „Три китови“.

Новинарката Ана Политковскаја, која ги критикувала акциите на Русија во Чеченија, пишувала за Новаја Газета до нејзиниот атентат на 7 октомври 2006 година. Политковскаја во есејот што го добиле уредниците напишала: „Секојдневно посетители доаѓаат во нашата редакција, кои немаат каде на друго место да ги донесат своите неволји, така што единственото место каде што можат да се емитуваат е во нашиот весник „Новаја Газета“.^[43] 15 години по нејзиното убиство, Новаја Газета објавила краток филм во кој ја истражува нејзината смрт, документирајќи неуспеси на секое ниво од последователната истрага.^[44]

Новинарот и адвокат за човекови права Станислав Маркелов бил застрелан и убиен во Москва на 19 јануари 2009 година додека ја напуштал прес-конференцијата за неговата жалба во последен момент против предвременото ослободување на Јуриј Буданов, поранешен руски воен офицер осуден за киднапирање и тешко убиство на млад Чеченец.^[45] Анастасија Бабурова, хонорарна новинарка на Новаја Газета и член на Автономна акција, била со Маркелов во тоа време и исто така била убиена.

Наталија Естемирова, истражувач за човекови права и адвокат која живеела во Чеченската Република, понекогаш се среќавала со новинарката Ана Политковскаја и адвокатот Станислав Маркелов, бидејќи сите тие истражувале злосторства во Чеченија и ги бранеле правата на жртвите, таа пишувала и извештаи во Новаја Газета. Наталија Естемирова била киднапирана на 22 јули 2009 година во главниот град на Чеченија Грозни и два часа подоцна убиена во соседна Република Ингушетија.^[46]

Свободное Пространство („Слободен простор“) кој бил додаток во боја на Новаја Газета, бил вклучен во петочното издание.^[47][48]

Новаја Газета редовно содржи бесплатни инсерти од нејзините споредни проекти или други новоотворени весници. Обединетиот граѓански фронт (од соодветната организација) и весникот „Јаблоко“ биле објавувани во форма на инсерти во минатото. Тековните изданија го вклучуваат „Шофјор“ („Возач“, руски: Шофёр ) спореден проект и Кентавр („Кентаур“, руски: Кентавр).

Руската верзија на Le Monde diplomatique била издавана една година како дел од весникот. Бројот на претплатници потоа изнесувал 43 и продолжувањето на издавањето на инсертот ќе се сметало за бесмислено.^[49] Новаја Газета, исто така, го објавува Меѓународниот неделник на Њујорк Тајмс во петок од 2009 година. Овој додаток на осум страници содржи избор на написи од Њујорк Тајмс преведени на руски.

• Награда за слободен печат на Источна Европа „Буцериус“ (2002).^[50][51]
• „Златно Перо“ од Санкт Петербург-2003 (Николај Донсков; 2004).^[52][53]
• Писатели во Превод (Ана Политковскаја; 2004).^[54][55][56]
• Клуб-25 награда (Ана Политковскаја; 2007).^[57]
• Писатели во превод (Аркадиј Бабченко ; 2007).^[55][56][58]
• Наградата Анри Нанен во 2007 година.^[59]
• Слободна медиумска пионерска награда (2009).^[60][61]
• Меѓународна награда за слобода на печатот од канадски новинари за слободно изразување (2009).^[62][63]
• Награда за интегритет на Транспаренси Интернешнл (Роман Шлејнов; 2009 година).^[64][65]
• Наградата Герд Буцериус за слободен печат во Источна Европа (Роман Шлејнов; 2009 година) . ^[66][67]
• Награда Артјом Боровиќ (Аркадиј Бабченко, Сергеј Канев; 2009).^[68]
• Наградата „Четири слободи“ за слобода на говор во 2010 година.^[69]
• Награда Лев Копелев (2010).^[70][71]
• Златен гонг-2010 година.^[72][73][74]
• Награда Карло Велики за европски медиуми (2012).^[51]
• На 27 октомври 2014 година во прес-секретарот на весникот во Копенхаген, Надежда Прусенкова, и на ко-главниот уредник Витали Јарошевски, им била доделена Наградата за слобода на Политикен за независното и критичко известување на Новаја Газета што ги чинело животите на шестмина нејзини новинари.^[75]
• Награда за слобода на Андреј Сахаров (2017).^[76]
• Награди на Владата на Руската Федерација во областа на масовните медиуми (Галина Мурсалиева, Олга Боброва; 2018 година).^[77][78]
• Златно перо на Русија (Галина Мурсалиева, 2020 година).^[79]
• Нобеловата награда за мир (Димитриј Муратов, 2021 година) ^[80]

• Novaya Gazeta. Europe (iна руски и англиски)
• Русија, Објаснета архива на билтенот (на англиски)