Палеохебрејска азбука
Палеохебрејско писмо (хебрејски: הכתב העברי הקדום), палео-хебрејски, прахебрејски или старохебрејски — име што се користи од страна на современите научници за да се опишат хананските натписи од регионот на Библиски Израел и Јудеја. Се смета дека скриптата послужила за создавање на оригиналниот антички хебрејски јазик, вклучувајќи ги и текстовите на хебрејската Библија во нејзиното оригинално писмо. Стариот хебрејски јазик, како и феникиската азбука, е мала регионална варијанта и непосредно продолжение на протокананското писмо, кое се користело низ целиот Ханан во доцното бронзено време.[1] Хебрејскиот јазик е потврден епиграфски од околу 10 век п.н.е.,[2][3] и ниту еден постојан натпис на „феникиски“ не е постар од 1000 година п.н.е.[4] Феникискиот јазик, хебрејскиот јазик и сите нивни сестрински ханански јазици во голема мера не се разликувале дијалектички пред тоа време.[5][6] Палео-хебрејската азбука е абџад од 22 согласни букви. Употребата на терминот „палео-хебрејска азбука“ се должи на предлогот на Соломон Бирнбаум од 1954 година, кој тврдел дека „не треба да се употребува терминот феникијци на писмото на Евреите“.[7] Најраните познати примери на протохебрејско пишување датираат во 10 век п.н.е. До 5 век п.н.е., меѓу Евреите азбуката била претежно заменета со арамејска азбука која што официјално се користела во Ахеменидското Царство. Варијантата „еврејска квадратна буква“ позната како хебрејска азбука еволуирала директно од арамејското писмо околу 3 век пр.н.е. (иако некои форми на букви не станале стандардни сè до 1 век н.е.). Спротивно на тоа, самарјанската азбука, која што ја користеле Самарјаните, е непосредно продолжение на протохебрејското писмо без средни неизраелски еволутивни фази. Постои и одредена континуирана употреба на старото хебрејско писмо во еврејски религиозни контексти до 1 век пр.н.е., особено во текстот на Палео-левит, најден во свитоците на Мртвото Море. Наводи
|
Portal di Ensiklopedia Dunia