СОУ „Ванчо Прке“ - Виница

„Ванчо Прке“ — средно училиште во Виница, Општина Виница^[1].

Основата за постоење и функционирањето на училиштето е образовање и образување на млади кадри за нивно успешно вклопување во современото општество.Преку создавање на училишна клима во која ученикот ќе може успешно да се справи со предизвиците на новото време.

Појдовната точка на секоја воспитно-образовна институција е вербата во способностите на колегиумот ,сигурноста во остварувањето на целите и задачите на воспитно-образовниот процес.Образованието и воспитувањето на младите, денес е основен императив за секој наставник во СОУ,,Ванчо Прке“-Виница,а главниот примат е создавање на ученици коишто ќе бидат подготвени да одговорат на предизвиците на новото време.

Насочени сме кон подобрување на квалитетот на наставата, осовременувањето на материјално-техничките средства, подобрување на функционалноста на училишната зграда, сè со цел да обезбедиме здрава и позитивна средина за нашите ученици, да создадеме модерна воспитно-образовна институција со која ќе се гордеат уште многу генерации.

На 5 септември 1963 година официјално започнува со работа Гимназијата ,, Ванчо Прке ,, со 175 ученици. Гимназијата започнува со работа во новоизградена зграда, со 5 училници и два опремени кабинети, со настава организирана во 2 смени.Наставата ја реализирал наставнички колегиум од образован просветен када. Во понатамошното работење на Гимназијата, значајно место одбележува учебната 1974 / 75 година, кога во склоп на Гимназијата започнуваат со работа металско-машински паралелки. Тогаш училиштето се преименува од Гимназија ,, Ванчо Прке ,,, во Гимназија со металско-машински паралелки. Поради големиот интерес на учениците подоцна се верифицираат нови образовни профили во металско- машинската струка и тоа: машинобравари, заварувачи, монтери на централно греење, металостругари, водоинсталатери.

Во септември 1982 година, системот на средно образование во нашата земја доживува значајни промени. Така за првпат во училиштето, учениците од прва година започнале да ја следат наставата од заеднички образовни основи. Тогаш се воведува педгошка струка како дел од гимназиското образование.

Во учебната 1984 / 85 година стартува со работа уште една наставна програма од стручното образование – текстилната струка.

Следната,1985/86 година, Гимназијата со металско- машински паралелки, формално го променува називот во Училиште за средно образование ,, Ванчо Прке ,, ( УСО ,, Ванчо Прке ,, ).

Следните учебни години бележат значаен раст во однос на зголемувањето на бројот на учениците и паралеките. Паралелно со тоа се зголемува и бројот на вработените како во наставниот кадар, така и во административниот-техничкиот персонал. Постојаните стручни усовршувања на колективот добиваат во својот растеж, а истовремено растат и успесите и напредувањата на учениците во и надвор од училишната средина.Овие согледувања се поткрепени со фактот дека во контекст на училиштето активно работат повеќе секции,какви што се, музичката,хорот на училиштето,литературната дружина,рецитаторската секција,извидничкиот клуб,стрелачката секција, биолошката, историската, хемиската, географската ,спортскиот клуб и слично.Восхит заслужуваат учествата на учениците на организираните општински,регионални , државни и меѓународни натпревари. Достоинственото претставување на училиштето се остварува на локално ниво, но и пошироко. Од учебната 1997/98г., со објаснување дека се воведува нова мрежа на стручните училишта, Министерството за образование и наука не го стопира уписот на ученици во прва година во машинската струка. Последната генерација на ученици завршува 2000 г.Но, во 2009година е покрената повторна иницијатива за реактивирање на машинската струка која вроди со плод. Во учебната 2010/11г. со запишувањето на една паралелка со 30 ученика за профилот машински техничар,успешно е реактивирана машинската струка. Изминатите педесет години за училиштето значат комплетна и континуирана работа во наставниот процес,како на образовно,така и на воспитно ниво. Учениците, нивните успеси и постигнувања, се нашите најголеми репрезенти. Тие претставуваат огледало на половина век од постоењето на нашето СОУ,,Ванчо Прке``.

Да создадеме од нашето училиште безбедна,современа и висококвалитетна образовна институција која ќе ги поттикнува и негува животните вештини,интегрирајќи ги еколошките вредности , ќе ги оспособи учениците кон практична примена на нивните знаења и нивно успешно интегрирање во практиката и во демократското општество.

Нашето училиште,отворено за секој ученик кој сака да ги развива поединечните способности и афинитети,училиште отворено за постигнување високи квалитети,создавање одговорност,позитивна работна клима и трајни човечки вредности.

Овозможуваме поединечен,професионален и емоционален развој на личноста,со истивремено вклучување во практиката со можност за креативна прилагодливост на предизвиците на новото време.

Четвртиот по ред ЕКО-САМИТ се одржа на 21.02.2013 година во Охрид во хотел „Белведере“ во организација на „Здружението за едукација, комуникација и консалтинг“-ОХО и во соработка со Министерството за образование и наука на Република Македонија, а како дел од реализацијата на Програмата„Интеграција на еколошката едукација во македонскиот образовен систем“.

На овој самит официјално беа прогласени наградените еко-градинки и еко-училишта кои постигнале високи стандарди во имплементирањето на еколошки програми за едукација и управување со институциите во рамките на програмата „Како да се стане еко-училиште“ за учебната 2011/2012 година.По тој повод свечено беа доделени наградите Зелено знаме како највисоко достигнување на Програмата, како признанија за бронзено и сребрено ниво кои претставуваат меѓународен сертификат за исполнување на еко-стандарди во работата на училиштата.

СОУ„Ванчо Прке“-Виница го доби меѓународниот сертификат и зеленото знаме за извонредни достигнувања во едукацијата за одржлив развој и еколошки менаџмент и постојано подобрување на активностите од областа на заштитата на животната средина во училиштето и пошироката заедница.

Од учебната 2001/2002 година во Република Македонија се применува нов Наставен план за гимназиското образование, којшто, како краткорочно решение, претрпе промени во 2003/2004 година.

Вкупниот годишен фонд на часови во гимназиското образование е следниот:

во I година 31 (33) часа;

во II година 33 (35) часа;

во III година 31-32 (33-34) часа;

во IV година 29 (31) часа.

Наставниот план е структуриран од четири организациско-содржински компоненти: задолжителни предмети, изборни предмети, задолжителни изборни програми и проектни активности.

Задолжителни предмети

Задолжителните предмети го сочинуваат заедничкото програмско јадро и тие се заеднички и задолжителни за сите ученици во гимназиското образование. претпоставка за обезбедување на општообразовен стандард кој овозможува хоризонтална и вертикална проодност на учениците. Опфаќаат содржини од современото општо образование коишто во прва година се распоредени во 10 (11) наставни предмети, за постапно да се намалат во четврта година на 5 (6) наставни предмети. Оваа компонента на Наставниот план ја сочинуваат 12 (13) наставни предмети распоредени во четирите години.

Изборни предмети

Изборните предмети се групирани во три изборни подрачја: природно-математичко, јазично-уметничко и општествено-хуманистичко подрачје. Ваквата глобална групираност донекаде соодветствува на групираноста на науките во високото образование, а претставува и прегледно групирање на програмските содржини врз основа на што ќе се определуваат учениците. Ученикот, од најмалку двете изборни подрачја што му ги нуди училиштето, се определува за едно во втора година, најдоцна до крајот на наставната година.

Изборните предмети имаат функција на продлабочување и проширување на знаењата на учениците. Изборноста е застапена преку наставни предмети кои се јавуваат под ист назив како дел од задолжителните предмети и преку наставни предмети под различни називи од називите на задолжителните предмети кои претставуваат делови или изводи од научните дисциплини. Изборните предмети се програмирани со по 2 и 3 часа неделен фонд од втора до четврта година. Во прва година не постојат изборни предмети. Тоа значи дека прва година е иста и заедничка за сите ученици во гимназиското образование.

Во втора година ученикот од списокот на изборни предмети (од најмалку три предложени од страна на училиштето предмети) избира еден предмет.

Бројот на часовите за изборните предмети постапно се зголемува од 2 во втора до 9 часа во четврта година.

Список на изборни предмети II година

1. Информатичка технологија 2 часа

2. Класични јазици (старогрчки или латински) 2 часа

3. Елементарна алгебра 2 часа

4. Елементарна геометрија 2 часа

4. Говорење и пишување 2 часа

5. Етика 2 часа

За секое изборно подрачје во трета и четврта година се утврдени листи на изборни предмети. Секое изборно подрачје содржи две комбинации на изборни предмети. Комбинациите на изборните предмети се утврдени врз основа на логичките и функционалните односи помеѓу сродните научни дисциплини. Со овие комбинации на секој ученик му се дава можност да се развива во оној правец во кој ги покажува и изразува своите желби, интереси, способности, како и да се информира и подготви за соодветни студии. За секоја комбинација на изборни предмети, со посебни - изведбени наставни планови се дефинираат бројот, називот, распоредот и фондот на часовите на изборните предмети по години.

I. ПРИРОДНО-МАТЕМАТИЧКО ПОДРАЧЈЕ

Список на изборни предмети III година IV година

1. Физика - 3 часа

2. Хемија - 3

3. Биологија - 3

4. Алгебра 3 часа -

5. Линеарна алгебра и аналитичка геометрија 3 -

6. Математичка анализа - 3

7. Програмски јазици 2 3

8. Географија 2 -

9. Латински јазик 2 -

Комбинација А

III година IV година

1. Физика - 3 часа

2. Линеарна алгебра и аналитичка геометрија 3 часа -

3. Алгебра 3 -

4. Програмски јазици - 3

5. Математичка анализа - 3

Оваа комбинација на изборни предмети им овозможува на завршените ученици поголеми шанси да се запишат на: Електро­технички, Градежен, Архитектонски, Машински и Природно-математички факултет (информатика, математика и физика.)

Комбинација Б

III година IV година

1. Физика - 3 часа

2. Хемија - 3

3. Биологија - 3

4. Програмски јазици 2 часа -

5. Географија 2 -

6. Латински јазик 2 -

Оваа комбинација на изборни предмети им овозможува на завршените ученици поголеми шанси да се запишат на: Медицински, Земјоделски, Ветеринарен, Технолошки и Природно-математички факултет (хемија, биологија, физика и географија).

II. ЈАЗИЧНО-УМЕТНИЧКО ПОДРАЧЈЕ

Список на изборни предмети

Наставен план III година IV година

1. Трет странски јазик (италијански, шпански,

руски, француски, гемански, англиски) 3 часа 3 часа

2. Ликовна уметност 2 2

3. Класични јазици (старогрчки, латински) 2 2

4. Музичка уметност 2 2

5. Драмска уметност - 3

7. Компаративна книжевност - 2

8. Педагогија 2 -

9. Психологија - 2

Комбинација А

III година IV година

1. Трет странски јазик (италијански, шпански,

руски, француски, гемански, англиски) 3 часа 3 часа

2. Класични јазици (старогрчки, латински) 2 2

3. Педагогија 2 -

4. Психологија - 2

5. Компаративна книжевност - 2

Оваа комбинација на изборни предмети им овозможува на завршените ученици поголеми шанси да се запишат на: Филозофски и Филолошки факултет и на педагошките факултети.

Комбинација Б

III година IV година

1. Ликовна уметност 2 часа 2 часа

2. Музичка уметност 2 2

3. Драмска уметност - 3

4. Педагогија 2 -

5. Психологија - 2

Оваа комбинација на изборни предмети им овозможува на завршените ученици поголеми шанси да се запишат на: Факултетот за драмски уметности, Филозофски факултет, Факултетот за ликовна и за музичка уметност.

III. ОПШТЕСТВЕНО-ХУМАНИСТИЧКО ПОДРАЧЈЕ

Список на изборни предмети III година IV година

1. Социологија 2 часа 3 часа

2. Филозофија - 2

3. Педагогија 2 -

4. Психологија - 2

5. Историја - 2

6. Економија - 3

7. Вовед во правото 2 -

8. Логика - 2

9. Латински јазик 2 -

10. Менаџмент - 2

11. Етика 2 -

Комбинација А

III година IV година

1. Економија - 3 часа

2. Вовед во правото 2 часа -

3. Менаџмент - 2

4. Логика - 2

5. Социологија 2 -

6. Историја - 2

7. Латински јазик 2 -

Оваа комбинација на изборни предмети им овозможува на завршените ученици поголеми шанси да се запишат на: Економски, Правен, Филозофски и Филолошки факултет.

Комбинација Б

III година IV година

1. Социологија 2 часа 3 часа

2. Филозофија - 2

3. Историја - 2

4. Психологија - 2

5. Педагогија 2 -

6. Етика 2 -

Оваа комбинација на изборни предмети им овозможува на завршените ученици поголеми шанси да се запишат на: Филозофски факултет и на педагошките факултети.

Терминот “задолжителни изборни програми " е задржан поради тоа што се содржи во Законот за средно образование. До промената на Законот за средно образование и до донесувањето на концептот за гимназиското образование под овој термин ќе ги подразбираме содржините од областа на спортот и уметноста.

ПРОЕКТНИ АКТИВНОСТИ

Проектните активности се посебно подрачје во Наставниот план чијашто функција е задоволување на поединечните интереси и желби на учениците во одделни области. Поради својата специфичност, тие се разликуваат од наставните предмети и затоа се реализираат во рамките на годишниот фонд на часови (со по 70 часа) од I до IV година, по слободен избор на ученикот.

• Официјално мрежно место на училиштето
• Алтернативно мрежно место на училиштето Архивирано на 14 април 2009 г.
• Портал за основните и средните училишта во Македонија Архивирано на 16 октомври 2011 г.
• Официјална мрежно место на Министерството за образование и наука Архивирано на 16 април 2015 г.