Тројца владетели и пет цареви

Дел од серијалот за
Историјата на Кина
Династии
Праисторија Палеолит Неолит (ок. 8500 – ок. 2000 п.н.е.)
Древна Сја (ок. 2070 – ок. 1600 п.н.е.) Шанг (ок. 1600 – ок. 1046 п.н.е.) Џоу (ок. 1046 – ок. 256 п.н.е.) Западна династија Џоу (1046–771 п.н.е.) Источна династија Џоу (771–256 п.н.е.) Пролетно-есенски период (ок. 770 – ок. 476 п.н.е.) Период на завојуваните држави (475–221 п.н.е.)
Царска Ќин (221–207 п.н.е.) Хан (206 п.н.е. – 220 н.е.) Западна династија Хан (202 п.н.е. – 9 н.е.) Сјин (9–23 н.е.) Источна династија Хан (25–220 н.е.) Три кралства (220–280 н.е.) Веј, Шу и Ву Ѓин (266–420)     Западна династија Ѓин (266–316) Источна династија Ѓин (317–420) 16 кралства (304–439) Јужна и северна династија (420–589) Суј (581–618) Танг (618–907) Втора династија Џоу (690–705)     5 династии и 10 кралства (907–979) Сунг (960–1279) Северна династија Сунг (960–1127) Јужна династија Сунг (1127–1279) Љао (916–1125) Западна династија Сја (1038–1227) Ѓин (1115–1234) Јуен (1271–1368) Минг (1368–1644) Чјинг (1644–1912)
Современа Република Кина (1912–1949)     Народна Република Кина (1949–денес) Република Кина (Тајван, 1949–денес)
Поврзани статии Кинеска историографија Хронологија на кинеската историја Лингвистичка историја Историја на уметноста Економска историја Образовна историја Научно-технолошка историја Правна историја Медиумска историја Воена историја Морепловна историја
п р у

Тројцата владетели и петте цареви (кин.: 三皇五帝, транскр. Санхуанг вуди) биле митолошки владетели на Кина за време на периодот од ~ 2852 п.н.е. до 2205 п.н.е., времето кое ѝ претходи на династијата Сја.

Тројцата владетели или Тројцата возвишени биле кралеви-богови или полубогови кои им помагале на луѓето со своите магични моќи. Заради нивната возвишена доблест, ти живееле многу долго и владееле во мир.

Ним им се препишуваат разни идентитети во разни историски дела. Книгата „Записи на историчарот“ од Сема Ќен вели дека тие биле:

• Божествениот Владетел (天皇), владеел 18.000 години
• Земскиот Владетел (地皇), владеел 11.000 години
• Човечкиот Владетел (泰皇 или 人皇), владеел 45.600 години

Делата „Јинтоу шу“ (運斗樞) и „Јианминг бао“ (元命苞) ги наведуват како:

• Фу Сји (伏羲)
• Нива (女媧)
• Шенунг (神農)

Фу Сји и Нива биле богови-маж и жена од кои се смета дека потекнува човештвото по големата разорна поплава. За Шенунг се смета дека го измислил земјоделството и прв почнал да користи билки како лекови.

„Шангшу тачуан“ (尚書大傳) и „Пајху тунги“ (白虎通義) ја заменуваат Нива со Сујжен (燧人), изумителот на огнот. „Диванг шечи“ (帝王世紀) ја заменува Нива со Жолтиот цар (黄帝), претпоставениот предок на сите (хански) Кинези .

Петте цареви биле легендарни, морално совршени кралеви-мудреци. Според книгата „Записи на историчарот“ (Шеѓи) од Сема Ќен, тие биле:

• Жолтиот цар (黄帝)
• Џуансји (顓頊)
• Ку (嚳)
• Јао (堯)
• Шуен (舜)

Јао и Шуен се познати и како „Двата цара“, и, заедно со Ју Велики (禹), основачот на династијата Сја, се сметале за пример за владетели и морални архетипи од страна на конфуцијанците во подоцнежната кинеска историја. Делата „Шангшу Сји“ (尚書序) и „Диванг шеџи“ го наведуваат Шаошао (少昊) наместо Жолтиот цар.

Во „Песната на Чу“ (楚辭) се опеваат петте цареви како богови на страните на светот:

• Шаошао (исток)
• Џуансји (север)
• Жолт цар (средиште)
• Шенунг (запад)
• Фу Сји (југ)

„Книгата на обредите“ (禮記) ги поистоветува Петте Цара со Петте лози (五氏), кои се:

• Јоучао-ше (有巢氏)
• Сујжен-ше (燧人氏)
• Фу Сји (伏羲氏)
• Нива (女媧氏)
• Шенунг (神農氏)

Во една смисла на зборот, првиот историски цар на Кина бил Ќин Ше Хуанг (秦始皇), кој го измислил поимот „цар“ (皇帝, хуангди) со комбинација на титулите „возвишен“ (皇, хуанг ) и „крал-бог“ (帝, ди).

• СПисок на неолитски култури во Кина
• Цар на Кина
• Кинески династии
• Список на кинески цареви

Предлошка:Chinese mythology