Туркиски јазици — група јазици, кои се зборуваат во Азија и Источна Европа од околу 157 милиони луѓе (2005). Постојат повеќе шеми на класифицирање во зависност од јазичаричките или географските признаци, а дури и според историски податоци за туркиските народи.
Особености
Јазици од оваа група се одликуваат по неколку особини, меѓу кои хармонија на самогласките, аглутинација со помош на наставки и други афикси и недостаток на именски класи и род. Кај сите туркиски јазици редот на реченицата е подмет-предмет-глагол. Овие одлики не се присутни кај индоевропските јазици, но истите можат да се најдат кај монголските јазици, тунгуските јазици, корејскиот јазик и во одреден степен со јапонскиот јазик. Со овие јазици се споделуваат сите одлики, освен хармонијата на самогласки, и истите особини можат да се пронајдат во алтајската група на јазици, но сепак ова јазично семејство е отфрлено од голем број јазичари.[2]
Јазици
Споредба на зборови
Следнава листа е споредба на одредени зборови и броеви помеѓу некои претставници од оваа група на јазици:
|
|
значење
|
Старотуркиски јазик
|
Турски јазик
|
Азербејџански јазик
|
Туркменски јазик
|
Татарски јазик
|
Казашки јазик
|
Киргиски јазик
|
Узбечки јазик
|
Ујгурски јазик
|
Сахаски јазик
|
Чувашки јазик
|
| личности
|
татко/ дедо
|
Ata
|
Ata
|
Ata
|
Ata
|
Ata
|
Ata
|
Ata
|
Ota
|
Ata
|
|
Atte
|
| мајка
|
Ana
|
Anne, Ana
|
Ana
|
Ene
|
Ana
|
Ana
|
Ene
|
Ona
|
Ana
|
|
Anne
|
| син
|
O'gul
|
Oğul
|
Oğul
|
Oğul
|
Ul, uğıl
|
Ul
|
Uul
|
O'gil
|
Oghul
|
Uol
|
Yvăl, Ul
|
| човек
|
Er(kek)
|
Erkek
|
Kişi
|
Erkek
|
İr
|
Er(kek)
|
Erkek
|
Erkak
|
Er
|
Er
|
Ar
|
| девојче
|
Kyz
|
Kız
|
Qız
|
Gyz
|
Qız
|
Qız
|
Kız
|
Qiz
|
Qiz
|
Ky:s
|
Hĕr
|
| личност
|
Kişi
|
Kişi
|
|
Kişi
|
Keşe
|
Kisi
|
Kishi
|
Kishi
|
Kishi
|
Kihi
|
|
| невеста
|
Kelin
|
Gelin
|
Gəlin
|
Geli:n
|
Kilen
|
Kelin
|
Kelin
|
Kelin
|
Kelin
|
Kylyn
|
Kin
|
| свекрва
|
|
Kaynana
|
Qaynana
|
Gayın ene
|
Qayın ana
|
Qayın ene
|
Kaynene
|
Qayın ona
|
Qeyinana
|
|
Hun'ama
|
| Делови од тело
|
срце
|
Yürek
|
Yürek
|
Ürək
|
Ýürek
|
Yöräk
|
Jürek
|
Jürök
|
Yurak
|
Yürek
|
Süreq
|
Čĕre
|
| крв
|
Qan
|
Kan
|
Qan
|
Ga:n
|
Qan
|
Qan
|
Kan
|
Qon
|
Qan
|
Qa:n
|
Jun
|
| глава
|
Baš
|
Baş
|
Baş
|
Baş
|
Baş
|
Bas
|
Bash
|
Bosh
|
Baş
|
Bas
|
Puś
|
| коса
|
Qıl
|
Kıl
|
Qıl
|
Qyl
|
Qıl
|
Qıl
|
Kıl
|
Tuk
|
Qil
|
Kıl
|
|
| око
|
Köz
|
Göz
|
Göz
|
Göz
|
Küz
|
Köz
|
Köz
|
Ko'z
|
Köz
|
Kos
|
Kuś
|
| веѓа
|
Kirpik
|
Kirpik
|
Kiprik
|
Kirpik
|
Kerfek
|
Kirpik
|
Kirpik
|
Kiprik
|
Kirpik
|
Kirbi:
|
Hărpăk
|
| уво
|
Qulqaq
|
Kulak
|
Qulaq
|
Gulak
|
Qolaq
|
Qulaq
|
Kulak
|
Quloq
|
Qulaq
|
Gulka:k
|
Hălha
|
| нос
|
Burun
|
Burun
|
Burun
|
Burun
|
Borın
|
Murın
|
Murun
|
Burun
|
Burun
|
Murun
|
|
| рака
|
Qol
|
Kol
|
Qol
|
Gol
|
Qul
|
Qol
|
Kol
|
Qo'l
|
|
Qol
|
Hul, Hol
|
| дланка
|
El(ig)
|
El
|
Əl
|
El
|
|
Alaqan
|
Alakan
|
|
|
Ili:
|
Ală
|
| прст
|
Barmak
|
Parmak
|
Barmaq
|
Barmak
|
Barmaq
|
Barmaq
|
Barmak
|
Barmoq
|
Barmaq
|
|
Pürne, Porn'a
|
| нокт
|
Tyrnaq
|
Tırnak
|
Dırnaq
|
Dyrnaq
|
Tırnaq
|
Tırnaq
|
Tyrmak
|
Tirnoq
|
Tirnaq
|
Tynyraq
|
Čĕrne
|
| колено
|
Tiz
|
Diz
|
Diz
|
Dy:z
|
Tez
|
Tize
|
Tize
|
Tizza
|
Tiz
|
Tüsäχ
|
Čĕrpuśśi
|
| потколеница
|
Baltyr
|
Baldır
|
Baldır
|
Baldyr
|
Baltır
|
Baldır
|
Baltyr
|
Boldyr
|
Baldir
|
Ballyr
|
|
| стапало
|
Adaq
|
Ayak
|
Ayaq
|
Aýaq
|
Ayaq
|
Ayaq
|
Ayak
|
Oyoq
|
Ayaq
|
Ataq
|
Ura
|
| стомак
|
Qaryn
|
Karın
|
Qarın
|
Garyn
|
Qarın
|
Qarın
|
Karyn
|
Qorin
|
Qerin
|
Qaryn
|
Hyrăm
|
| животни
|
коњ
|
At
|
At
|
At
|
At
|
At
|
At
|
At
|
Ot
|
At
|
At
|
Ut
|
| говедо
|
Siyir
|
Sığır
|
|
Sygyr
|
Sıyır
|
Sïır
|
Sıyır
|
Sigir
|
Siyir
|
|
|
| куче
|
Yt
|
İt
|
İt
|
It
|
Et
|
Ït
|
It
|
It
|
It
|
Yt
|
Jytă
|
| риба
|
Balyq
|
Balık
|
Balıq
|
Balyk
|
Balıq
|
Balıq
|
Balık
|
Baliq
|
Beliq
|
Balyk
|
Pulă
|
| вошка
|
Bit
|
Bit
|
Bit
|
Bit
|
Bet
|
Bït
|
Bit
|
Bit
|
Pit
|
Byt
|
Pyjtă, Put'ă
|
| Други именки
|
куќа
|
Ev
|
Ev
|
Ev
|
Öý
|
Öy
|
Üy
|
Üy
|
Uy
|
Öy
|
|
Av*
|
| шатор
|
Otag
|
Otağ
|
|
Otaq
|
|
Otaw
|
|
|
Otaq
|
Otu:
|
|
| пат
|
Yol
|
Yol
|
Yol
|
Yo:l
|
Yul
|
Jol
|
Jol
|
Yo'l
|
Yol
|
Suol
|
Śul
|
| мост
|
Köprüq
|
Köprü
|
Körpü
|
Köpri
|
Küper
|
Köpir
|
Köpürö
|
Ko'prik
|
Kövrük
|
Kürpe
|
Kĕper
|
| стрела
|
Oq
|
Ok
|
Ox
|
Ok
|
Uq
|
Oq
|
Ok
|
O'q
|
Oq
|
Oχ
|
Uhă
|
| оган
|
Ot
|
Od
|
Od
|
Ot
|
Ut
|
Ot
|
Ot
|
O't
|
Ot
|
Uot
|
Vut, Vot
|
| пепел
|
Kül
|
Kül
|
Kül
|
Kül
|
Köl
|
Kül
|
Kül
|
Kul
|
Kül
|
Kül
|
Kĕl
|
| вода
|
Suv
|
Su
|
Su
|
Suw
|
Su
|
Sw
|
Suu
|
Suv
|
Su
|
Ui
|
Šyv, Šu
|
| брод, чамец
|
Kemi
|
Gemi
|
Gəmi
|
Gämi
|
Köymä
|
Keme
|
Keme
|
Kema
|
Keme
|
|
Kimĕ
|
| езеро
|
Köl
|
Göl
|
Göl
|
Köl
|
Kül
|
Köl
|
Köl
|
Ko'l
|
Köl
|
Küöl
|
Külĕ
|
| Сонце/ ден
|
Küneš
|
Gün(eş)
|
Gün(əş)
|
Gün
|
Kön
|
Kün
|
Kün
|
Kun
|
Kün
|
Kün
|
Kun
|
| облак
|
Bulut
|
Bulut
|
Bulud
|
Bulut
|
Bolıt
|
Bult
|
Bulut
|
Bulut
|
Bulut
|
Bylyt
|
Pĕlĕt
|
| Ѕвезда
|
Yulduz
|
Yıldız
|
Ulduz
|
Ýyldyz
|
Yoldız
|
Juldız
|
Jıldız
|
Yulduz
|
Yultuz
|
Sulus
|
Śăltăr
|
| Земја
|
Topraq
|
Toprak
|
Torpaq
|
Toprak
|
Tufraq
|
Topıraq
|
Topurak
|
Tuproq
|
Tupraq
|
Toburaχ
|
Tăpra
|
| врв
|
Töpü
|
Tepe
|
Təpə
|
Depe
|
Tübä
|
Töbe
|
Töbö
|
Tepa
|
Töpe
|
Töbö
|
Tüpĕ
|
| дрво
|
Yağac
|
Ağaç
|
Ağac
|
Agaç
|
Ağaç
|
Ağaş
|
Jygach
|
|
|
|
Jyvăś
|
| Господ
|
Tenri
|
Tanrı
|
Tanrı
|
Taňry
|
Täñre
|
Täñiri
|
Teñir
|
Tangri
|
Tengri
|
Tanara
|
Tură, Toră
|
| небо
|
Kök
|
Gök
|
Göy
|
Gök
|
Kük
|
Kök
|
Kök
|
Ko'k
|
Kök
|
Küöq
|
Kăvak, Koak
|
| Придавки
|
долго
|
Uzun
|
Uzun
|
Uzun
|
Uzyn
|
Ozın
|
Uzın
|
Uzun
|
Uzun
|
Uzun
|
Uhun
|
Vărăm
|
| Ново
|
Yany
|
Yeni
|
Yeni
|
Yany
|
Yaña
|
Jaña
|
Jañı
|
Yangi
|
Yengi
|
Sana
|
Śĕnĕ
|
| Дебело
|
Semiz
|
|
|
Semiz
|
Simez
|
Semiz
|
Semiz
|
Semiz
|
Semiz
|
Emis
|
Samăr
|
| Полно
|
Tolu
|
Dolu
|
Dolu
|
Do:ly
|
Tulı
|
Tolı
|
Tolo
|
To'la
|
Toluq
|
Toloru
|
Tulli
|
| Бело
|
Aq
|
Ak
|
Ağ
|
Ak
|
Aq
|
Aq
|
Ak
|
Oq
|
Aq
|
|
|
| Црно
|
Qara
|
Kara
|
Qara
|
Gara
|
Qara
|
Qara
|
Kara
|
Qora
|
Qara
|
Xara
|
Hura
|
| Црвено
|
Qyzyl
|
Kızıl
|
Qızıl
|
Gyzyl
|
Qızıl
|
Qızıl
|
Kızıl
|
Qizil
|
Qizil
|
Kyhyl
|
Hĕrlĕ
|
| Броеви
|
1
|
Bir
|
Bir
|
Bir
|
Bir
|
Ber
|
Bir
|
Bir
|
Bir
|
Bir
|
Bi:r
|
Pĕrre
|
| 2
|
Eki
|
İki
|
İki
|
Iki
|
İke
|
Eki
|
Eki
|
Ikki
|
Ikki
|
Ikki
|
Ikkĕ
|
| 4
|
Tört
|
Dört
|
Dörd
|
Dö:rt
|
Dürt
|
Tört
|
Tört
|
To'rt
|
Töt
|
Tüört
|
Tăvattă
|
| 7
|
Yeti
|
Yedi
|
Yeddi
|
Yedi
|
Cide
|
Jeti
|
Jeti
|
Yetti
|
Yättä
|
Sette
|
Śiččĕ
|
| 10
|
On
|
On
|
On
|
O:n
|
Un
|
On
|
On
|
O'n
|
On
|
Uon
|
Vunnă, Vonnă
|
| 100
|
Yüz
|
Yüz
|
Yüz
|
Yü:z
|
Yöz
|
Jüz
|
Jüz
|
Yuz
|
Yüz
|
Sü:s
|
Śĕr
|
|
|
|
Старотурски јазик
|
Турски јазик
|
Азербејџански јазик
|
Туркменски јазик
|
Татарски јазик
|
Казашки јазик
|
Киргиски јазик
|
Узбечки јазик
|
Ујгурски јазик
|
Сахаски јазик
|
Чувашки јазик
|
Наводи
Надворешни врски
