Цески јазик или дидојски јазик — североисточнокавкаски јазик и го зборуваат околу 15.000 луѓе во Дагестан, Русија. Името на јазикот доаѓа од зборот „цез“ што значи орел. Поимот дидо доаѓа од грузискиот збор დიდი (диди) што значи „голем“.
Јазикот е познат по тоа што има дури 64 падежи.
Фонологија
Самогласки
|
|
Предни
|
Централни
|
Задни
|
| Високи
|
[i]
i
и
|
|
[u]
u
у
|
| Средни
|
[e̞]
e
е/э
|
|
[o̞]
o
о
|
| Ниски
|
|
[a] ([aː])
a (ā)
а (ā)
|
|
Согласки
|
|
Билабијални
|
Забни
|
Латерални
|
Непчани
|
Веларни
|
Увуларни
|
Фарингални
|
Глотални
|
| Експлозивни
|
[p] [b] [pʼ]
p b pʼ
п б пI
|
[t] [d] [tʼ]
t d tʼ
т д тI
|
|
|
[k] [ɡ] [kʼ]
k g kʼ
к г кI
|
[qʼ]
qʼ
къ
|
|
|
| Фрикативни
|
|
[s] [z]
s z
с з
|
[ɬ]
ł
лъ
|
[ʃ] [ʒ]
š ž
ш ж
|
|
[χ] [ʁ]
x ɣ
х гъ
|
[ħ] [ʕ]
ħ ʕ
хI гI
|
[h]
h
гь
|
| Африкативни
|
|
[t͡s] [t͡sʼ]
c cʼ
ц цI
|
[t͡ɬ] [t͡ɬʼ]
ƛ ƛʼ
лI кь
|
[t͡ʃ] [t͡ʃʼ]
č čʼ
ч чI
|
|
[q͡χ]
q
хъ
|
|
|
| Носни
|
[m]
m
м
|
[n]
n
н
|
|
|
|
|
|
|
| Ликвидни
|
|
[r]
r
р
|
[l]
l
л
|
|
|
|
|
|
| Полусамогласни
|
[w]
w
в
|
|
|
[j]
y
й
|
|
|
|
|
