Tеритории окупирани од Русија

Од распадот на Советскиот Сојуз во 1991 година, Русија е вклучена во територијални спорови со голем број други постсоветски држави. Овие спорови се првенствено аспект на постсоветските судири и довеле до тоа некои земји да загубат делови од нивната суверена територија на она што голем дел од меѓународната заедница го означува како руска воена окупација. Како такви, овие земји најчесто се опишуваат како територии окупирани од Русија, без оглед на тоа каков е нивниот статус во рускиот закон. Терминот се применува на Грузија (во Абхазија и Јужна Осетија ), Молдавија (во Приднестровие) и Украина (во Крим, Донечката област, Во Украина:Луганската Област, Херсонската област и Запорошката Област).

Дополнително, Русија и Јапонија се вмешани во спорот за Курилските Острови поради наследството на Русија во 1991 година над четирите најјужни Курилски Острови, за кои Јапонија тврди дека е сопственост од 1945 година.

По распадот на Советскиот Сојуз на 21 декември 1991 година, многу Молдавци ширум поранешната Молдавска Советска Социјалистичка Република почнале да бараат обединување со Романија,^[1] бидејќи „ молдавскиот“ (кој бил побаран да се нарекува романски) да биде напишан во Латинска азбука, а не на кирилица и тоа да стане единствениот официјален јазик на Молдавија, кој потоа бил одобрен во март 2023 година ^[2] Ова не било добро прифатено во современаГагаузија,^[3] етнички турски регион во Молдавија и во поголемиот дел од левиот брег на реката Днестар. Овде, руските говорници кои го формирале мнозинството во регионот се залагале рускиот да се задржи како официјален јазик на Молдавија заедно со молдавскиот (кој сепак требало да биде напишан на кирилица и да не се нарекува романски), и Молдавија да не се обединува со Романија. Разликите избувнале во војната во Приднестровие во 1992 година,^[4] што по крвавата битка кај Бендер во 1992 година резултирала со победа на сепаратистите, кои претходно ја прогласиле независноста на Приднестровие, по руската воена интервенција во Приднестровие, која сè уште е присутна денес во област и која и денес го брани режимот на Приднестровие и покрај барањата на Молдавија да се повлече од она што сè уште законски е нејзино меѓународно признато земјиште. По завршувањето на војната, Приднестровие поднел неколку барања да стане дел од Русија.^[5][6][7]

По руско-грузиската војна, претседателот Медведев на 26 август 2008 година потпишал декрети за признавање на независноста на Абхазија и Јужна Осетија како суверени држави. Русија воспоставила дипломатски односи со овие делумно признати држави и поставила руски војници во двете. Руските безбедносни сили биле распоредени долж демаркационите линии со Грузија.

Голем број меѓународни новинари и медиумски компании, како што се Ал Џезира, Би-Би-Си и Радио Слободна Европа/Радио Либерти, како и невладини организации, ги нарекуваат Абхазија и Јужна Осетија како територии окупирани од Русија.^{[8][9][10][11]}

Грузискиот парламент едногласно усвоил резолуција на 28 август 2008 година со која Абхазија и Јужна Осетија официјално биле прогласени за територии окупирани од Русија, а руските трупи за окупаторски сили. Законот забранува влез во регионите од Русија и ги изложува прекршителите на парична казна или затвор.^[12] Во Абхазија може да се влезе единствено од општина Зугдиди, преку мостот Енгури. Јужна Осетија, сепак, не дозволува влез на странци од територијата под контрола на Грузија.^[13] Пунктовите во Јужна Осетија се практично затворени за локалното население од септември 2019 година,^[14] додека де факто властите на Јужна Осетија имаат воспоставено специјален режим на дозволи за два премини: Ахалгори - Одѕиси ( Општина Мцхета) и Карзмани (Општина Сакере).^[15]

Во април 2010 година, комисијата за надворешни работи на грузискиот парламент побарал од законодавните тела на 31 земји да ги прогласат Абхазија и Јужна Осетија за територии под руска окупација и да го признаат масовното раселување на цивилите од тие региони од страна на Русија како етничко чистење.^[16] Руското Министерство за надворешни работи возвратило, барајќи од Грузија да го укине законот.^[17] Во меѓувреме, Генералното собрание на Обединетите нации годишно ги осудува присилните демографски промени што се случуваат во двата региони како резултат на раселувањето и одбивањето на правото на враќање на внатрешно раселените лица (во практична смисла, етнички Грузијци). Во 2022 година, 95 членки на ОН ја поддржале резолуцијата, со 12 против и 56 воздржани.^[18] Во извештајот од 2022 година, признат со истата резолуција, било забележано руското спроведување на де факто границата што ги нарушува принципите на „слободата на движење“.^[19]

Јужна Осетија, исто така, неколку пати преговарала за можна анексија на државата од Русија.

По руската воена инвазија што резултирала со губење на украинската контрола над полуостровот Крим и делови од областите Донецк и Луганск, ситуацијата во врска со полуостровот Крим станала посложена откако Русија ја анектирала територијата во март 2014 година и денес ја администрира како два федерални субјекти - Република Крим и федералниот град Севастопол. Украина продолжува да го смета Крим како составен дел од нејзината територија, поддржана од повеќето странски влади и резолуцијата 68/262 на Генералното собрание на Обединетите нации,^[20] иако Русија и некои други земји-членки на ОН го признаваат Крим како дел од Руската Федерација или изразиле поддршка за референдумот за статусот на Крим во 2014 година.

Во 2015 година, украинскиот парламент официјално го одредил 20 февруари 2014 година како датум на „почеток на привремената окупација на Крим и Севастопол од страна на Русија“,^[21] со 7% од територијата на Украина под окупација .^[22]

Во февруари 2022 година, Русија започнала целосна инвазија на Украина откако ги признала Донечката Народна Република и Луганската Народната Република како независни држави. Рускиот претседател Путин им наредил на руските сили да „вршат мировни функции“ ^[23] во Украина на 22 февруари, а потоа да започнат „специјална воена операција“ на 24 февруари, што го прави незаконски да се нарече најголемиот европски судир од Втората светска војна како „ војна“ во Русија. Од 2022 година, Русија окупира делови од Донечката област, Харковската област, Херсонската област, Луганската област, Миколаевската област, Запорошката област и целиот полуостров Крим со своите вооружени сили, своите платенички групи како Вагнер, чеченските кадировци од сепаратистите од Русија и DPR и LPR.

Во септември, украинската армија повторно ја зазела речиси цела Харковска област.

Русија одржала референдуми за анексија на окупираните територии на Украина од 23 до 27 септември. На 30 септември, Путин потпишал договори со назначените од Русија шефовите на регионите ДПР, ЛПР, Херсон и Запорожје кои требало да се интегрираат во Русија,^[24] и нивната анексија била одобрена од рускиот уставен суд и ратификувана од Советот на Руската Федерација, иако допрва треба да се утврдат новобараните граници на Руската Федерација.^[25]

Спорот за Курилските Острови е територијален спор меѓу Јапонија и Руската Федерација за сопственоста на четирите најјужни Курилски Острови. Четирите спорни острови, како и другите острови во Курилскиот синџир кои не се спорни, биле анектирани од Советскиот Сојуз по операцијата на Курилските острови на крајот на Втората светска војна. Спорните острови се под руска управа како Јужен Курилски округ на Сахалинската област (Сахалинская область). Јапонија ги смета за дел од својата територија, која ги нарекува нејзините северни територии или Јужна Чишима и ги смета за дел од потпрефектурата Немуро во префектурата Хокаидо.

Јапонија и САД тврдат дека додека не се склучи мировен договор од Втората светска војна меѓу Јапонија и Русија, спорните северни територии остануваат окупирана територија под руска контрола преку Генералниот налог бр. 1.^[26] Европскиот парламент, во резолуцијата „Односи меѓу ЕУ, Кинеската Република и Народната Кинеска Република и безбедноста на Далечниот Исток“, усвоена на 7 јули 2005 година, ја повикала Русија да и ги врати на Јапонија „окупираните“ Јужни Курилски Острови.^[27] Украина, по руската инвазија на Украина, исто така ги признава четирите најјужни Курилски острови како јапонска територија окупирани од Русија.^[28]

Русија сите Курилски острови, вклучително и оние што Јапонија ги нарекува Северни територии, и ги смета легално како дел од Русија како резултат на Втората светска војна, а стекнувањето било соодветно како и секоја друга промена на меѓународните граници по војната.^[29][30]