അഡോബ് ഫ്ലാഷ് പ്ലെയർ (ഇന്റർനെറ്റ് എക്സ്പ്ലോറർ, ഫയർഫോക്സ്, ഗൂഗിൾ ക്രോം എന്നിവയിൽ ഷോക്ക് വേവ് ഫ്ലാഷ് എന്നറിയപ്പെടുന്നു)[2]മൾട്ടിമീഡിയ ഉള്ളടക്കങ്ങൾ കാണുന്നതിനും സമ്പന്നമായ ഇന്റർനെറ്റ് ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനും അഡോബ് ഫ്ലാഷ് പ്ലാറ്റ്ഫോമിൽ സൃഷ്ടിച്ച ഓഡിയോ, വീഡിയോ ഉള്ളടക്കം സ്ട്രീമിംഗ് മീഡിയ|സ്ട്രീം ചെയ്യുന്നതിനുമുള്ള കമ്പ്യൂട്ടർ സോഫ്റ്റ്വെയറാണ്. ഇത് ഒരു വെബ് ബ്രൗസറിൽ നിന്ന് ഒരു ബ്രൗസർ പ്ലഗ്-ഇൻ ആയി അല്ലെങ്കിൽ പിന്തുണയ്ക്കുന്ന ഉപകരണങ്ങളിൽ സ്വതന്ത്രമായി പ്രവർത്തിക്കാൻ കഴിയും. ഫ്യൂച്ചർസ്പ്ലാഷ് പ്ലെയർ(FutureSplash Player) എന്ന പേരിൽ ആദ്യം സൃഷ്ടിച്ചത് ഫ്യൂച്ചർ വേവ്(FutureWave) ആണ്, 1996-ൽ മാക്രോമീഡിയ ഫ്യൂച്ചർ വേവിനെ ഏറ്റെടുത്തതിന് ശേഷം ഇത് മാക്രോമീഡിയ ഫ്ലാഷ് പ്ലെയർ എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്തു. 2005-ൽ അഡോബ് മാക്രോമീഡിയ ഏറ്റെടുത്തതിന് ശേഷം ഫ്ലാഷ് പ്ലെയർ എന്ന പേരിൽ അഡോബ് സിസ്റ്റംസ് ഇത് വികസിപ്പിക്കുകയും വിതരണം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. ചൈനയിലെ ഉപയോക്താക്കൾക്കായി സോങ്ചെങ്(Zhongcheng) ആണ് വിതരണം ചെയ്തത്, അഡോബുമായി സഹകരിച്ച് ചൈനയ്ക്ക് പുറത്തുള്ള എന്റർപ്രൈസ് ഉപയോക്താക്കൾക്കായി ഹർമാൻ ഇന്റർനാഷണലും ആണ് വിതരണം ചെയ്തത്.
അഡോബ് ഫ്ലാഷ് പ്രൊഫഷണൽ, അഡോബ് ഫ്ലാഷ് ബിൽഡർ അല്ലെങ്കിൽ ഫ്ലാഷ് ഡെവലപ്പ് പോലുള്ള മൂന്നാം കക്ഷി ടൂളുകൾ വഴി സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയുന്ന എസ്.ഡബ്ല്യു.എഫ്(SWF) ഫയലുകൾ ഫ്ലാഷ് പ്ലെയർ പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നു. ഫ്ലാഷ് പ്ലെയർ വെക്റ്റർ ഗ്രാഫിക്സ്, 3ഡി ഗ്രാഫിക്സ്, എംബെഡഡ് ഓഡിയോ, വീഡിയോ, റാസ്റ്റർ ഗ്രാഫിക്സ് എന്നിവയെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു, കൂടാതെ ഇഗ്മാസ്ക്രിപ്റ്റ്(ECMAScript-ജാവാസ്ക്രിപ്റ്റിന് സമാനമായത്) അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതും ഒബ്ജക്റ്റ്-ഓറിയന്റഡ് കോഡിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതുമായ ആക്ഷൻസ്ക്രിപ്റ്റ് എന്ന സ്ക്രിപ്റ്റിംഗ് ഭാഷ. ഇന്റർനെറ്റ് എക്സ്പ്ലോറർ 11 ഉം മൈക്രോസോഫ്റ്റ് എഡ്ജ് ലെഗസിയും, വിൻഡോസ് 8 അതിനുശേഷമുള്ളതും, വിൻഡോസിന്റെ എല്ലാ പതിപ്പുകളിലും ഗൂഗിൾ ക്രോമിനൊപ്പം, ഒരു സാൻഡ്ബോക്സ്ഡ് ആയി ബൺഡിൽ ചെയ്ത് അഡോബ് ഫ്ലാഷ് പ്ലഗ്-ഇന്നിനൊപ്പം വന്നു.[3][4][5][6][7]
ഫ്ലാഷ് പ്ലെയറിന് ഒരു കാലത്ത് ഒരു വലിയ ഉപയോക്തൃ അടിത്തറ ഉണ്ടായിരുന്നു, കൂടാതെ വെബ് പേജുകളിൽ എംബെഡഡ് വെബ് ഗെയിമുകൾ, ആനിമേഷനുകൾ, ഗ്രാഫിക്കൽ യൂസർ ഇന്റർഫേസ് (GUI) കമ്പോണന്റുകൾ എന്നിവയ്ക്കായുള്ള ഒരു പൊതു ഫോർമാറ്റായിരുന്നു അത്. 2013-ൽ അഡോബ് പ്രസ്താവിച്ചു, 1 ബില്ല്യണിലധികം കണക്റ്റുചെയ്ത ഡെസ്ക്ടോപ്പുകളിൽ 400 ദശലക്ഷത്തിലധികം റിലീസ് ചെയ്ത് ആറ് ആഴ്ചയ്ക്കുള്ളിൽ ഫ്ലാഷ് പ്ലേയറിന്റെ പുതിയ പതിപ്പുകളിലേക്ക് അപ്ഡേറ്റുചെയ്തു.[8]എന്നിരുന്നാലും, ഫ്ലാഷ് പ്ലെയർ അതിന്റെ പ്രകടനം, മൊബൈൽ ഉപകരണങ്ങളിലെ ബാറ്ററി ഉപഭോഗം, സോഫ്റ്റ്വെയറിൽ കണ്ടെത്തിയ സുരക്ഷാ തകരാറുകളുടെ എണ്ണം, അതിന്റെ ക്ലോസ്ഡ് പ്ലാറ്റ്ഫോം നേച്ചർ എന്നിവയ്ക്ക് കൂടുതൽ വിമർശിക്കപ്പെട്ടു. ആപ്പിൾ സഹസ്ഥാപകൻ സ്റ്റീവ് ജോബ്സ് ഫ്ലാഷ് പ്ലെയറിനെ രൂക്ഷമായി വിമർശിച്ചു, ഐഒഎസ് ഉപകരണ കുടുംബത്തിൽ ഫ്ലാഷിനെ പിന്തുണയ്ക്കാത്തതിന്റെ ആപ്പിളിന്റെ ന്യായം വിശദമാക്കുന്ന ഒരു തുറന്ന കത്ത് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. ഫ്ലാഷിന്റെ ചില ഉപയോഗ കേസുകൾ മൂന്നാം കക്ഷി പ്ലഗിനുകൾ ഇല്ലാതെ തന്നെ നിറവേറ്റാൻ അനുവദിക്കുന്ന ആധുനിക വെബ് മാനദണ്ഡങ്ങൾ കാരണം ഇതിന്റെ ഉപയോഗം കുറഞ്ഞു.[9][10][11]ഇത് ആത്യന്തികമായി അഡോബ് പ്ലാറ്റ്ഫോമിനെ ഇല്ലാതാക്കുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചു. ഫ്ലാഷ് പ്ലെയർ 2020 ഡിസംബർ 31-ന് ഔദ്യോഗികമായി നിർത്തലാക്കുകയും രണ്ട് ദിവസത്തിന് ശേഷം അതിന്റെ ഡൗൺലോഡ് പേജ് നീക്കം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. 2021 ജനുവരി 12 മുതൽ, 2020 മെയ് മാസത്തിൽ പുറത്തിറങ്ങിയ 32.0.0.371-നേക്കാൾ പുതിയ ഫ്ലാഷ് പ്ലേയർ (യഥാർത്ഥ ആഗോള വേരിയന്റുകൾ) പതിപ്പുകൾ, ഫ്ലാഷ് ഉള്ളടക്കം പ്ലേ ചെയ്യാൻ വിസമ്മതിക്കുകയും പകരം ഒരു സ്റ്റാറ്റിക് മുന്നറിയിപ്പ് സന്ദേശം പ്രദർശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.[12]ചൈനയിലെ മെയിൻലാന്റിലും ചില എന്റർപ്രൈസ് വേരിയന്റുകളിലും ഈ സോഫ്റ്റ്വെയർ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.[13]
ഫീച്ചറുകൾ
അഡോബ് ഫ്ലാഷ് പ്ലെയർ ഒരു റൺടൈം ആണ്, അത് നൽകിയ എസ്ഡബ്ല്യുഎഫ്(SWF)ഫയലിൽ നിന്നുള്ള ഉള്ളടക്കം എക്സിക്യൂട്ട് ചെയ്യുകയും പ്രദർശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, എന്നിരുന്നാലും റൺടൈമിൽ എസ്ഡബ്ല്യുഎഫ് ഫയൽ പരിഷ്ക്കരിക്കുന്നതിന് ഇതിന് അന്തർനിർമ്മിത സവിശേഷതകളൊന്നുമില്ല. ടെക്സ്റ്റ്, ഡാറ്റ, വെക്റ്റർ ഗ്രാഫിക്സ്, റാസ്റ്റർ ഗ്രാഫിക്സ്, ശബ്ദം, വീഡിയോ എന്നിവയുടെ റൺടൈം മാനിപ്പുലേഷൻ പ്രാപ്തമാക്കുന്ന ആക്ഷൻസ്ക്രിപ്റ്റ് പ്രോഗ്രാമിംഗ് ഭാഷയിൽ എഴുതിയ സോഫ്റ്റ്വെയർ എക്സിക്യൂട്ട് ചെയ്യാൻ ഇതിന് കഴിയും. ഉപയോക്താവ് അനുമതി നൽകിയതിന് ശേഷം, വെബ് ക്യാമറകളും മൈക്രോഫോണുകളും ഉൾപ്പെടെ കണക്റ്റുചെയ്ത ചില ഹാർഡ്വെയർ ഉപകരണങ്ങളിലേക്ക് പ്ലെയറിന് ആക്സസ് ചെയ്യാൻ കഴിയും.
ഡെസ്ക്ടോപ്പ് ആപ്ലിക്കേഷനുകൾക്കും മൊബൈൽ ആപ്ലിക്കേഷനുകൾക്കുമായി ഒരു ക്രോസ്-പ്ലാറ്റ്ഫോം റൺടൈം എൻവയോൺമെന്റ് നൽകുന്നതിന്, അഡോബ് ഇന്റഗ്രേറ്റഡ് റൺടൈം(AIR) ഫ്ലാഷ് പ്ലെയർ ആന്തരികമായി ഉപയോഗിച്ചു. വിൻഡോസ്, ലിനക്സ്, മാക്ഒഎസ് എന്നിവയിലും ഐഒഎസ്ആൻഡ്രോയിഡ് പോലുള്ള ചില മൊബൈൽ ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റങ്ങളിലും ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യാവുന്ന ആപ്ലിക്കേഷനുകളെ എയർ(AIR) പിന്തുണയ്ക്കുന്നു. ഫയൽ സിസ്റ്റം ഇന്റഗ്രേഷൻ, നേറ്റീവ് ക്ലയന്റ് എക്സ്റ്റൻഷനുകൾ, നേറ്റീവ് വിൻഡോ/സ്ക്രീൻ ഇന്റഗ്രേഷൻ, ടാസ്ക്ബാർ/ഡോക്ക് ഇന്റഗ്രേഷൻ, കണക്റ്റ് ചെയ്ത ആക്സിലറോമീറ്റർ, ജിപിഎസ് ഉപകരണങ്ങളുമായുള്ള ഹാർഡ്വെയർ സംയോജനം എന്നിവ പോലുള്ള അധിക ഫീച്ചറുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് എയർ റൺടൈമിനായി ഫ്ലാഷ് ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ പ്രത്യേകം നിർമ്മിച്ചിരിക്കണം.[14]
ഡാറ്റ ഫോർമാറ്റുകൾ
ഫ്ലാഷ് പ്ലെയറിൽ നിരവധി ഡാറ്റ ഫോർമാറ്റുകൾക്കുള്ള നേറ്റീവ് പിന്തുണ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്, അവയിൽ ചിലത് ആക്ഷൻസ്ക്രിപ്റ്റ് സ്ക്രിപ്റ്റിംഗ് ഇന്റർഫേസിലൂടെ മാത്രമേ ആക്സസ് ചെയ്യാൻ കഴിയൂ.
എക്സ്എംഎൽ: പതിപ്പ് 8 മുതൽ എക്സ്എംഎൽ പാഴ്സിംഗിനും ജനറേഷനുമുള്ള നേറ്റീവ് പിന്തുണ ഫ്ലാഷ് പ്ലെയർ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. എക്സ്എംഎൽ ഡാറ്റ ഒരു എക്സ്എംഎൽ ഡോക്യുമെന്റ് ഒബ്ജക്റ്റ് മോഡലായി മെമ്മറിയിൽ സൂക്ഷിക്കുന്നു, കൂടാതെ ആക്ഷൻസ്ക്രിപ്റ്റ് ഉപയോഗിച്ച് മാനിപ്പുലേഷൻ നടത്താനും കഴിയും. എക്സ്എംഎൽ ഡാറ്റ കൂടുതൽ എളുപ്പത്തിൽ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ അനുവദിക്കുന്ന എക്സ്എംഎൽ (E4X) എന്നതിനായുള്ള ഇഗ്മാസ്ക്രിപ്റ്റിനെയും ആക്ഷൻസ്ക്രിപ്റ്റ് 3 പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.
ജേസൺ: ഫ്ലാഷ് പ്ലെയർ 11-ൽ ജാവാസ്ക്രിപ്റ്റ് ഒബ്ജക്റ്റ് നോട്ടേഷൻ (JSON) ഫോർമാറ്റിൽ ഡാറ്റ ഇംപോർട്ട് ചെയ്യുന്നതിനും എക്സ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നതിനുമുള്ള നേറ്റീവ് പിന്തുണ നൽകുന്നു, ഇത് വെബ് സേവനങ്ങളുമായും ജാവാസ്ക്രിപ്റ്റ് പ്രോഗ്രാമുകളുമായും പരസ്പര പ്രവർത്തനക്ഷമത നൽകുന്നു.
എഎംഎഫ്(AMF): ബ്രൗസർ കുക്കികൾക്ക് തുല്യമായ ഫ്ലാഷ് ലോക്കൽ ഷെയർഡ് ഒബ്ജക്റ്റുകളുടെ രൂപത്തിൽ ഉപയോക്താക്കളുടെ കമ്പ്യൂട്ടറുകളിൽ ആപ്ലിക്കേഷൻ ഡാറ്റ സംഭരിക്കാൻ ഫ്ലാഷ് പ്ലേയർ അനുവദിക്കുന്നു.[15] ലോക്കൽ ഷെയർഡ് ഒബ്ജക്റ്റുകൾക്കായുള്ള ഡിഫോൾട്ട് ഡാറ്റ ഫോർമാറ്റായ ആക്ഷൻ മെസേജ് ഫോർമാറ്റിൽ ഫയലുകൾ നേറ്റീവ് ആയി വായിക്കാനും എഴുതാനും ഫ്ലാഷ് പ്ലെയറിന് കഴിയും. എഎംഎഫ് ഫോർമാറ്റ് സ്പെസിഫിക്കേഷൻ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചതിനാൽ, ജേസൺ അല്ലെങ്കിൽ എക്സ്എംഎല്ലിന് പകരം എഎംഎഫ് ഡാറ്റാസെറ്റുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ഫ്ലാഷ് ആപ്ലിക്കേഷനുകളിലേക്കും പുറത്തേക്കും ഡാറ്റ കൈമാറാൻ കഴിയും, അത്തരം ഡാറ്റ പാഴ്സുചെയ്യേണ്ടതിന്റെയും മൂല്യനിർണ്ണയത്തിന്റെയും ആവശ്യകത കുറയ്ക്കുന്നു.
എസ്ഡബ്ല്യൂഎഫ്(SWF): എസ്ഡബ്ല്യൂഎഫ് ഫയൽ ഫോർമാറ്റിന്റെ സ്പെസിഫിക്കേഷൻ അഡോബ് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു, ഇത് എസ്ഡബ്ല്യൂഎക്സ്(SWX) ഫോർമാറ്റ് പ്രോജക്റ്റിന്റെ വികസനം സാധ്യമാക്കുന്നു, ഇത് എസ്ഡബ്ല്യൂഎഫ് ഫയൽ ഫോർമാറ്റും എഎംഎഫ്(AMF)-ഉം സെർവർ സൈഡ് ആപ്ലിക്കേഷനുകളുമായി ഡാറ്റ കൈമാറ്റം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ഒരു മാർഗമായി ഉപയോഗിച്ചു.[16][17]എസ്ഡബ്ല്യൂഎക്സ് സിസ്റ്റം ഡാറ്റ സ്റ്റാൻഡേർഡ് എസ്ഡബ്ല്യൂഎഫ് ബൈറ്റ്കോഡായി സംഭരിക്കുന്നു, അത് ഫ്ലാഷ് പ്ലേയർ സ്വയമേവ ഇന്റർപ്രെട്ട് ചെയ്യുന്നു.[18]മറ്റൊരു ഓപ്പൺ സോഴ്സ് പ്രോജക്റ്റ്, സെർവറിലെ എക്സ്എംഎൽ ഫയലുകളെ എസ്ഡബ്ല്യൂഎഫ്/എഎംഎഫ്(AMF) ആയി പരിവർത്തനം ചെയ്തുകൊണ്ട്, എക്സ്എംഎൽ ഫയലുകൾ ഒരു ക്ലയന്റ് സൈഡ് എക്സ്എംഎൽ പാഴ്സിംഗും കൂടാതെ നേറ്റീവ് ആക്ഷൻസ്ക്രിപ്റ്റ് ഒബ്ജക്റ്റുകളായി ലോഡ് ചെയ്യാൻ ഫ്ലാഷ് ആപ്ലിക്കേഷനുകളെ എസ്ഡബ്ല്യൂഎക്സ്എംഎൽ(SWXml) അനുവദിക്കുന്നു.[19][20]