ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസ്

Aryabhatta Research Institute of Observational Sciences (ARIES)
आर्यभट्ट प्रेक्षण विज्ञान शोध संस्थान
സ്ഥാപിതമായത്	20 ഏപ്രിൽ 1954
ഗവേഷണമേഖല	astronomy, solar physics, astrophysics and atmospheric science
നടത്തിപ്പുകാരൻ	Dipankar Banerjee
വിലാസം	Manora Peak
സ്ഥലം	Nainital, Kumaon, Uttarakhand, India 29°21′32″N 79°27′29″E / 29.359°N 79.458°E
പിൻകോഡ്	263001
വെബ്‌സൈറ്റ്	www.aries.res.in

ഇംഗ്ലീഷ് വിലാസം

https://ml.wikipedia.org/wiki/Aryabhatta_Research_Institute_of_Observational_Sciences

ജ്യോതിശാസ്ത്രം, സൗരഭൗതികം, ഖഗോള ഭൗതികം, അന്തരീക്ഷ ശാസ്ത്രം എന്നിവയിൽ വിദഗ്ദ്ധ പരിശീലനം നൽകുന്ന ഇന്ത്യയിലെ കുമയൂണിലെ നൈനിറ്റാളിലെ ഒരു ഗവേഷണ സ്ഥാപനമാണ് ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസ് (ARIES). ഇന്ത്യാ ഗവൺമെൻ്റിൻ്റെ ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക വകുപ്പിന് കീഴിലുള്ള ഒരു സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനമാണിത്. കുമയോൺ ഡിവിഷൻ്റെ ആസ്ഥാനമായ നൈനിറ്റാളിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 9 കിലോമീറ്റർ മാറി മനോര കൊടുമുടിയിലാണ് (ഉയരം 1,951 മീ or 6,401 അടി) ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.^[2]

ജ്യോതിശാസ്ത്ര നിരീക്ഷണാലയം എല്ലാ ദിവസവും ഉച്ചതിരിഞ്ഞ് പൊതുജനങ്ങൾക്കായി തുറക്കുന്നു. കൂടാതെ ഇത് ചിലപ്പോൾ നിലാവുള്ള രാത്രികളിലും മുൻകൂർ അനുമതിയോടെ പൊതു ജനങ്ങൾക്കായി തുറക്കുന്നു.^[3]

ചരിത്രം

1954 ഏപ്രിൽ 20-ന് ഡോ. എ.എൻ. സിംഗിൻ്റെ മേൽനോട്ടത്തിൽ, നിലവിൽ സമ്പൂർണാനന്ദ് സംസ്കൃതം വിശ്വവിദ്യാലയം, വാരണാസി, ഉത്തർപ്രദേശ് എന്നറിയപ്പെടുന്ന സർക്കാർ സംസ്കൃത കോളേജിൻ്റെ പരിസരത്തായി, ഉത്തർപ്രദേശ് സ്റ്റേറ്റ് ഒബ്സർവേറ്ററി (യുപിഎസ്ഒ) എന്ന പേരിൽ ആണ് ഈ സ്ഥാപനം ആരംഭിച്ചത്. 2000 നവംബർ 9-ന് ഉത്തരാഖണ്ഡ് സംസ്ഥാനം രൂപീകൃതമായതോടെ, ഉത്തരാഖണ്ഡിൻ്റെ അതിർത്തിക്കുള്ളിലെ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ സ്ഥാനം കാരണം, യുപിഎസ്ഒ ഉത്തരാഖണ്ഡ് ഗവൺമെൻ്റിൻ്റെ ഭരണപരമായ നിയന്ത്രണത്തിന് കീഴിലാവുകയും സ്റ്റേറ്റ് ഒബ്സർവേറ്ററി (SO) എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. 2004 മാർച്ച് 22-ന് ഇന്ത്യാ ഗവൺമെൻ്റ് ഓഫ് സയൻസ് & ടെക്നോളജി (DST) വകുപ്പിന് കീഴിൽ ഒരു സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനമായി വന്നപ്പോൾ ഈ സ്ഥാപനത്തിന് ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസ് (ARIES) എന്ന് പേര് നൽകി.

സൈറ്റ്

ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസിന് നൈനിറ്റാളിലെ മനോര കൊടുമുടിയിൽ 32.38 ഹെക്ടർ (80 ഏക്കർ) സ്ഥലമുണ്ട്, അതിൽ ഗവേഷണ കേന്ദ്രവും താമസത്തിനുള്ള കെട്ടിടങ്ങളും സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ഇവിടെ നിന്നുംഏകദേശം 50 കിലോമീറ്റർ അകലെ ദേവസ്ഥാനിൽ പുതിയ നിരീക്ഷണ സൗകര്യങ്ങൾക്കായി 4.48 ഹെക്ടർ (11.1 ഏക്കർ) സ്ഥലം കൂടി ഏറ്റെടുത്തിട്ടുണ്ട്. ഇവിടെ ഒരു വർഷത്തിൽ ഏകദേശം 200 വ്യക്തമായ രാത്രികൾ കാണാം, ശരാശരി ഭൂനിരപ്പ് 1" ആണ്.

ഗവേഷണ സൗകര്യങ്ങൾ

ജ്യോതിശാസ്ത്രവും അസ്ട്രോ ഫിസിക്സും

ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസിലെ ഗവേഷണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ സൂര്യൻ, നക്ഷത്രങ്ങൾ, ഗാലക്സികൾ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസ് പ്രത്യേകിച്ച് നക്ഷത്ര ക്ലസ്റ്ററുകൾ, ഗാമാ-റേ ബർസ്റ്റുകൾ (GRBs) എന്നീ മേഖലകളിൽ കാര്യമായ സംഭാവനകൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. കാനറി ദ്വീപുകൾക്കും (20° പടിഞ്ഞാറ്) കിഴക്കൻ ഓസ്‌ട്രേലിയയ്ക്കും (157° കിഴക്ക്) ഇടയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ആധുനിക ജ്യോതിശാസ്ത്ര സൗകര്യങ്ങളുള്ള 180-ഡിഗ്രി വീതിയുള്ള രേഖാംശ ബാൻഡിൻ്റെ മധ്യത്തിലാണ് ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസ് (79° കിഴക്ക്) രേഖാംശം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് എന്നതിനാൽ, കാനറി ദ്വീപുകളിലോ ഓസ്‌ട്രേലിയയിലോ പകൽ വെളിച്ചം കാരണം സാധ്യമല്ലാത്ത നിരീക്ഷണങ്ങൾ ഇവിടെ നടത്താം. ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ സ്ഥാനം കാരണം, ജ്യോതിശാസ്ത്ര ഗവേഷണത്തിൻ്റെ പല മേഖലകളിലും ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസ് സംഭാവനകൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്, ഉദാഹരണത്തിന്, ജിആർബി-കളുടെ ഒപ്റ്റിക്കൽ ആഫ്റ്റർഗ്ലോ നിരീക്ഷിക്കാനുള്ള രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ വിജയകരമായ ശ്രമം നടത്തിയത് ഇവിടെ നിന്നാണ്. അനേകം എക്ളിപ്സിങ് ബൈനറികൾ, വേരിയബിൾ നക്ഷത്രങ്ങൾ, നക്ഷത്രസമൂഹങ്ങൾ, അടുത്തുള്ള ഗാലക്സികൾ, ജിആർബി-കൾ, സൂപ്പർനോവകൾ എന്നിവ ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസിൽ നിന്ന് നിരീക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൻ്റെ മറ്റ് ഗവേഷണ മേഖലകളിൽ സോളാർ അസ്ട്രോണമി, സ്റ്റെല്ലാർ അസ്ട്രോണമി, നക്ഷത്രസമൂഹങ്ങൾ, നക്ഷത്രങ്ങളുടെ വ്യതിയാനവും സ്പന്ദനവും, സമീപത്തുള്ള താരാപഥങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ഫോട്ടോമെട്രിക് പഠനങ്ങൾ, ക്വാസാറുകൾ, സൂപ്പർനോവകൾ, ഉയർന്ന ഊർജ്ജസ്വലമായ ഗാമാ-റേ സ്ഫോടനങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. 2006 മാർച്ച് 29 ന് ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസിൽ നിന്നുള്ള ഒരു സംഘം ശാസ്ത്രജ്ഞർ തുർക്കിയിലെ അൻ്റാലിയയിലെ മാനവ്ഗട്ടിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 4 മിനിറ്റ് നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഒരു പൂർണ സൂര്യഗ്രഹണം വിജയകരമായി നിരീക്ഷിച്ചു.

മുൻകാലങ്ങളിൽ, ശനി, യുറാനസ്, നെപ്റ്റ്യൂൺ എന്നിവയ്ക്ക് ചുറ്റുമുള്ള പുതിയ റിംഗ് സിസ്റ്റങ്ങൾ നിരീക്ഷണാലയത്തിൽ നിന്ന് കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസിൽ നിന്നുള്ള നിരീക്ഷണങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഇൻട്രാ-നൈറ്റ് ഒപ്റ്റിക്കൽ വേരിയബിലിറ്റിയും ക്വാസാറുകളിലെ റേഡിയോ ജെറ്റുകളുടെ ധ്രുവീകരണത്തിൻ്റെ അളവും തമ്മിലുള്ള നേരിട്ടുള്ള ബന്ധം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു. ബ്ലാസറുകളുടെ ഒപ്റ്റിക്കൽ ഇൻട്രാ-ഡേ വേരിയബിലിറ്റി ഡാറ്റയിൽ ആദ്യമായി പീരിയോഡിക് ഓസിലേഷനുകൾ കണ്ടെത്തി, ഇത് ബ്ലാസാറുകളുടെ തമോദ്വാര പിണ്ഡം ലഭിക്കാൻ ഉപയോഗപ്രദമാണ്, കൂടാതെ ഇത് സജീവ താരാപഥങ്ങളുടെ അക്രിഷൻ ഡിസ്ക് അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള മോഡലുകൾക്ക് പിന്തുണ നൽകുന്നു.

അന്തരീക്ഷ ശാസ്ത്രം

മധ്യ ഹിമാലയത്തിൽ, നഗരങ്ങളിൽ നിന്നോ മറ്റ് പ്രധാന മലിനീകരണ സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്നോ അകലെയായി വളരെ ഉയർന്ന ഉയരത്തിലാണ് നൈനിറ്റാൾ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇത് പശ്ചാത്തല സാഹചര്യങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള നിരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തുന്നതിനും പ്രാദേശിക പരിസ്ഥിതി പഠിക്കുന്നതിനും, പ്രത്യേകിച്ച് പ്രകൃതിദത്തവും നരവംശപരവുമായ ജീവിവർഗങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ഇടപെടലുകളും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവും പഠിക്കുന്നതിന് ഇവിടം അനുയോജ്യമാക്കുന്നു. കൂടാതെ, മലിനീകരണത്തിൻ്റെ ദീർഘദൂരത്തേക്കുള്ള സഞ്ചാരത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങളും ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസ് സൈറ്റിന് നൽകാനാകും. ഉത്തരേന്ത്യയിൽ കാര്യമായ കുറവുള്ള, താഴ്ന്ന അന്തരീക്ഷ ചലനാത്മകതയെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങളും വളരെ പ്രധാനമാണ്.

അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ

ഉപകരണങ്ങളുടെ ഇലക്ട്രോണിക്, മെക്കാനിക്കൽ, ഒപ്റ്റിക്കൽ മെയിൻ്റനൻസ് എന്നിവയുടെ ആവശ്യകതകൾ നിറവേറ്റുന്നതിനായി ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിന് ഇൻ-ഹൗസ് വർക്ക്ഷോപ്പുകൾ ഉണ്ട്. ആര്യഭട്ട റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഒബ്സർവേഷണൽ സയൻസസിന് ഇൻ്റർനെറ്റ് സൗകര്യമുള്ള ഒരു ആധുനിക കമ്പ്യൂട്ടർ സെൻ്ററും 10,000-ത്തിലധികം ഗവേഷണ ജേണലുകളുള്ള ഒരു ലൈബ്രറിയും ജ്യോതിശാസ്ത്രം, അസ്ട്രോ ഫിസിക്സ്, അന്തരീക്ഷ ശാസ്ത്രം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടെ ഒരു ശേഖരവും ഉണ്ട്.