ഇന്ത്യൻ ബംഗാളി ബഹുമുഖപ്രതിഭയും ബംഗാൾ നവോത്ഥാനത്തിന്റെ പ്രധാന കണ്ണികളിലൊരാളുമാണ് വിദ്യാസാഗർ എന്ന ബഹുമതി നേടിയ ഈശ്വര ചന്ദ്ര ബന്ദോപാധ്യായ(26 September 1820 – 29 July 1891).തത്വചിന്തകൻ,വിദ്യാഭ്യാസ വിചക്ഷണൻ,എഴുത്തുക്കാരൻ,വിവർത്തകൻ,പ്രിന്റർ, പ്രസാധകൻ,വ്യവസായി,നവോത്ഥാന പ്രവർത്തകൻ,ലോകോപകാരി എന്നീ നിലകളിൽ അദ്ദേഹം പ്രശസ്തനാണ്.ബംഗാളി ഗദ്യരചനകളെ ലളിതവൽക്കരിക്കുകയും ആധുനികവല്ക്കരിച്ച് ശക്തമാക്കുകയും ചെയ്തു.[1][2]
വിദ്യാസാഗർ സേതു- കൊൽക്കത്തയേയും ഹൗറയേയും പരസ്പരം ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന പാലം
1780ൽ ചാൾസ് വില്ക്കിൻസും പഞ്ചാനനൻ കർമകറും ചേർന്ന് ആദ്യമായി ബംഗാളി അക്ഷരമാലക്ക് മരഅച്ചുകൾ ( wooden typeset) ഉണ്ടാക്കി. ഇവയെ ക്രമപ്പെടുത്തുകയും ലളിതവൽക്കരിക്കുകയും ചെയ്തത് വിദ്യാസാഗറാണ്.[3]. സംസ്കൃത ഭാഷയിലും ദാർശനികശാസ്ത്രത്തിലും ഉണ്ടായിരുന്ന വ്യുത്പത്തി ഹേതുവായി അദ്ദേഹം കൽക്കട്ടയിലെ സംസ്കൃത കോളേജിൽ നിന്ന് വിദ്യാസാഗർ എന്ന ബഹുമതിക്ക് അർഹനായി.[4]
പ്രശസ്ത ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞൻ അനിൽ കുമാർ ഗെയ്ൻ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ബഹുമാനാർഥം വിദ്യാസാഗർ സർവകലാശാല സ്ഥാപിച്ചു. കൊൽക്കത്തയിൽ ഹുഗ്ലീനദിക്കു കുറുകെയുള്ള രണ്ടാമത്തെ പാലം വിദ്യാസാഗർ സേതു എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നു.
ജീവചരിത്രം
ജനനം, പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം
ബ്രിട്ടീഷിന്തയിൽ ഹുഗ്ലി ജില്ലയിൽ ഉൾപെട്ടിരുന്ന ബീർസിംഗ് ഗ്രാമത്തിലാണ് ഈശ്വർചന്ദ്ര് ജനിച്ചത്. ഇന്ന് ഈ സ്ഥലം പശ്ചിം മേദിനിപൂർ ജില്ലയുടെ ഭാഗമാണ്.
കൊൽക്കത്തയിൽ
വിദ്യാസാഗർ എന്ന ബഹുമതി
കർമരംഗം
വിദ്യാസാഗറിന്റെ രചനകൾ
ബേതാൾ പഞ്ചബിൻശതി (1847)
ബംഗളാർ ഇതിഹാസ് (1848)
ജീബൻചരിത് (1850)
ബോധാദോയ് (1851)
ഉപക്രമണിക (1851)
ബിധബാ ബിബാഹ ബിഷയക് പ്രൊസ്താബ് (1890)
ബൊർണൊ പൊരിചൊയ്(1854)
കൊഥാ മാല(1856)
സീതാർ ബൊനൊബാസ് (1860)
പാഠപുസ്തകങ്ങൾ
ഋജുപഥ് (ഭാഗം I, II & III, 1851–52)
ബ്യാകരൺ കൗമുദി (1853)
ബൊർണപരിചയ് (ഭാഗം I & II, 1855)
സംസ്കൃത ബ്യാകരണേർ ഉപക്രമണിക (1951)
അധിക വായനയ്ക്ക്
Benoy Ghosh, Vidyasagar O Bangali Samaj, Orient Longman, Kolkata
Indramitra, Karunasagar Vidyasagar, Ananda Publishers, Kolkata ISBN 81-7215-040-7
Asok Sen, Iswar Chandra Vidyasagar and his Elusive Milestones, Riddhi, Kolkata.
Gopal Haldar, Vidyasagar: A Reassessment, People's Publishing House, New Delhi
Haldar, Gopal. (1998) [1982]. "I. C. Vidyasagar: Realist and Humanist". In Bishop, Donald H. (ed.). Thinkers of the Indian Renaissance (Second ed.). New Delhi: New Age International. pp. 81–91. ISBN978-81-224-1122-5. Retrieved 2012-05-14.