കനക ദുർഗ്ഗ ക്ഷേത്രം
ആന്ധ്രാപ്രദേശിലെ വിജയവാഡയിൽ കൃഷ്ണ നദിയുടെ കരയിൽ ഇന്ദ്രകീലാദ്രി മലയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ദുർഗ്ഗാദേവിയുടെ ഒരു ഹിന്ദുക്ഷേത്രമാണ് കനക ദുർഗ്ഗ ക്ഷേത്രം. ഇന്ദ്രകീലാദ്രിയിലെ കനക ദുർഗയെക്കുറിച്ച് കാളിക പുരാണത്തിലും, ദുർഗ സപ്തശഷ്തിയിലും, മറ്റ് വേദഗ്രന്ഥങ്ങളിലും പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്. ത്രിതേയകൽപയിൽ പ്രതിഷ്ഠ സ്വയംഭൂ (സ്വയം പ്രത്യക്ഷമായത്) എന്ന് വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്.[1] ഐതിഹ്യംഐതിഹ്യം അനുസരിച്ച്, ഇപ്പോൾ വിശാലമായ വിജയവാഡ ഒരു കാലത്ത് കുന്നുകളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട ഒരു പാറപ്രദേശമായിരുന്നു, അത് കൃഷ്ണ നദിയുടെ ഒഴുക്കിനെ തടസ്സപ്പെടുത്തി. അങ്ങനെ ഈ സ്ഥലം വാസസ്ഥലത്തിനോ കൃഷിക്കോ യോഗ്യമായിരുന്നില്ല. ശിവൻ ഇടപെടുകയും നദിക്ക് വഴിയൊരുക്കാൻ കുന്നുകളോട് നിർദ്ദേശിച്ചു. ശിവൻ തന്നെ കുന്നുകളെ തുരന്ന് നിർമ്മിച്ച തുരങ്കങ്ങളിലൂടെയും "ബെജാം" വഴിയും നദി അതിന്റെ എല്ലാ ശക്തിയോടെ തടസ്സമില്ലാതെ ഒഴുകാൻ തുടങ്ങി. അങ്ങനെയാണ് ഈ സ്ഥലത്തിന് ബെസവാഡ എന്ന പേര് ലഭിച്ചത്. ഈ സ്ഥലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി ഐതിഹ്യങ്ങളിലൊന്ന്, അർജ്ജുനൻ തന്റെ അനുഗ്രഹം നേടാനായി ഇന്ദ്രകീല കുന്നിൻ മുകളിലുള്ള ശിവനോട് പ്രാർത്ഥിക്കുകയും അനുഗ്രഹം ലഭിച്ചതിനുശേഷം നഗരത്തിന് "വിജയവാഡ" എന്ന പേര് ലഭിക്കുകയും ചെയ്തു എന്നതാണ്. മറ്റൊരു ജനപ്രിയ ഐതിഹ്യം മഹിഷാസുരൻ എന്ന രാക്ഷസനെക്കാൾ കനകദുർഗ ദേവിയുടെ വിജയത്തെക്കുറിച്ചാണ്. അസുരന്മാരുടെ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന ഭീഷണി നാട്ടുകാർക്ക് അസഹനീയമായിത്തീർന്നുവെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ഇന്ദ്രകീല മുനി കഠിനമായ തപസ്സനുഷ്ഠിച്ചു. ദേവി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടപ്പോൾ മുനി ദേവിയോട് തലയിൽ വസിക്കാനും ദുഷ്ട പിശാചുക്കളോട് ജാഗ്രത പാലിക്കാനും അപേക്ഷിച്ചു. അസുരന്മാരെ കൊല്ലാനുള്ള ആഗ്രഹപ്രകാരം ദുർഗാദേവി ഇന്ദ്രകിലയുടെ തലയിൽ സ്ഥിരവാസ കേന്ദ്രമാക്കി മാറ്റി. പിന്നീട്, മഹിഷാസുരൻ എന്ന അസുര രാജാവിന്റെ തിന്മയിൽ നിന്ന് വിജയവാഡയിലെ ജനങ്ങളെ മോചിപ്പിച്ചു. കനകദുർഗ ക്ഷേത്രത്തിൽ, 4 അടി ഉയരമുള്ള (1.2 മീറ്റർ) ദേവിയുടെ പ്രതിമയിൽ തിളങ്ങുന്ന ആഭരണങ്ങളും ശോഭമയമായ പൂക്കളും അണിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. ദേവിയുടെ പ്രതിമയിൽ എട്ട് സായുധരൂപത്തെ ചിത്രീകരിക്കുന്നു. ഓരോന്നും ശക്തമായ ആയുധം കൈവശം വച്ചിരിക്കുന്നു. മഹിഷാഷുരൻ എന്ന അസുരന്റെ നെഞ്ചിൽ ത്രിശൂലം കുത്തിതുളച്ചുകൊണ്ട് നിൽക്കുന്ന ഒരു ഭാവത്തിൽ. സൗന്ദര്യത്തിന്റെ പ്രതീകമാണ് ദേവി. കനകദുർഗ ക്ഷേത്രത്തോട് ചേർന്നാണ് ഇന്ദ്രകീലാദ്രിയിലെ മല്ലേശ്വര സ്വാമിയുടെ ശ്രീകോവിൽ. കുന്നിലെ പടികൾ കയറുന്നതിലൂടെ വിവിധ ദേവതകളുടെ ചെറിയ പ്രതിമകൾ കാണാം. അവയിൽ പ്രധാനപ്പെട്ടവ കനക ദുർഗ, മല്ലേശ്വര, കൃഷ്ണ (നദി) എന്നിവയാണ്. വിവരണംവിജയവാഡയുടെ പര്യായമാണ് കനക ദുർഗ ക്ഷേത്രം. വിശുദ്ധ ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ ഇത് പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നു[2]   ശിവനുവേണ്ടിയുള്ള വലിയ തപസ്സിനുശേഷം അർജ്ജുനൻ പാശുപതാസ്ത്രം നേടിയ സ്ഥലമാണിത്. അർജുനനാണ് ദുർഗാദേവിക്ക് വേണ്ടി ക്ഷേത്രം പണികഴിപ്പിച്ചത്. പടികളിലൂടെയും ഒരു ഘട്ട് റോഡിലൂടെയും ഇത് ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ശിവ-ലീലകളും ശക്തി-മഹിമകളും ചുറ്റുവട്ടത്ത് ചിത്രീകരിച്ചിരുന്നതിനാൽ ഈ ക്ഷേത്രത്തിന് തിരുവെഴുത്തുകളിൽ ഒരു പ്രധാന സ്ഥാനമുണ്ട്. ഈ പ്രദേശം സമാനതകളില്ലാത്ത ആത്മീയ പ്രാധാന്യമുള്ള സ്ഥലമാക്കി മാറ്റുകയും തീർത്ഥാടകരെ ആകർഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.[3] കനകദുർഗ ക്ഷേത്രത്തിലെ ദേവതയെ 'സ്വയംഭു' അല്ലെങ്കിൽ സ്വയം വെളിപ്പെട്ടതായി വേദങ്ങളിൽ പരാമർശിക്കുന്നു. അതിനാൽ വളരെ ശക്തമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. വിവിധ രാജവംശങ്ങളുടെ ലിഖിതങ്ങൾ ക്ഷേത്രത്തിൽ കാണാം..[4] ദസറ ആഘോഷങ്ങൾനവരാത്രി എന്നും വിളിക്കപ്പെടുന്ന ദസറ സമയത്ത് പ്രത്യേക പൂജകൾ നടത്തുന്നു. സരസ്വതി പൂജയും തെപ്പോത്സവവുമാണ് ഏറ്റവും പ്രധാനം. "ദുർഗാ" ദേവിയുടെ ദസറ ഉത്സവം എല്ലാ വർഷവും ഇവിടെ ആഘോഷിക്കാറുണ്ട്. വർണ്ണാഭമായ ആഘോഷങ്ങളിൽ ധാരാളം തീർത്ഥാടകർ പങ്കെടുക്കുകയും കൃഷ്ണ നദിയിൽ മുങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നു.[5] ഇതും കാണുകഅവലംബം
External links Kanaka Durga Temple എന്ന വിഷയവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചിത്രങ്ങൾ വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിലുണ്ട്. |
||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
