കല്യാണി എന്ന വാക്കാൽ വിവക്ഷിക്കാവുന്ന ഒന്നിലധികം കാര്യങ്ങളുണ്ട്. അവയെക്കുറിച്ചറിയാൻ കല്യാണി (വിവക്ഷകൾ) എന്ന താൾ കാണുക.
കർണാടക സംഗീതത്തിലെ 65ആം മേളകർത്താരാഗമാണ്കല്യാണി.മേചകല്യാണി എന്നാണ് കടപയാദി സംഖ്യ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തി ഈ രാഗം അറിയപ്പെടുന്നത്.വെങ്കടമുഖിയുടെ പദ്ധതിപ്രകാരം ശാന്തകല്യാണി എന്നും ആധുനികപദ്ധതിപ്രകാരം മേചകല്യാണി എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു.സായാഹ്നങ്ങളിൽ ഈ രാഗാലാപനം വിശേഷപ്പെട്ടതാണെന്നാണ് അഭിനവമതം.നിരവധി ജന്യരാഗങ്ങൾ ഈ രാഗത്തിനുണ്ട്.
ലക്ഷണം,ഘടന
ആരോഹണം സ രി2 ഗ3 മ2 പ ധ2 നി3 സ
അവരോഹണം സ നി3 ധ2 പ മ2 ഗ3 രി2 സ
ഏകദേശം 700ഓളം കീർത്തനങ്ങൾ ഈ രാഗത്തിൽ ചിട്ടപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.ഹിന്ദുസ്ഥാനി സംഗീതത്തിലെ യമൻ എന്ന രാഗവുമായി ഈ രാഗത്തിന് സാദൃശ്യമുണ്ട്.നിരവധി ജുഗൽബന്ദികൾ ഈ രണ്ട് രാഗങ്ങളേയും സം‌യോജിപ്പിച്ച് ചിട്ടപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.ബാലമുരളികൃഷ്ണ-ഭിംസെൻ ജോഷി,ശേഷഗോപാലൻ-അജോയ് ചക്രവർത്തി ഇവർ ഇതിനെ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചവരിൽ ചിലരാണ്
ജന്യരാഗങ്ങൾ
എകദേശം 120ഓളം ജന്യരാഗങ്ങൾ ഈ രാഗത്തിനുണ്ട്.അവയിൽ പ്രസിദ്ധങ്ങൾ സാരംഗ,മൊഹനകല്യാണി,യമുനകല്യാണി,ഹമിർകല്യാണി ഇവയാണ്
