ഇന്ത്യൻ യൂണിയൻ പ്രദേശമായ ദില്ലിയിൽ2019-20 കൊറോണ വൈറസ് മഹാമാരി സ്ഥിരീകരിച്ചു.രാജ്യത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിലെ പോലെ ദില്ലിയും ലോക്ക്ഡൗണിൽ ആണ്. ആദ്യ കേസ് 2020 മാർച്ച് 2 നാണ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തത്. 2020 ഏപ്രിൽ 21 ന് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്ത ആകെ രോഗികളുടെ എണ്ണം 2156ഉം മരണം 47ഉം ആണ്.[1][2]
2020 മാർച്ച് 22 ന് ഡൽഹിയിൽ പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം 14-മണിക്കൂർ ജനതാ കർഫ്യൂ നടപ്പിലായി.[3][4] തുടർന്ന് 2020 മാർച്ച് 24ന് ദേശവ്യാപക ലോക്ക്ഡൗൺ നടപ്പിലാക്കിയതിന്റെ ഭാഗമായി ഡൽഹിയും അതിന്റെ ഭാഗമായി. [5]
2020 മാർച്ച് 29 ന് ഉത്തർപ്രദേശിൽ നിന്നും ബീഹാറിൽ നിന്നും ആയിരക്കണക്കിന് കുടിയേറ്റക്കാർ ആനന്ദ് വിഹാർ ബസ് സ്റ്റേഷനിൽ തടിച്ചുകൂടി. [6] നിസാമുദ്ദീൻ വെസ്റ്റിലെ അലാമി മർകസ് ബംഗ്ലേവാലി പള്ളിയിലെ ഒരു മത സദസ്സിൽ നിന്ന് 3000 ത്തിലധികം ആളുകളെ രോഗബാധിതരുമായി സമ്പർക്കം പുലർത്തിയതിനെത്തുടർന്ന് കസ്റ്റഡിയിലെടുത്തു. മർക്കസിൽ വിദേശികളടക്കമുള്ള 1300 തബ്ലീഗികൾ കുടുങ്ങിക്കിടക്കുന്നതായി കണ്ടെത്തി. [7][8][9]
ലോക്ക്ഡൗണിന്റെയും വാഹനഗതാഗതം കുറഞ്ഞതിന്റെയും ഫലമായി ദില്ലിയിലെ വായു ഗുണനിലവാര സൂചിക മെച്ചപ്പെട്ടുവെന്ന റിപ്പോർട്ട് 2020 മാർച്ച് 28 ന് പുറത്തു വന്നു. [10]
മാർച്ച് 12 ന് ദില്ലി മുഖ്യമന്ത്രി അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ COVID-19 നെ പകർച്ചവ്യാധിയായി പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇതനുസരിച്ച് 1897 ലെ എപ്പിഡെമിക് ഡിസീസ് ആക്റ്റ് പ്രദേശത്തിന് ബാധകമാക്കി. സ്കൂളുകൾ, കോളേജുകൾ, സിനിമാ ഹാളുകൾ എന്നിവ മാർച്ച് 31 വരെ അടയ്ക്കാൻ ഉത്തരവിട്ടു. ഓഫീസുകളും ഷോപ്പിംഗ് മാളുകളും ഉൾപ്പെടെയുള്ള മറ്റ് പൊതു സ്ഥലങ്ങൾ പൂർണ്ണമായും അണുവിമുക്തമാക്കി. പൊതുസമ്മേളനങ്ങളിൽ നിന്ന് വിട്ടുനിൽക്കാൻ കെജ്രിവാൾ ജനങ്ങളെ ഉപദേശിച്ചു. [11][12]
ഇന്ത്യൻ പ്രീമിയർ ലീഗ് മത്സരങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള എല്ലാ കായികമേളകളും മാറ്റിവെച്ചതായുള്ള ഉത്തരവ് മാർച്ച് 13ന് പുറത്തു വന്നു. 200 പേർക്ക് മുകളിലുള്ള കോൺഫറൻസുകളും സെമിനാറുകളും നിരോധിച്ചു. ദക്ഷിണ കൊറിയയിലെ അതിവ്യാപനത്തെ ഉദാഹരണമാക്കി ഉപമുഖ്യമന്ത്രി മനീഷ് സിസോഡിയ ഇത്തരം സംഭവങ്ങൾ തടയാൻ ദില്ലി സർക്കാർ ദൃഢനിശ്ചയത്തിലാണെന്നും പറഞ്ഞു. [13]
മാർച്ച് 16 ന്, മതം, സാമൂഹികം, സാംസ്കാരികം, രാഷ്ട്രീയം, അക്കാദമികം, കായികം തുടങ്ങിയവയുടെ പേരിൽ 50ൽ കൂടുതൽ ആളുകൾ കൂട്ടം കൂടുന്നത് നിരോധിച്ചു.
മാർച്ച് 19 ന് സംഘം ചേരുന്നതിനുള്ള പരിധി 20 ആളുകളായും മാർച്ച് 21 ന് 5 പേരായും കുറച്ചു.[14][15]
യാത്ര, പ്രവേശന നിയന്ത്രണങ്ങൾ
2020 മാർച്ച് 23 മുതൽ 31 വരെ ദില്ലിയിലെത്തുന്ന എല്ലാ ആഭ്യന്തര/അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനങ്ങളും താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവയ്ക്കുകയാണെന്ന് മുഖ്യമന്ത്രി അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു.
അടച്ചിടൽ
മാർച്ച് 22
മാർച്ച് 23 രാവിലെ 6 മുതൽ മാർച്ച് 31 വരെ അർധരാത്രി മുഖ്യമന്ത്രി കെജ്രിവാൾ ലോക്ക്ഡൗൺ പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു. അവശ്യ സേവനങ്ങൾ ഒഴികെയുള്ള എല്ലാ സേവനങ്ങളും നിർത്തിവെച്ചു. അത്യാവശ്യത്തിനല്ലാതെയുള്ള ഗതാഗതം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനായി അതിർത്തിയും അടച്ചു.
മാർച്ച് 24
2020 മാർച്ച് 14 അർദ്ധരാത്രി മുതൽ 21 ദിവസത്തേക്ക് പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി രാജ്യവ്യാപകമായി ലോക്ക്ഡൗൺ പ്രഖ്യാപിച്ചതിനാൽ ഡൽഹിയിലെ ലോക്ക്ഡൗൺ 2020 ഏപ്രിൽ 14 വരെ നീട്ടി.
14 ഏപ്രിൽ
നിരവധി സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളുടെ ശുപാർശയെത്തുടർന്ന് മോഡി 2020 മെയ് 3 വരെ ലോക്ക്ഡൗൺ നീട്ടി. [16]
ഏപ്രിൽ 19
ദില്ലിയുടെ നിലവിലെ സ്ഥിതി കണക്കിലെടുത്ത് ഒരാഴ്ച കൂടി ലോക്ക്ഡൗണിന് ഇളവ് നൽകില്ലെന്ന് മുഖ്യമന്ത്രി കെജ്രിവാൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു.
അണുനശീകരണം
Delhi Govt disinfection drive during COVID-19 pandemic in Delhi
ദില്ലി സർക്കാർ 2020 ഏപ്രിൽ 13 മുതൽ ദില്ലിയിൽ അണുനാശീകരണം ആരംഭിച്ചു [17]
സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ ആശ്വാസം
റേഷൻ
ഏപ്രിൽ 4 : റേഷൻ കാർഡ് ഇല്ലാത്തവർക്ക് ന്യായമായവിലക്കടകളിൽ നിന്ന് സൗജന്യ റേഷൻ ലഭിക്കുമെന്ന് മുഖ്യമന്ത്രി കെജ്രിവാൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു. [18]
ഏപ്രിൽ 5 : ദില്ലിയിലെ 71 ലക്ഷം റേഷൻ കാർഡ് ഉടമകളിൽ 60% പേർക്ക് റേഷൻ ലഭിച്ചതായി റിപ്പോർട്ട്. [19] സർക്കാർ പറഞ്ഞതനുസരിച്ച് ഏപ്രിൽ 5 വരെ റേഷൻ കാർഡുകളില്ലാത്ത 50,000 മുതൽ 60,000 വരെ ആളുകൾ 5കിലോ ഗോതമ്പ്, അരി, പഞ്ചസാര എന്നിവ സ .ജന്യമായി ലഭിക്കുന്നതിനു വേണ്ടിയുള്ള കൂപ്പണുകൾക്കായി അപേക്ഷിച്ചു. എംഎൽഎമാരുമായി നടത്തിയ വീഡിയോ കോൺഫറൻസിൽ വിതരണത്തെക്കുറിച്ച് പരാതികൾ ഉയർന്നു. ദുരിതത്തിലായ ആളുകൾ റേഷൻ ലഭിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി അവരെ സഹായിക്കാൻ തയ്യാറാവണമെന്ന് കെജ്രിവാൾ അവരോട് അഭ്യർത്ഥിച്ചു.
ഏപ്രിൽ 21, റേഷൻ കാർഡില്ലാത്ത 38 ലക്ഷം അപേക്ഷകരിൽ 31 ലക്ഷം പേർക്ക് സർക്കാർ സൗജന്യ റേഷൻ നൽകും. മൊത്തം ജനസംഖ്യയുടെ പകുതി പേർക്കും സർക്കാർ സൗജന്യ റേഷൻ നൽകുന്നുണ്ടെന്ന് ദില്ലി മുഖ്യമന്ത്രി അറിയിച്ചു.
സൗജന്യ ഭക്ഷണം
മാർച്ച് 24 മുതൽ ദില്ലിയിൽ 4 ലക്ഷം പേർക്ക് സൗജന്യ ഭക്ഷണം ലഭിക്കുമെന്ന് ദില്ലി മുഖ്യമന്ത്രി അറിയിച്ചു.
നിലവിലെ ലോക്ക്ഡൗണിൽ ജോലിയില്ലാതായ അതിഥി തൊഴിലാളികൾ ഉൾപ്പെടെ 6.5 ലക്ഷം പേർക്ക് സൗജന്യ ഭക്ഷണം നൽകാൻ ഏപ്രിൽ 4 ന് ദില്ലി സർക്കാർ തുടക്കമിട്ടു. ദില്ലിയിലെ എല്ലാ പ്രദേശങ്ങളിലും ഭക്ഷണം നൽകുന്നതിനും, ശാരീരിക അകലം, ശുചിത്വം, എന്നിവ പാലിക്കുന്നതിനും രാത്രി ഷെൽട്ടറുകളും സ്കൂളുകളും സൗജന്യ ഭക്ഷണ വിതരണ കേന്ദ്രങ്ങളാക്കി മാറ്റി.
ഭക്ഷണ കൂപ്പൺ
റേഷൻ കാർഡോ അധാർ കാർഡോ പോലുള്ള രേഖകളില്ലാത്ത പാവപ്പെട്ടവർക്ക് വിതരണം ചെയ്യുന്നതിനായി ഏപ്രിൽ 21 ന് ദില്ലി എംഎൽഎ ഓരോ എംപിക്കും തങ്ങളുടെ മണ്ഡലത്തിന് 2000 ഫുഡ് കൂപ്പൺ ലഭിക്കും.
ഗതാഗത സേവന ദാതാവിന് ഒരു തവണ സാമ്പത്തിക സഹായം
ഓട്ടോ, ഇ-റിക്ഷ, ഗ്രാമീണ ഗതാഗത വാഹനങ്ങൾ, ദില്ലിയിലെ ഗ്രാമിൻ സേവാ എന്നിവയ്ക്ക് 5,000 രൂപ വീതം ഒറ്റത്തവണ ധനസഹായം നൽകുമെന്ന് ദില്ലി സർക്കാർ പ്രഖ്യാപിച്ചു. സാധുവായ ഡ്രൈവിങ് ലൈസൻസ്, ബാഡ്ജ് എന്നിവ ഹാജരാക്കുന്നവർക്കാണ് ഇത് ലഭിക്കുക.
കൊറോണ ബാധിച്ചു മരിച്ച ആരോഗ്യ പ്രവർത്തകരുടെ ബന്ധുക്കൾക്ക് സാമ്പത്തിക സഹായം
ദില്ലിയിൽ കൊറോണ വൈറസ് കേസുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനിടെ മരണമടഞ്ഞ ആരോഗ്യ പ്രവർത്തകരുടെ കുടുംബത്തിന് ഒരു കോടി രൂപ ധനസഹായം ദില്ലി മുഖ്യമന്ത്രി പ്രഖ്യാപിച്ചു. അവരെ “യോദ്ധാക്കളെക്കാൾ കുറഞ്ഞവരല്ല” എന്നു വിശേഷിപ്പിക്കുകയും അവരുടെ ഉത്തമസേവനത്തിനുള്ള കൃതജ്ഞത പ്രകടിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.
പരിശോധനകൾ
ഏപ്രിൽ 13 ന് ദില്ലിയിൽ 14,036 പേരിൽ കോവിഡ് -19 പരിശോധന നടത്തി. ഇതിൽ പോസിറ്റീവ് കേസുകൾ 1,154 ആണ്. രോഗപരിശോധന നടത്തിയവരിൽ 8.22 ശതമാനമാണിത്. 201,78,879 ആണ് ഡൽഹിയിലെ ജനസംഖ്യ. 2020 ഏപ്രിൽ 13 വരെ പത്തു ലക്ഷം ആളുകളിൽ 696 എന്ന തോതിലുള്ള പരിശോധന ദില്ലിയിൽ നടന്നിട്ടുണ്ട്. ഇക്കാര്യത്തിൽ കേരളത്തിന് ശേഷം രണ്ടാം സ്ഥാനത്താണ് ഡൽഹിയുടെ സ്ഥാനം.
ഏപ്രിൽ 21 ന് ദില്ലി സർക്കാർ, മുംബൈയിലെ ചില മാധ്യമപ്രവർത്തകരുടെ പരിശോധനാഫലം പോസിറ്റീവ് ആയി കണ്ടതിനെ തുടർന്ന് ഡൽഹിയിലെ മാധ്യമ പ്രവർത്തകർക്ക് സൗജന്യ കോവിഡ് -19 പരിശോധന പ്രഖ്യാപിച്ചു.
ഏപ്രിൽ 13, ഗുരുതരമായ രോഗാവസ്ഥയിലുള്ള കോവിഡ് -19 രോഗികളിൽ പ്ലാസ്മാ തെറാപ്പിയുടെ ക്ലിനിക്കൽ ട്രയൽ നടത്താൻഐസിഎംആർ ഗവേഷകരോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു.
ഏപ്രിൽ 15, ദില്ലി ലെഫ്റ്റനന്റ് ഗവർണറുമായുള്ള കൂടിക്കാഴ്ചയ്ക്ക് ശേഷം, കോവിഡ് -19 നെ നേരിടാൻ പ്ലാസ്മ ചികിത്സാരീതി ഉപയോഗിക്കാമെന്ന് അനിൽ ബൈജാൽ പറഞ്ഞിരുന്നു. ശരിയായ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലായിരിക്കണമെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
ഏപ്രിൽ 20, വെന്റിലേറ്റർ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന 49 വയസ്സുള്ള ഒരു രോഗിക്ക് പ്ലാസ്മ തെറാപ്പി സ്വീകരിച്ച ശേഷം വെന്റിലേറ്റർ ഒഴിവാക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. ഇന്ത്യയിൽ പ്ലാസ്മ തെറാപ്പിയുടെ ആദ്യത്തെ വിജയകരമായ പരീക്ഷണമാണിത്.
ഏപ്രിൽ 24, എൽഎൻജെപി ആശുപത്രിയിലെ 4 രോഗികളിൽ പ്ലാസ്മ തെറാപ്പി പരീക്ഷിച്ചു. എല്ലാവരും ക്രിയാത്മകമായി പ്രതികരിച്ചു. അവരിൽ രണ്ടുപേർ ഉടൻ തന്നെ ആശുപത്രിയിൽ നിന്ന് പുറത്തു പോകാറാവും. ഗുരുതരമായ എല്ലാ രോഗികൾക്കും ഈ ചികിത്സാസമ്പ്രദായം പ്രയോഗിക്കാൻ ദില്ലി സർക്കാർ കേന്ദ്രസർക്കാരിനോട് അനുമതി തേടി.
2020 മാർച്ച് 6ന് എല്ലാ പ്രൈമറി സ്കൂളുകളും 2020 മാർച്ച് 31 വരെ അടച്ചിരുന്നു. കോവിഡ്-19 നെ ഭയന്ന് ഇതേ ദിവസം തന്നെ ഫാഷൻ ഡിസൈൻ കൗൺസിൽ ഓഫ് ഇന്ത്യ അവരുടെ ഷോ മറ്റൊരു അറിയിപ്പ് ഉണ്ടാകുന്നതു വരെ മാറ്റിവച്ചു. 2020 മെയ് മാസത്തിൽ നടക്കാനിരുന്ന 2020 ഐഎസ്എസ്എഫ് ലോകകപ്പ് മാറ്റിവച്ചു. 2020 മാർച്ച് 14 ന് ബാഡ്മിന്റൺ വേൾഡ് ഫെഡറേഷനും (ബിഡബ്ല്യുഎഫ്) അവരുടെ എല്ലാ ടൂർണമെന്റുകളും മാറ്റിവച്ചിരുന്നു. [21]
വാണിജ്യ സ്ഥാപനങ്ങൾ
കൊറോണ വൈറസ് വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ മാർച്ച് 31 വരെ എല്ലാ റെസ്റ്റോറന്റുകളും അടച്ചിടുമെന്ന് അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ മാർച്ച് 19ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു. റെസ്റ്റോറന്റുകളിൽ ഇരുന്നു ഭക്ഷണം കഴിക്കുന്നത് അവസാനിപ്പിച്ചു. വാങ്ങി വീട്ടിൽ കൊണ്ടുപോകുന്നതിനുള്ള സൗകര്യം നിലനിർത്തി. 20 അല്ലെങ്കിൽ അതിൽ കൂടുതൽ ആളുകളെ സംസ്ഥാനത്ത് എവിടെയും ഒന്നിച്ചു നിൽക്കാൻ അനുവദിക്കില്ലെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. [22] എല്ലാ കടകളും വ്യവസായങ്ങളും വാണിജ്യ സ്ഥാപനങ്ങളും ഓഫീസുകളും അടച്ചിടും.
ഹോട്ട്സ്പോട്ട്
2020 മാർച്ച് 13 ന് ന്യൂഡൽഹിയിലെ ഐടിബിപി ചൗള സെന്ററിൽ ക്വാറന്റൈൻ കാലാവധി പൂർത്തിയാക്കിയ ശേഷം പോകുന്നവരെ ആഭ്യന്തര സഹമന്ത്രി നിത്യാനന്ദ് റായ് സന്ദർശിക്കുന്നു.
ഏപ്രിൽ 14 പുതിയ എട്ട് ഹോട്ട്സ്പോട്ടുകൾ അടക്കം ഇപ്പോൾ മൊത്തം ഹോട്ട്സ്പോട്ടുകളുടെ എണ്ണം 55 ആണ്. [23]
ഏപ്രിൽ 15, രണ്ടെണ്ണം കൂടി വന്നു. മൊത്തം ഹോട്ട്സ്പോട്ട് നമ്പറുകൾ 57 ആണ്. [24]
ഏപ്രിൽ 19 ഇപ്പോൾ കണ്ടെയ്ൻമെന്റ് സോണുകൾ 77 ആയി. ദില്ലിയിലെ 11 ജില്ലകളെയും ഹോട്ട്സ്പോട്ട് ആയി മുഖ്യമന്ത്രി പ്രഖ്യാപിച്ചു
ഏപ്രിൽ 21 കണ്ടെയ്ൻമെന്റ് സോണുകളുടെ എണ്ണം 87 ആയി ഉയർന്നു [25]
ഷീൽഡ് പ്ലാൻ
കണ്ടെയ്ൻമെന്റ് സോണുകളിലോ ഹോട്ട്സ്പോട്ടുകളിലോ വൈറസ് പടരുന്നത് തടയുന്നതിനായി ദില്ലി സർക്കാർ ഷീൽഡ് (SHIELD) പ്രവർത്തനം പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇത് ആറ് ഘട്ടങ്ങളായുള്ള പദ്ധതിയാണ്,
എസ് എന്നത് ഉടനടി പ്രദേശം അടച്ചിടുന്നതിനെ (Sealing) സൂചിപ്പിക്കുന്നു,
എച്ച് പ്രദേശത്തെ എല്ലാ ആളുകൾക്കും ഹോം (Home) ക്വാറന്റൈനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു,
ഐ എന്നത് ആളുകളുടെ ഐസൊലേഷനെയും സമ്പർക്കം കണ്ടെത്തുന്നതിനെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു,
ഇ എന്നത് അത്യാവശ്യ വസ്തുക്കളുടെ വിതരണത്തെ(essential supply of commodities) സൂചിപ്പിക്കുന്നു,
L എന്നത് പ്രാദേശിക ശുചീകരണത്തെ (local sanitization) സൂചിപ്പിക്കുന്നു
ഡി പ്രദേശത്തെ ആളുകളുടെ ആരോഗ്യ പരിശോധനയെ (door to door health check) സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
വൈറസ് വ്യാപകമായി പടർന്ന ദിൽഷാദ് ഗാർഡനിൽ നിന്നാണ് ഈ പ്രവർത്തനത്തിന്റ ആദ്യ വിജയം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തത്. ഈ പ്രദേശത്തെ വൈറസ് ബാധയെ നേരിടുന്നതിൽ ഷീൽഡ് പ്രവർത്തനം വിജയകരമാണെന്ന് ദില്ലി സർക്കാർ ഏപ്രിൽ 10ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു. ആറ് തലത്തിലുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടപ്പാക്കിയതിനെ തുടർന്ന് ഈ പ്രദേശം വൈറസ് രഹിതമായി എന്ന് സംസ്ഥാന ആരോഗ്യമന്ത്രി സത്യേന്ദ്ര ജെയിൻ പറഞ്ഞു. ഏപ്രിൽ 17 ന് ദില്ലി ഡെപ്യൂട്ടി മുഖ്യമന്ത്രി മനീഷ് സിസോഡിയ മറ്റ് രണ്ട് ഹോട്ട്സ്പോട്ടുകളായ വസുന്ധര എൻക്ലേവ്, ഖിച്ച്രിപ്പൂർ എന്നിവിടങ്ങളിലും പ്രവർത്തനം വിജയകരമാണെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു.