ബാബ്രി മസ്ജിദ് തകർക്കൽ
1992 ഡിസംബർ 6 ന് വിശ്വ ഹിന്ദു പരിഷത്തിലെയും അനുബന്ധ സംഘടനകളിലെയും ഒരു വലിയ കൂട്ടം ഹിന്ദു പ്രവർത്തകർ ഉത്തർപ്രദേശിലെ അയോദ്ധ്യ നഗരത്തിലെ പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ബാബ്രി പള്ളി തകർത്തു. സ്ഥലത്ത് ഹിന്ദു ദേശീയ സംഘടനകൾ സംഘടിപ്പിച്ച രാഷ്ട്രീയ റാലി അക്രമാസക്തമായതിനെ തുടർന്നാണ് പൊളിച്ചുമാറ്റൽ സംഭവിച്ചത്. ഹിന്ദു പാരമ്പര്യത്തിൽ അയോധ്യ നഗരം രാമന്റെ ജന്മസ്ഥലമാണ്. പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ മുഗൾ ജനറലായ മിർ ബാക്കി ഒരു പള്ളി നിർമ്മിച്ചിരുന്നു. ബാബറി മസ്ജിദ് എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഇത് നിന്നിരുന്ന സ്ഥലം ചില ഹിന്ദുക്കൾ രാം ജന്മഭൂമി അഥവാ രാമന്റെ ജന്മസ്ഥലം എന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞു. 1980 കളിൽ വിശ്വഹിന്ദു പരിഷത്ത് (വിഎച്ച്പി) ഈ സ്ഥലത്ത് രാമന് ക്ഷേത്രം പണിയുന്നതിനായി ഒരു പ്രചാരണം ആരംഭിച്ചു, ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി (ബിജെപി) അതിന്റെ രാഷ്ട്രീയ ശബ്ദമായി. ഈ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമായി എൽ കെ അദ്വാനിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള രാമരഥയാത്ര യടക്കം നിരവധി റാലികളും മാർച്ചുകളും നടത്തി. 1992 ഡിസംബർ 6 ന് വി‌എച്ച്‌പിയും ബിജെപിയും 150,000 കർ സേവക് പ്രവർത്തകരെ പങ്കെടുപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ഒരു റാലി സംഘടിപ്പിച്ചു. റാലി അക്രമാസക്തമായി, ജനക്കൂട്ടം സുരക്ഷാ സേനയെ കീഴടക്കി പള്ളി തകർത്തു. സംഭവത്തെക്കുറിച്ച് തുടർന്നുള്ള അന്വേഷണത്തിൽ ബിജെപിയുടെയും വിഎച്ച്പിയുടെയും നിരവധി നേതാക്കൾ ഉൾപ്പെടെ 68 പേർ ഉത്തരവാദികളാണെന്ന് കണ്ടെത്തി. പൊളിച്ചുമാറ്റിയതിന്റെ ഫലമായി ഇന്ത്യയിലെ ഹിന്ദു - മുസ്ലീം സമുദായങ്ങൾ തമ്മിൽ മാസങ്ങളായി നടന്ന കലാപത്തിൽ, രണ്ടായിരം പേരെങ്കിലും മരിച്ചു. ഇതിന്റെ അനന്തര ഫലമായി പാകിസ്താനിലും ബംഗ്ലാദേശിലും ഹിന്ദുക്കൾക്കെതിരായ പ്രതികാര അതിക്രമങ്ങൾ നടന്നു. പശ്ചാത്തലംഹിന്ദു വിശ്വാസ പ്രകാരം ഭഗവാൻ രാമന്റെ ജന്മസ്ഥലമാണ് "രാമജന്മഭൂമി". ഒരു വിശുദ്ധ സ്ഥലമായി കണക്കാക്കുന്ന ഇത് ഉത്തർപ്രദേശിലെ അയോദ്ധ്യ നഗരത്തിൽ ബാബറി മസ്ജിദ് നിന്നിരുന്ന സ്ഥലത്താണെന്ന് പലപ്പോഴും വിശ്വസിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു: ഈ വിശ്വാസത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനുള്ള ചരിത്രപരമായ തെളിവുകൾ വിരളമാണ്.[2] 1528-ൽ മുഗൾ പ്രദേശം പിടിച്ചടക്കിയതിനെത്തുടർന്ന് മുഗൾ ജനറൽ മിർ ബാകി ഈ സ്ഥലത്ത് ഒരു പള്ളി പണിയുകയും മുഗൾ ചക്രവർത്തിയായ ബാബറിന്റെ പേരിന് "ബാബ്രി മസ്ജിദ്" എന്ന് പേരിടുകയും ചെയ്തു.[3][4] [a] പള്ളി പണിയുന്നതിനായി മിർ ബാക്കി രാമക്ഷേത്രം തകർത്തുവെന്നാണ് ജനകീയ വിശ്വാസം; വിശ്വാസത്തിന്റെ ചരിത്രപരമായ അടിസ്ഥാനം ചർച്ചചെയ്യപ്പെടുന്നു.[5][2] പള്ളിക്ക് മുൻപുള്ള ഒരു ഘടനയെക്കുറിച്ച് പുരാവസ്തു തെളിവുകൾ കണ്ടെത്തി. ഈ ഘടന ഒരു ഹിന്ദു ക്ഷേത്രവും ബുദ്ധമത ഘടനയുമാണെന്ന് പലവിധത്തിൽ തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.[5][3] കുറഞ്ഞത് നാല് നൂറ്റാണ്ടെങ്കിലും ഈ സ്ഥലം മതപരമായ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഹിന്ദുക്കളും മുസ്ലീങ്ങളും ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. പള്ളി ക്ഷേത്ര സ്ഥലത്താണെന്നുള്ള അവകാശവാദം ആദ്യം ഉന്നയിച്ചത്, 1822 ൽ ഒരു ഫൈസാബാദ് കോടതി ഉദ്യോഗസ്ഥനാണു.[3][4] പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ ഈ സ്ഥലത്തിന് അവകാശവാദം ഉന്നയിക്കുന്നതിനു നിർമോഹി അഖാര വിഭാഗം ഈ പ്രസ്താവന ഉദ്ധരിചു. 1855 ൽ ആണ് ആദ്യമായി ഈ സ്ഥലത്തിന്പേരിൽ മതപരമായ അക്രമ സംഭവങ്ങൾ നടന്നതായി രേഖപ്പെടുത്തിയത്.[6] 1859-ൽ ബ്രിട്ടീഷ് കൊളോണിയൽ ഭരണകൂടം തർക്കങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാൻ പള്ളിയുടെ പുറം മുറ്റം വേർതിരിക്കാൻ ഒരു റെയിലിംഗ് സ്ഥാപിച്ചു. ഇത് 1949 -ൽ ഹിന്ദു മഹാസഭയിലെ പ്രവർത്തകർ രാമന്റെ വിഗ്രഹങ്ങൾ പള്ളിക്കുള്ളിൽ രഹസ്യമായി സ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ ഈ സ്ഥിതി നിലനിന്നിരുന്നു. ഇത് കോലാഹലത്തിന് ഇടയാക്കി, ഇരു പാർട്ടികളും സിവിൽ സ്യൂട്ടുകൾ ഫയൽ ചെയ്തു. വിഗ്രഹങ്ങളുടെ സ്ഥാനീകരണം മസ്ജിദിന്റെ ഉപയോക്താക്കൾ അപമാനിക്കുന്നതായി കണ്ടു. സൈറ്റ് തർക്കത്തിലാണെന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുകയും മസ്ജിദിലേക്കുള്ള കവാടങ്ങൾ പൂട്ടിയിടുകയും ചെയ്തു.[7]  1980 കളിൽ വിശ്വഹിന്ദു പരിഷത്ത് (വിഎച്ച്പി) ഈ സ്ഥലത്ത് രാമന് സമർപ്പിച്ച ക്ഷേത്രം പണിയുന്നതിനായി ഒരു പ്രചാരണം ആരംഭിച്ചു, ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി (ബിജെപി) അതിന്റെ രാഷ്ട്രീയ ശബ്ദമായി.[4][8] 1986 ലെ ഒരു ജില്ലാ ജഡ്ജിയുടെ ഗേയ്റ്റുകൾ വീണ്ടും തുറക്കാനും ഹിന്ദുക്കൾക്ക് ആരാധന നടത്താൻ അനുമതി നൽകിയുമുള്ള തീരുമാനമാണ് ഇത്തരം പ്രക്ഷോഭത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തിയത്.[7] ഈ വിധി ഷാ ബാനോ വിവാദത്തിൽ മുസ്ലീം യാഥാസ്ഥിതികരുടെ താൽപര്യം സംരക്ഷിക്കുക വഴി തനിക്ക് നഷ്ടപ്പെട്ട ഹിന്ദുക്കളുടെ പിന്തുണ വീണ്ടെടുക്കാൻ ഉള്ള ഒരു മാർഗ്ഗമായി കണ്ട അന്നത്തെ പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്ന ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് നേതാവ് രാജീവ് ഗാന്ധി ഈ തീരുമാനം അനുകൂലിച്ചു.[3] എന്നിരുന്നാലും, 1989 ലെ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കോൺഗ്രസ് പരാജയപ്പെട്ടു, പാർലമെന്റിൽ ബിജെപിയുടെ ശക്തി 2 അംഗങ്ങളിൽ നിന്ന് 88 ആയി ഉയർന്നു, ഇത് വി. പി. സിംഗ് ന്റെ പുതിയ സർക്കാരിന് പിന്തുണ നിർണായകമാക്കി.[9] 1990 സെപ്റ്റംബറിൽ ബിജെപി നേതാവ് എൽ കെ അദ്വാനി ഒരു രഥയാത്ര ഉത്തരേന്ത്യയുടെ പല ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നുമായി അയോദ്ധ്യയിലേക്ക് ആരംഭിച്ചു. നിർദ്ദിഷ്ട ക്ഷേത്രത്തിന് പിന്തുണ സൃഷ്ടിക്കാൻ, മുസ്ലീം വിരുദ്ധ വികാരം സമാഹരിച്ച് ഹിന്ദു വോട്ടുകൾ ഏകീകരിക്കാനും ഈ യാത്ര ശ്രമിച്ചു.[10] അയോദ്ധ്യയിൽ എത്തുന്നതിനുമുമ്പ് അദ്വാനിയെ ബീഹാർ സർക്കാർ അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. ഇതൊക്കെയാണെങ്കിലും, കാർ സേവകരുടെയും സംഘപരിവാർ പ്രവർത്തകരുടെയും ഒരു വലിയ സംഘം അയോദ്ധ്യയിലെത്തി പള്ളി ആക്രമിക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. ഇത് അർദ്ധസൈനിക വിഭാഗങ്ങളുമായുള്ള പോരാട്ടത്തിൽ കലാശിച്ചു, ഇത് നിരവധി കാർ സേവകരുടെ മരണത്തോടെ അവസാനിച്ചു. വിപി സിംഗ് മന്ത്രാലയത്തിനുള്ള പിന്തുണ ബിജെപി പിൻവലിച്ചു. പിന്നീട് നടന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ ഉത്തർപ്രദേശ് നിയമസഭയിൽ ഭൂരിപക്ഷം വർദ്ധിപ്പിച്ച ബിജെപി കേന്ദ്ര പാർലമെന്റിലും തങ്ങളുടെ സീറ്റുകളുടെ എണ്ണം ഗണ്യമായി വർദ്ധിപ്പിച്ചു.[9] പൊളിക്കൽ1992 ഡിസംബർ 6 ന് ആർ‌എസ്‌എസും അനുബന്ധ സംഘടനകളും തർക്ക ഘടനയുടെ സ്ഥലത്ത് 150,000 വിഎച്ച്പി, ബിജെപി കാർ സേവകരെ ഉൾപ്പെടുത്തി ഒരു റാലി സംഘടിപ്പിച്ചു. ഇതിൽ ബിജെപി നേതാക്കളായ അദ്വാനി, മുരളി മനോഹർ ജോഷി, ഉമാ ഭാരതി എന്നിവരുടെ പ്രസംഗങ്ങളും ഉണ്ടായിരുന്നു. റാലിയുടെ ആദ്യ കുറച്ച് മണിക്കൂറുകളിൽ തന്നെ, ജനക്കൂട്ടം ക്രമേണ കൂടുതൽ അസ്വസ്ഥരായി, മുദ്രാവാക്യങ്ങൾ ഉയർത്താൻ തുടങ്ങി. ആക്രമണം മുന്നിൽ തയ്യാറെടുപ്പിനായി കെട്ടിടത്തിന് ചുറ്റും ഒരു പോലീസ് സംരക്ഷണം സ്ഥാപിച്ചിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ഉച്ചയോടെ, ഒരു യുവാവ് ഒരു കുങ്കുമ പതാകയുമായി ഈ സുരക്ഷ വലയം മറികടന്ന് ഘടനയിൽ കയറി. ജനക്കൂട്ടം ഇത് ഒരു സിഗ്നലായി കണ്ടു, അവർ പിന്നീട് ഘടനയെ തകർത്തു. എണ്ണത്തിൽ കുറവുണ്ടായിരുന്ന പോലീസ് പ്രത്യാക്രമണത്തിന് തയ്യാറാകാതെ ഓടിപ്പോയി. ആൾക്കൂട്ടം മഴു, ചുറ്റിക, കൊളുത്ത് എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് സജ്ജമാക്കി, ഏതാനും മണിക്കൂറുകൾക്കുള്ളിൽ ചെളിയിൽ നിന്നും ചോക്കിൽ നിന്നും നിർമ്മിച്ച മുഴുവൻ ഘടനയും നിരപ്പാക്കി.[11][12] 2009 ലെ ജസ്റ്റിസ് മൻ‌മോഹൻ സിംഗ് ലിബർഹാൻ റിപ്പോർട്ടിൽ 68 പേർ മസ്ജിദ് പൊളിക്കുന്നതിന് ഉത്തരവാദികളാണെന്ന് കണ്ടെത്തി. ഇവരിൽ കൂടുതലും ബിജെപി നേതാക്കൾ ആയിരുന്നു. വാജ്‌പേയി, അദ്വാനി, ജോഷി, വിജയ് രാജെ സിന്ധ്യ എന്നിവരും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. അന്ന് ഉത്തർപ്രദേശ് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന കല്യാൺ സിങ്ങും റിപ്പോർട്ടിൽ കടുത്ത വിമർശനങ്ങൾ നേരിട്ടു. പള്ളി പൊളിക്കുന്ന സമയത്ത് മൗനം പാലിക്കുമെന്ന് ഉറപ്പുള്ളു ബ്യൂറോക്രാറ്റുകളെയും പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥരെയുമാണ് കല്യാൺ സിങ് അയോദ്ധ്യയിലേക്ക് നിയോഗിച്ചതായി ലിബർഹാൻ കണ്ടെത്തി. അന്നേ ദിവസം അദ്വാനിയുടെ സുരക്ഷയുടെ ചുമതല വഹിച്ചിരുന്ന പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥൻ അഞ്ജു ഗുപ്ത, അദ്വാനിയും ജോഷിയും നടത്തിയ പ്രസംഗങ്ങൾ ജനക്കൂട്ടത്തെ പ്രകോപിപ്പിക്കുന്നതിന് കാരണമായി എന്ന് സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തി.[13] പള്ളി പൊളിക്കുന്ന സമയം ബിജെപി നേതാക്കൾ "കാർ സേവകരോട് ഇറങ്ങിവരാൻ ദുർബലമായ അഭ്യർത്ഥനകൾ നടത്തി. ഇവ ആത്മാർത്ഥമായിരുന്നില്ലെന്നും മാധ്യമങ്ങൾക്കു വേണ്ടി മാത്രമായിരുന്നുവെന്നും ഈ റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നു. ശ്രീകോവിലിലേക്ക് പ്രവേശിക്കരുതെന്നും ഘടന പൊളിക്കരുതെന്നും കാർ സേവകരോട് നേതാക്കളാരും അഭ്യർത്ഥിച്ചില്ല. "നേതാക്കളുടെ ഇത്തരം പ്രവൃത്തികൾ തന്നെ അവരുടെ മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന ഉദ്ദേശ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും തർക്ക ഘടനയെ തകർക്കുന്നതിനുള്ള എല്ലാ കാര്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും സംസാരിക്കുന്നു." "അന്നവിടെ സ്ഥലത്തുണ്ടായിരുന്ന നേതാക്കൾക്കു തന്നെ എളുപ്പത്തിൽ തടയാമായിരുന്നു" എന്ന് റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നു.[14] ഗൂഢാലോചന ആരോപണങ്ങൾ2005 മാർച്ചിലെ ഒരു പുസ്തകത്തിൽ മുൻ ഇന്റലിജൻസ് ബ്യൂറോ മേധാവി മാലോയ് കൃഷ്ണ ധാർ, രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക സംഘത്തിന്റെ ("ആർ‌എസ്‌എസ്") ബിജെപിയുടെയും വിഎച്ച്പിയുടെയും ഉന്നത നേതാക്കൾ 10 മാസം മുമ്പാണ് ബാബറി പള്ളി പൊളിക്കാൻ പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നതെന്ന് അവകാശപ്പെടുകയും അന്നത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി പി വി നരസിംഹറാവു ഈ പ്രശ്‌നം കൈകാര്യം ചെയ്ത രീതിയെ വിമർശിക്കുകയും ചെയ്തു. ബി.ജെ.പിയിൽ നിന്നുള്ള വ്യക്തികളും സംഘപരിവറിലെ മറ്റ് ഘടകങ്ങളും തമ്മിലുള്ള കൂടിക്കാഴ്ചയ്ക്ക് സുരക്ഷ ഒരുക്കാൻ തനിക്ക് നിർദ്ദേശം നൽകിയിട്ടുണ്ടായിരുന്നുവെന്നും അവർ (ആർ.എസ്.എസ്, ബി.ജെ.പി, വി.എച്ച്.പി) ഈ കൂടിക്കാഴ്ചയിൽ ഹിന്ദുത്വത്തിന്റെ ബ്ലൂപ്രിന്റ് തയ്യാറാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്നും വരും മാസങ്ങളിൽ ആക്രമണം നടത്തുകയും ചെയ്തുവെന്ന് സംശയമില്ലെന്നും ധാർ അവകാശപ്പെട്ടു. യോഗത്തിൽ പങ്കെടുത്ത ആർ‌എസ്‌എസ്, ബിജെപി, വിഎച്ച്പി, ബജ്രംഗ്ദൾ നേതാക്കൾ നന്നായി ആസൂത്രണം ചെയ്തു പ്രവർത്തിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. കൂടിക്കാഴ്ചയുടെ ടേപ്പുകൾ വ്യക്തിപരമായി തന്റെ ബോസിന് കൈമാറിയെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്ന അദ്ദേഹം, തന്റെ ബോസ് പ്രധാനമന്ത്രിയുമായും (റാവു) ആഭ്യന്തരമന്ത്രിയുമായും (ശങ്കരാവോ ചവാൻ) ഉള്ളടക്കം പങ്കിട്ടിട്ടുണ്ടെന്നതിൽ തനിക്ക് സംശയമില്ലെന്ന് അദ്ദേഹം വാദിക്കുന്നു. രാഷ്ട്രീയ നേട്ടങ്ങൾ നേടുന്നതിനായി ഹിന്ദുത്വ തരംഗത്തെ ഉന്നതിയിലെത്തിക്കൻ അയോദ്ധ്യയെ ഉപയോഗപ്പെടുത്തി എന്നദ്ദേഹം ആരോപിച്ചു.[15] 2014 ഏപ്രിലിൽ, കോബ്രാപോസ്റ്റിന്റെ ഒരു സ്റ്റിംഗ് ഓപ്പറേഷൻ പളളി പൊളിച്ചുമാറ്റിയത് ജനക്കൂട്ടത്തിന്റെ ഭ്രാന്തൻ നടപടിയല്ല, മറിച്ച് വളരെ രഹസ്യമായി ആസൂത്രണം ചെയ്ത ഒരു സർക്കാർ ഏജൻസിക്കും വിവരം ലഭിച്ചിട്ടില്ലാത്ത അട്ടിമറി നടപടിയാണെന്ന് അവകാശപ്പെട്ടു. വിശ്വഹിന്ദു പരിഷത്തും ശിവസേനയും ചേർന്ന് മാസങ്ങൾ മുൻപാണ് അട്ടിമറി പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നതെങ്കിലും ഇവർ ഇത് സംയുക്തമായിട്ടല്ല നടത്തിയത് എന്നും കോബ്രപോസ്റ്റ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു.[16] അനന്തരഫലങ്ങൾസാമുദായിക അക്രമംബാബ്രി പള്ളി തകർക്കൽ രാജ്യമെമ്പാടും മുസ്ലീം പ്രകോപനം സൃഷ്ടിച്ചു, ഹിന്ദുക്കളും മുസ്ലീങ്ങളും പരസ്പരം ആക്രമിക്കുകയും വീടുകളും കടകളും സ്ഥലങ്ങളും കത്തിക്കുകയും കൊള്ളയടിക്കുകയും ചെയ്തു.ഇത് നിരവധി മാസങ്ങൾ നീണ്ടു നിന്ന വർഗീയ കലാപത്തിന് കാരണമായി.[11] നിരവധി ബിജെപി നേതാക്കളെ കസ്റ്റഡിയിലെടുത്തു, വിഎച്ച്പിയെ സർക്കാർ ഹ്രസ്വമായി വിലക്കി. ഇതൊക്കെയാണെങ്കിലും, തുടർന്നുണ്ടായ കലാപങ്ങൾ മുംബൈ, സൂററ്റ്, അഹമ്മദാബാദ്, കാൺപൂർ, ദില്ലി, ഭോപ്പാൽ തുടങ്ങി നിരവധി നഗരങ്ങളിലേക്ക് വ്യാപിച്ചു. ഇത് 2000 ത്തിലധികം പേരുടെ മരണത്തിന് കാരണമായി, ഇവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും മുസ്ലീം ആയിരുന്നു. ശിവസേന വലിയ പങ്കുവഹിച്ച ഡിസംബർ 1992, ജനുവരി 1993-ൽ സംഭവിച്ച മുംബൈ കലാപത്തിൽ മാത്രം 900 ആളുകൾ മരണപ്പെടുകയും, ചുറ്റുമുള്ള ₹ 9,000 കോടി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന പ്രോപ്പർട്ടി നശിപ്പിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു.[17][18][19] പള്ളി പൊളിച്ചുനീക്കലും തുടർന്നുള്ള കലാപങ്ങളും 1993 ലെ മുംബൈ ബോംബാക്രമണത്തിനും പിന്നീടുള്ള ദശകത്തിൽ നടന്ന തുടർച്ചയായ നിരവധി കലാപങ്ങൾക്കും പിന്നിലെ പ്രധാന ഘടകങ്ങളാണ്.[20] ഇന്ത്യൻ മുജാഹിദീൻ ഉൾപ്പെടെ ജിഹാദി ഗ്രൂപ്പുകൾ അവരുടെ ഭീകരാക്രമണങ്ങൾ നടത്താൻ കാരണം ബാബറി മസ്ജിദ് തകർത്തതാണെന്ന് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്.[21][22] അന്വേഷണം1992 ഡിസംബർ 16 ന് വിരമിച്ച ഹൈക്കോടതി ജഡ്ജി എം.എസ്. ലിബർഹാൻറെ നേതൃത്വത്തിൽ പള്ളിയുടെ നാശത്തെക്കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കാൻ കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം ലിബർഹാൻ കമ്മീഷൻ രൂപീകരിച്ചു. പതിനാറ് വർഷത്തിനിടെ 399 സിറ്റിങ്ങുകൾക്ക് ശേഷം കമ്മീഷൻ 1,029 പേജുള്ള റിപ്പോർട്ട് 2009 ജൂൺ 30 ന് ഇന്ത്യൻ പ്രധാനമന്ത്രി മൻ‌മോഹൻ സിങ്ങിന് സമർപ്പിച്ചു.[23] റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച്, 1992 ഡിസംബർ 6 ന് അയോദ്ധ്യയിൽ നടന്ന സംഭവങ്ങൾ “സ്വയമേവ ഉണ്ടായതൊ ആസൂത്രിതമല്ലാത്തതൊ അല്ല”.[24] ബിജെപി സർക്കാർ അധികാരത്തിലിരിക്കെ, ബിജെപി മുതിർന്ന നേതാക്കളായ എൽ കെ അദ്വാനി, രാജ്‌നാഥ് സിംഗ് എന്നിവർക്കെതിരെ സിബിഐ ഗൂഢാലോചനക്കുറ്റം ചുമത്തുന്നില്ലെന്ന് ആരോപിച്ച് 2015 മാർച്ചിൽ സുപ്രീം കോടതി ഒരു ഹരജി സ്വീകരിച്ചു.[25] തുടർന്ന് അപ്പീൽ സമർപ്പിക്കുന്നതിലെ കാലതാമസം വിശദീകരിക്കാൻ കോടതി സിബിഐയോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു.[26][27] 2017 ഏപ്രിലിൽ പ്രത്യേക സെൻട്രൽ ബ്യൂറോ ഓഫ് ഇൻവെസ്റ്റിഗേഷൻ കോടതി അദ്വാനി, മുർലി മനോഹർ ജോഷി, ഉമാ ഭാരതി, വിനയ് കത്യാർ തുടങ്ങി നിരവധി പേർക്കെതിരെ ക്രിമിനൽ ഗൂഢാലോചനക്കുറ്റം ചുമത്തി.[28] അന്താരാഷ്ട്ര പ്രതികരണങ്ങൾ പാകിസ്താൻബാബറി മസ്ജിദ് പൊളിച്ചതിൽ പ്രതിഷേധിച്ച് ഡിസംബർ 7 ന് പാകിസ്താനിൽ സർക്കാർ ഓഫീസുകളും സ്കൂളുകളും അടച്ചു.[29] ഔപചാരിക പരാതി നൽകാൻ പാകിസ്താൻ വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം ഇന്ത്യൻ അംബാസഡറെ വിളിച്ചുവരുത്തി, മുസ്‌ലിംകളുടെ അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാൻ ഇന്ത്യയെ സമ്മർദ്ദത്തിലാക്കാൻ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയോടും ഇസ്ലാമിക് കോൺഫറൻസിന്റെ ഓർഗനൈസേഷനോടും അഭ്യർത്ഥിക്കുമെന്ന് വാഗ്ദാനം നൽകി.[29] രാജ്യത്തുടനീളം പണിമുടക്കുകൾ നടന്നു, മുസ്ലീം ജനക്കൂട്ടം ഒരു ദിവസം 30 ക്ഷേത്രങ്ങളോളം തീയും ബുൾഡോസറും ഉപയോഗിച്ച് ആക്രമിക്കുകയും നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.[29] ലാഹോറിലെ ഇന്ത്യയുടെ ദേശീയ വിമാനക്കമ്പനിയായ എയർ ഇന്ത്യയുടെ ഓഫീസ് ആക്രമിച്ചു.[29] പ്രതികാര ആക്രമണത്തിൽ ജനക്കൂട്ടം ഇന്ത്യയുടേയും ഹിന്ദുമതത്തിന്റേയും നാശത്തിന് ആഹ്വാനം ചെയ്തു.[29] ഇസ്ലാമാബാദിലെ ക്വയ്ദ്-ഇ-ആസം സർവകലാശാലയിലെ വിദ്യാർത്ഥികൾ അന്നത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി പി.വി.നരസിംഹറാവുവിന്റെ ഒരു പ്രതിമ കത്തിച്ചു, ഹിന്ദുക്കൾക്കെതിരെ ജിഹാദ് വിളിക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു.[29] തുടർന്നുള്ള വർഷങ്ങളിൽ, ഇന്ത്യ സന്ദർശിക്കുന്ന ആയിരക്കണക്കിന് പാകിസ്താൻ ഹിന്ദുക്കൾ ദീർഘകാല വിസകൾ തേടി, ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ പള്ളി പൊളിച്ചുമാറ്റലിനുശേഷം വർദ്ധിച്ച ഉപദ്രവവും വിവേചനവും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി ഇന്ത്യയുടെ പൗരത്വവും തേടി.[30] ബംഗ്ലാദേശ്പൊളിച്ചുമാറ്റലിനെത്തുടർന്ന് ബംഗ്ലാദേശിലെ മുസ്ലീം ജനക്കൂട്ടം രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളും കടകളും വീടുകളും ആക്രമിച്ചു.[31] രാജ്യ തലസ്ഥാനമായ ധാക്കയിലെ ബംഗബന്ധു ദേശീയ സ്റ്റേഡിയത്തിൽ അയ്യായിരത്തോളം വരുന്ന സംഘം ആക്രമണം നടത്താൻ ശ്രമിച്ചതോടെ ഇന്ത്യ-ബംഗ്ലാദേശ് ക്രിക്കറ്റ് മത്സരം തടസ്സപ്പെട്ടു.[31] എയർ ഇന്ത്യയുടെ ധാക്ക ഓഫീസ് തകർക്കുകയും നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. 10 പേർ കൊല്ലപ്പെട്ടു, 11 ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളും നിരവധി വീടുകളും നശിച്ചു.[32][33] അക്രമത്തെത്തുടർന്ന് നശിച്ച ക്ഷേത്രങ്ങൾ നന്നാക്കണമെന്നും അതിക്രമങ്ങളെക്കുറിച്ച് അന്വേഷണം നടത്തണമെന്നും ആവശ്യപ്പെട്ടുകൊണ്ട് 1993 ൽ ദുർഗ പൂജയുടെ ആഘോഷങ്ങൾ വെട്ടിക്കുറയ്ക്കാൻ ബംഗ്ലാദേശ് ഹിന്ദു സമൂഹത്തെ നിർബന്ധിതരായി.[31] മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്അബുദാബിയിൽ നടന്ന ഉച്ചകോടി യോഗത്തിൽ ഗൾഫ് സഹകരണ സമിതി ബാബറി മസ്ജിദ് തകർക്കലിനെ ശക്തമായി അപലപിച്ചു. മുസ്ലീം പുണ്യസ്ഥലങ്ങൾക്കെതിരായ കുറ്റകൃത്യമായി ഈ പ്രവൃത്തിയെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്ന പ്രമേയം അംഗീകരിച്ചു. അംഗരാജ്യങ്ങളിൽ സൗദി അറേബ്യ ഈ നടപടിയെ നിശിതമായി അപലപിച്ചു. ഇന്ത്യക്കാരുടെയും പാകിസ്താനികളുടെയും വലിയ പ്രവാസി സമൂഹങ്ങളുടെ ആവാസ കേന്ദ്രമായ യുണൈറ്റഡ് അറബ് എമിറേറ്റ്സ് കൂടുതൽ മിതമായ പ്രതികരണം അറിയിച്ചു. ഇതിന് മറുപടിയായി ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ ജിസിസിയെ തങ്ങളുടെ ആഭ്യന്തര കാര്യങ്ങളിൽ ഇടപെടുന്നതായി വിമർശിച്ചു.[34] പൊളിക്കുന്നതിനെ അപലപിച്ച അയതോല്ല അലി ഖമേനി, മുസ്ലീം ജനതയെ സംരക്ഷിക്കാൻ കൂടുതൽ കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യണമെന്ന് ഇന്ത്യയോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു.[29] സംഭവങ്ങളെ സർക്കാർ അപലപിച്ചുവെങ്കിലും ബാബ്രി പള്ളി പൊളിച്ചുമാറ്റിയതിനെത്തുടർന്ന് യുഎഇയിൽ പൊതുജനങ്ങളുടെ അസ്വസ്ഥതകൾ അനുഭവപ്പെട്ടു.[35] തെരുവ് പ്രതിഷേധം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടു, പ്രതിഷേധക്കാർ ഒരു ഹിന്ദു ക്ഷേത്രത്തിനും ദുബായിലെ ഇന്ത്യൻ കോൺസുലേറ്റിനും നേരെ കല്ലെറിഞ്ഞു.[35] അൽ-ഐനിൽ 250 അബുദാബിയിൽ നിന്ന് കിലോമീറ്റർ കിഴക്കായി കോപാകുലരായ ജനക്കൂട്ടം ഒരു ഇന്ത്യൻ സ്കൂളിലെ പെൺകുട്ടികളുടെ വിഭാഗത്തിന് തീയിട്ടു.[35] അക്രമത്തിന് മറുപടിയായി യുഎഇ പോലീസ് അക്രമത്തിൽ പങ്കെടുത്ത നിരവധി ഇന്ത്യക്കാരെയും പാകിസ്താനികളെയും അറസ്റ്റുചെയ്ത് നാടുകടത്തി. തന്റെ രാജ്യത്ത് വിദേശികൾ നടത്തിയ അക്രമത്തെ ദുബായ് പോലീസ് സേനയുടെ കമാൻഡർ-ഇൻ-ചീഫ് ധാഹി ഖൽഫാൻ അപലപിച്ചു.[35] ജനപ്രിയ സംസ്കാരത്തിൽബാബറി മസ്ജിദ് തകർക്കലിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് മലയാള എഴുത്തുകാരൻ എൻ.എസ്. മാധവന്റെ കഥ തിരുത്ത്.[36] അയോധ്യ തർക്കവും ബാബ്രി മസ്ജിദ് പൊളിച്ചുമാറ്റിയതിനെ തുടർന്നുള്ള കലാപങ്ങളും അന്റാര ഗാംഗുലിയുടെ 2016 ലെ നോവലായ താന്യയുടെ പശ്ചാത്തലത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്.[37] 1993 ൽ ബംഗ്ലാദേശ് എഴുത്തുകാരി തസ്ലിമ നസ്രിന്റെ നോവലായ ലജ്ജ (ലജ്ജ) ഭാഗികമായി പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ടത് ബാബ്രി മസ്ജിദ് പൊളിച്ചുമാറ്റിയതിനെ തുടർന്നുള്ള ബംഗ്ലാദേശിലെ ഹിന്ദുക്കളെ പീഡിപ്പിക്കപ്പെട്ടതാണ്.[3] കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്
കുറിപ്പുകൾ
അവലംബം
ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ |
||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
