റൈറ്റ് ടു എ ഹെൽത്തി ഇൻവൈറൻമൻറ്റ്
മനുഷ്യന്റെ ആരോഗ്യം പ്രദാനം ചെയ്യുന്ന പാരിസ്ഥിതിക സംവിധാനങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനായി മനുഷ്യാവകാശ സംഘടനകളും പരിസ്ഥിതി സംഘടനകളും വാദിക്കുന്ന മനുഷ്യാവകാശമാണ് റൈറ്റ് ടു എ ഹെൽത്തി ഇൻവൈറൻമൻറ്റ്.[1][2][3]2021 ഒക്ടോബറിൽ HRC/RES/48/13-ൽ നടന്ന 48-ാമത് സെഷനിൽ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ മനുഷ്യാവകാശ കൗൺസിൽ ഈ അവകാശം അംഗീകരിച്ചു.[4] ജലത്തിനും ശുചിത്വത്തിനുമുള്ള അവകാശം, ഭക്ഷണത്തിനുള്ള അവകാശം, ആരോഗ്യത്തിനുള്ള അവകാശം എന്നിങ്ങനെയുള്ള മറ്റ് ആരോഗ്യ-കേന്ദ്രീകൃത മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുമായി ഈ അവകാശം പരസ്പരം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.[5] ആരോഗ്യകരമായ പരിസ്ഥിതിക്കുള്ള അവകാശം പരിസ്ഥിതി ഗുണനിലവാരം സംരക്ഷിക്കാൻ മനുഷ്യാവകാശ സമീപനം ഉപയോഗിക്കുന്നു. മറ്റ് അവസ്ഥയിലോ പരിസ്ഥിതിയിലോ ഉള്ള ആഘാതങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന പാരിസ്ഥിതിക നിയന്ത്രണത്തിന്റെ കൂടുതൽ പരമ്പരാഗത സമീപനത്തിന് വിരുദ്ധമായി ഈ സമീപനം വ്യക്തിഗത മനുഷ്യരിൽ പാരിസ്ഥിതിക ദോഷത്തിന്റെ ആഘാതത്തെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നു.[6] പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിനായുള്ള മറ്റൊരു സമീപനം റൈറ്റ്സ് ഓഫ് നേച്ചർ ആണ്. അത് മനുഷ്യരും കോർപ്പറേറ്റുകളും അനുകൂലിക്കുന്ന അവകാശങ്ങൾ പ്രകൃതിയിലേക്കും വ്യാപിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നു.[7] ![]() സംസ്ഥാനത്തിന്റെ പങ്ക്അവകാശം പരിസ്ഥിതി നിയമങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും നടപ്പിലാക്കുന്നതിനും, മലിനീകരണം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും, പരിസ്ഥിതി പ്രശ്നങ്ങളാൽ ബുദ്ധിമുട്ടുന്ന സമൂഹങ്ങൾക്ക് നീതിയും സംരക്ഷണവും നൽകാനും സംസ്ഥാനത്തിന്റെ നിയമബാദ്ധ്യത സംജാതമാക്കുന്നു.[6] കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന വ്യവഹാരങ്ങൾക്കും മറ്റ് പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്നങ്ങൾക്കും പാരിസ്ഥിതിക നിയമപരമായ മുൻകരുതലുകൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു പ്രധാന അവകാശമാണ് ആരോഗ്യകരമായ പരിസ്ഥിതിയ്ക്കുള്ള അവകാശം.[9][10] അന്താരാഷ്ട്ര സമീപനങ്ങൾചരിത്രപരമായി, മനുഷ്യാവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള സാർവത്രിക പ്രഖ്യാപനം, സിവിൽ, രാഷ്ട്രീയ അവകാശങ്ങൾക്കുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര ഉടമ്പടി അല്ലെങ്കിൽ സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക, സാംസ്കാരിക അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര ഉടമ്പടി എന്നിവ പോലുള്ള ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ പ്രധാന മനുഷ്യാവകാശ രേഖകൾ ആരോഗ്യകരമായ അന്തരീക്ഷത്തിനുള്ള അവകാശത്തെ അംഗീകരിക്കുന്നില്ല.[3]1972-ലെ സ്റ്റോക്ക്ഹോം പ്രഖ്യാപനം അവകാശത്തെ അംഗീകരിക്കുന്നു. എന്നാൽ അത് നിയമപരമായി ബാധ്യതയുള്ള ഒരു രേഖയല്ല. 1992-ലെ റിയോ പ്രഖ്യാപനം മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുടെ ഭാഷ ഉപയോഗിക്കുന്നില്ല, എന്നിരുന്നാലും വ്യക്തികൾക്ക് പാരിസ്ഥിതിക കാര്യങ്ങൾ, തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നതിലെ പങ്കാളിത്തം, നീതിയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം എന്നിവ സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങളിലേക്ക് പ്രവേശനം ഉണ്ടായിരിക്കുമെന്ന് പ്രസ്താവിക്കുന്നു.[11] നിലവിൽ നിർദ്ദേശിച്ചിരിക്കുന്ന യുഎൻ പ്രമേയം, പരിസ്ഥിതിക്കുള്ള ആഗോള ഉടമ്പടി, അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടാൽ, ഇത് ആരോഗ്യകരമായ പരിസ്ഥിതിക്കുള്ള അവകാശം ഉൾപ്പെടുത്തുന്ന ആദ്യത്തെ യുഎൻ മനുഷ്യാവകാശ ഉപകരണമായിരിക്കും.[12] യുഎന്നിലെ 150-ലധികം സംസ്ഥാനങ്ങൾ നിയമനിർമ്മാണം, വ്യവഹാരം, ഭരണഘടനാ നിയമം, ഉടമ്പടി നിയമം അല്ലെങ്കിൽ മറ്റ് നിയമപരമായ അധികാരങ്ങൾ എന്നിവയിലൂടെ ഏതെങ്കിലും രൂപത്തിൽ സ്വതന്ത്രമായി അവകാശം അംഗീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.[5] മനുഷ്യരുടെയും ജനങ്ങളുടെയും അവകാശങ്ങൾ സംബന്ധിച്ച ആഫ്രിക്കൻ ചാർട്ടർ, മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ സംബന്ധിച്ച അമേരിക്കൻ കൺവെൻഷൻ, എസ്കാസു ഉടമ്പടി, മനുഷ്യാവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അറബ് ചാർട്ടർ, ആസിയാൻ മനുഷ്യാവകാശ പ്രഖ്യാപനം എന്നിവയിൽ ഓരോന്നിനും ആരോഗ്യകരമായ അന്തരീക്ഷത്തിനുള്ള അവകാശം ഉൾപ്പെടുന്നു.[3][13][14]കുട്ടികളുടെ അവകാശങ്ങൾ സംബന്ധിച്ച കൺവെൻഷൻ പോലുള്ളവ പരിസ്ഥിതി പ്രശ്നങ്ങളെ പരാമർശിക്കുന്നു. കാരണം അവ ഈ സാഹചര്യത്തിൽ കുട്ടികളുടെ അവകാശങ്ങളുടെ ചട്ടക്കൂടിന്റെ ശ്രദ്ധയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.[13] മനുഷ്യാവകാശങ്ങളെയും പരിസ്ഥിതിയെയും കുറിച്ചുള്ള യുഎൻ പ്രത്യേക റിപ്പോർട്ടർമാരായ ജോൺ എച്ച്. നോക്സും (2012–2018) ഡേവിഡ് ആർ. ബോയിഡും (2018–) അന്താരാഷ്ട്ര നിയമത്തിൽ ഈ അവകാശങ്ങൾ എങ്ങനെ ഔപചാരികമാക്കാം എന്നതിനെക്കുറിച്ച് ശുപാർശകൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്.[15] 2020-ൽ, യുഎൻ തലത്തിലുള്ള നിരവധി കമ്മിറ്റികളും ന്യൂയോർക്ക് സിറ്റി ബാർ പോലെയുള്ള പ്രാദേശിക നിയമ സമൂഹങ്ങളും ഇത് അംഗീകരിച്ചു[16] . മനുഷ്യാവകാശങ്ങളോടും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തോടുമുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര സമീപനത്തിന്റെ കാതലാണ് ആരോഗ്യകരമായ അന്തരീക്ഷത്തിനുള്ള അവകാശം [17][18] കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം മനുഷ്യാവകാശങ്ങളിൽ ഉണ്ടാക്കുന്ന പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഈ വിഷയത്തിൽ പതിവായി ചോദിക്കുന്ന ചോദ്യങ്ങളുള്ള ഒരു വസ്തുതാ ഷീറ്റിൽ OHCHR അവതരിപ്പിക്കുന്നു.[19] അവലംബം
|
Portal di Ensiklopedia Dunia