ഏറ്റവും വലിയ ഇൻഫ്രാറെഡ് ബഹിരാകാശ ദൂരദർശിനിയായ ഹെർഷൽ ബഹിരാകാശ നിരീക്ഷണാലയം യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയാണ് വിക്ഷേപിച്ചത്.[2] 2009ൽ വിക്ഷേപിച്ച ഇതിന്റെ പ്രവർത്തനം 2013 ഏപ്രിൽ 29ന് അവസാനിച്ചു.[3] 3.5മീറ്റർ വ്യാസമുള്ള ഒരു ദർപ്പണമാണ് ഇതിൽ ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നത്.[4][5][6][2]
ഭൂമിയിൽ നിന്നും 1,500,000 കി.മീറ്റർ അകലെയുള്ള രണ്ടാമത്തെ ലങ്ഗ്രാഷ്യൽ പോയന്റിലായിരുന്നു ഹെർഷൽ നിരീക്ഷണാലയത്തിന്റെ സ്ഥാനം. സർ വില്യം ഹെർഷലിന്റെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സഹോദരി കരോലിൻ ഹെർഷലിന്റെ സ്മരണക്കുവേണ്ടിയാണ് ഇതിന് ഹെർഷൽ എന്നു നാമകരണം ചെയ്തത്.[7]
ചില ശീതീകാരികളുടെ സഹായത്തോടെയാണ് ഇതിലെ ഉപകരണങ്ങൾ കേടുകൂടാതെ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. ഈ ശീതീകാരികൾ ഇല്ലാതാവുന്നതോടെ ഈ ദൂരദർശിനിയുടെ പ്രവർത്തനവും അവസാനിക്കും. ഇതു വിക്ഷേപിക്കുന്ന സമയത്ത് ഇതിന്റെ ആയുസ്സ് 2013 മാർച്ച് വരെ എന്നാണ് പ്രവചിച്ചിരുന്നത്.[8] എന്നാൽ ഇത് 2013 ഏപ്രിൽ 29 വരെ കാര്യക്ഷമതയോടെ പ്രവർത്തിക്കുകയുണ്ടായി.[1] ഇതുവരെ വിക്ഷേപിച്ചതിൽ ഏറ്റവും വലിയ ഇൻഫ്രാറെഡ് ദൂരദർശിനിയാണ് ഹെർഷൽ. 3.5മീറ്റർ വലിപ്പമുള്ള ഒറ്റ ദർപ്പണമായിരുന്നു ഇതിൽ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്.[9]
ഏറ്റവും തണുത്തതും പൊടിപടലങ്ങൾ നിറഞ്ഞതുമായ പ്രാപഞ്ചികവസ്തുക്കളെ കണ്ടെത്തുന്നതിന് ഹെർഷൽ ദൗത്യം വളരെ സഹായകമായി.[10]നക്ഷത്രങ്ങൾ രൂപം കൊള്ളുന്ന നീഹാരികകളുടെ ഉൾഭാഗങ്ങളെ കുറിച്ച് കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ ഹെർഷൽ നൽകി. 35000ലേറെ നിരീക്ഷണങ്ങളാണ് ഹെഷൽ അതിന്റെ ആയുസ്സിനിടയിൽ നടത്തിയത്.[9]
ചരിത്രം
1982ൽ യൂറോപ്യൻ സ്പേസ് ഏജൻസി (ESA) Far Infrared and Sub-millimetre Telescope (FIRST) എന്ന ഒരു പദ്ധതി പ്രഖ്യാപിച്ചു. 1984ൽ ഹൊറൈസൺ 2000 എന്ന ഒരു ദീർഘകാല പദ്ധതി ആവിഷ്കരിക്കുകയും FIRST ഇതുമയി ലയിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.[11] 2000ൽ FIRST ഹെർഷൽ എന്നു പുനർനാമകരണം ചെയ്തു.[12]
2013 ഏപ്രിൽ 29൹ ഹെർഷലിനെ തണുപ്പിച്ചു നിർത്തിയിരുന്ന ഹീലിയം പുറത്തേക്കൊഴുകി തുടങ്ങി. ഇതോടെ ഹെർഷലിന്റെ ശീതീകരണസംവിധാനം തകരാറിലാവുകയും പ്രവർത്തനം നിർത്തുകയും ചെയ്തു. 2013 ജൂൺ 17൹ ശാസ്ത്രജ്ഞർ ഇത് ഡീകമ്മീഷൻ ചെയ്യുന്നതിനുള്ള നിർദ്ദേശം നൽകി.[9]