ဇီလန်းဒီးယား

ဇီလန်းဒီးယာ (သို့မဟုတ် တက်စ်မန်တစ်) ဆိုသည်မှာ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း သန်း၈၀ခန့်က နစ်မြုပ်ပျောက်ကွယ်သွားသော တိုက်ကြီး တစ်တိုက်ဖြစ်သည်။^[၂] ဇီလန်းဒီးယားဟူသော အမည်နှင့် အဆိုပါတိုက်ကြီးတည်ရှိခဲ့ကြောင်း အယူအဆကို ၁၉၉၅ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်လူမျိုး ဘူမိဗေဒပညာရှင် လူယန်ဒိုက်ဆိုသူက အဆိုပြုခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်အရ ဇီလန်းဒီးယားတိုက်၏ အရွယ်အစားမှာ လက်ရှိ ဩစတြေးလျတိုက်နီးပါးအရွယ်အစား ဖြစ်မည်ဟု သုံးသပ်ကြသည်။^[၃] ၂၀၂၁ ခုနှစ် လေ့လာမှုတစ်ခုအရ ဇီလန်းဒီးယားသည် နှစ်ပေါင်း ၁ ဘီလီယံသက်တမ်းရှိပြီး ယခင်က ဘူမိဗေဒပညာရှင်များ ထင်ခဲ့ကြသည်ထက် နှစ်ဆခန့်ပိုကြီးသည်ဟု ဆိုသည်။^[၄]

ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၂၃ သန်းခန့်ကတည်းက ဇီလန်းဒီးယားတိုက်၏ မြေထုသည် လုံးလုံးမြုပ်နှင့်ပြီးဖြစ်သည်။ မျက်မှောက်ကာလတွင် ဇီလန်းဒီးယားတိုက်၏ မြေထုအများစု (၉၄%) သည် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ အောက်၌နစ်မြုပ်နေဆဲဖြစ်သည်။ နယူးဇီလန်နိုင်ငံ သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက်တွင် ရှိနေသော ဇီလန်းဒီးယားတိုက်၏ အကြီးဆုံးအစိတ်အပိုင်းဖြစ်ပြီး နယူးကယ်လီဒိုးနီးယားမှာ ဒုတိယဖြစ်သည်။

နယူးဇီလန် ဘူမိဗေဒနှင့် နျူကလိယဆိုင်ရာ သုတေသနအဖွဲ့အစည်း ဂျီအန်အက်စ် က နာမည်နှစ်ခုကို အသိအမှတ်ပြုထားသည်။ တစ်ခုမှာ ဇီလန်းဒီးယား (Zealandia) ဖြစ်ပြီး အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားတွင် အသုံးအများဆုံးဖြစ်ကာ နယူးဇီလန်နိုင်ငံ၏ လက်တင်ဘာသာအမည်လည်း ဖြစ်သည်။ အဆိုပါအမည်ကို ၁၉၉၀ ခုနှစ်ဝန်းကျင်တွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စတင်သုံးစွဲလာခဲ့သည်။

၂၀၂၁ခုနှစ် အချက်အလက်များအရ ဇီလန်းဒီးယားတိုက် ဒေသတစ်ဝိုက်တွင် နေထိုင်သူ လူဦးရေ ၅.၄သန်းခန့် ရှိသည်။

•  နယူးဇီလန် - ၅,၁၁၂,၃၀၀ ^[၅]
•  နယူးကယ်လီဒိုးနီးယား - ၂၆၈,၇၆၇ ^[၆]
•  နော်ဖော - 1,748 ^[၇]
• လော့ဒ်အောင်းကျွန်း - ၃၈၂
• အဲလိဇဘတ် နှင့် မစ်ဒယ်တန် ကျောက်တန်း - ၀

• ဩစတေးလျ (တိုက်ကြီး)

1. ↑ Figure 8.1: New Zealand in relation to the Indo-Australian and Pacific Plates။ The State of New Zealand's Environment 1997 (1997)။ 18 January 2005 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 18 August 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
2. ↑ Gurnis, M., Hall, C.E., and Lavier, L.L., 2004, Evolving force balance during incipient subduction: Geochemistry, Geophysics, Geosystems, v. 5, Q07001, https://doi.org/10.01029/02003GC000681
3. ↑ The missing continent it took 375 years to find။
4. ↑ A fragment of a mysterious 8th continent is hiding under New Zealand - and it's twice as old as scientists thought။ Business Insider။
5. ↑ Population | Stats NZ။
6. ↑ 268 767 habitants en 2014.။
7. ↑ 2016 Census QuickStats: Norfolk Island။ 7 May 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 18 August 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

• ဇီလန်းဒီးယား : ကမ္ဘာ့ပျောက်ဆုံးနေသောတိုက်။ GSA Today
• ဇီလန်းဒီးယား 13 August 2021 ၌ မော်ကွန်းပြန်ကြည့်စက်တွင် မော်ကွန်းတင်ပြီး .။ (National Geographic စွယ်စုံကျမ်း)