ပုရာဏကဿပ

ပုရာဏကဿပသည် မြတ်စွာဘုရားပွင့်တော်မူချိန်၏ မဇ္ဈိမဒေသတွင် ထင်ရှားခဲ့သော တိတ္ထိဆရာကြီး ၆ ဦးအနက် တစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ သူ၏ ဝါဒကို “အကိရိယဒိဋ္ဌိ” (အကျိုးမရှိသော အယူ) ဟု သမုတ်ကြသည်။ ဤဝါဒသည် ကံ၏ အကြောင်းအကျိုးဆက်စပ်မှုကို လုံးဝပယ်ချပြီး၊ ကုသိုလ်နှင့် အကုသိုလ်ဟူသည့် သဘောတရားများကို အသိအမှတ်မပြုသည့် အယူအဆတစ်ခုဖြစ်သည်။ ပူရဏကဿပ၏ အဆိုအရ၊ လောကဖြစ်စဉ်များတွင် ကောင်းမှု၊ မကောင်းမှုဟူ၍ တိကျသော သတ်မှတ်ချက်မရှိဘဲ၊ လက်တွေ့ဘဝ၌ ချမ်းသာသုခသာ အဓိကဖြစ်သည်ဟု ယူဆသည်။ ဤအယူအဆသည် ဗုဒ္ဓ၏ ကမ္မဝါဒ (ကံ၏ အကြောင်းအကျိုးဆက်စပ်မှု) နှင့် လုံးဝဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုခေတ်ကာလ၏ ဒဿနရေးရာနှင့် လူမှုစိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရှုထောင့်များကို ထင်ဟပ်စေသည်။

ပူရဏကဿပ၏ အကိရိယဒိဋ္ဌိဝါဒသည် ကံ၏ အကျိုးပေးနိုင်စွမ်းကို ငြင်းပယ်သည့် အယူဖြစ်သည်။ သူ၏ အဆိုအရ “ကုသိုလ်ကံက ကောင်းကျိုးပေးသည်၊ အကုသိုလ်ကံက မကောင်းကျိုးပေးသည်” ဟူသော အယူအဆသည် မှားယွင်းသည်ဟု ဆိုသည်။ လက်တွေ့ဘဝတွင် မကောင်းသော လုပ်ရပ်များဖြင့် ချမ်းသာနေသူများကို တွေ့ရသလို၊ ကောင်းမှုပြုရင်း ဆင်းရဲမွဲတေနေသူများကိုလည်း တွေ့ရသည်ဟု ၎င်းက ထောက်ပြသည်။ ထို့ကြောင့် ကုသိုလ်၊ အကုသိုလ်ကို ထည့်တွက်ရန် မလိုဘဲ၊ မိမိအတွက် ချမ်းသာရန်သာ အဓိကဖြစ်ပြီး၊ ထိုချမ်းသာမှုရရှိရန် မည်သည့်နည်းလမ်းကိုမဆို အသုံးပြုနိုင်သည်ဟု သူက ယူဆသည်။

သူ၏ အယူအဆတွင် “ပရမတ္ထသစ္စာ” (အဆုံးစွန်သော သစ္စာ) အရ ကုသိုလ်လည်းမရှိ၊ အကုသိုလ်လည်းမရှိဘဲ၊ ဤအရာများသည် လူတို့၏ “သမ္မုတိသစ္စာ” (သဘောတူညီချက်အရ သတ်မှတ်ထားသော သစ္စာ) သာဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ တိရစ္ဆာန်များကို သတ်၍ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းကို အချို့က “ကုသိုလ်” သို့မဟုတ် “ကောင်းမှု” ဟု သတ်မှတ်ကြသော်လည်း၊ အချို့ကမူ “အကုသိုလ်” သို့မဟုတ် “မကောင်းမှု” ဟု သတ်မှတ်ကြသည်။ ဤကဲ့သို့ အယူအဆများ ကွဲပြားနေခြင်းကိုပင် သူက အထောက်အထားအဖြစ် အသုံးပြုပြီး၊ ကုသိုလ်နှင့် အကုသိုလ်သည် လူတို့၏ စိတ်ကူးယဉ်သတ်မှတ်ချက်သာဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။^[၁]

ပူရဏကဿပ၏ ဝါဒသည် အိန္ဒိယဒဿနတစ်ခုဖြစ်သော “သင်္ချဒဿန” (Sāṅkhya) မှ လွှမ်းမိုးမှုရှိသည်ဟု ယူဆရသည်။ သင်္ချဒဿနတွင် “ပုရိသ” (Puruṣa - ဝိညာဏ် သို့မဟုတ် အတ္တ) နှင့် “ပကတိ” (Prakṛti - သဘာဝ သို့မဟုတ် ရုပ်သဘော) ဟူ၍ အခြေခံပရမတ္ထတရား နှစ်ပါးကို ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းတွင် “ပုရိသ” သည် တည်မြဲပြီး လှုပ်ရှားမှုမရှိသော အတ္တဖြစ်ကာ၊ “ပကတိ” သည် ဖြစ်ပျက်ပြောင်းလဲနေသော အနတ္တသဘောဖြစ်သည်။

ပူရဏကဿပက ဤအယူအဆကို အခြေခံ၍ ဥပမာတစ်ခုကို ပေးခဲ့သည်။ ကြာပန်းသည် ရွှံ့နွံထဲတွင် ရှိနေသော်လည်း၊ ရွှံ့နွံက ကြာပန်းကို ညစ်နွမ်းစေနိုင်ခြင်းမရှိသည့်နည်းတူ၊ “အတ္တ” (ပုရိသ) သည် ကုသိုလ်၊ အကုသိုလ်ဟူသော “အနတ္တ” (ပကတိ) ထဲတွင် ရှိနေသော်လည်း၊ ထိုကုသိုလ်၊ အကုသိုလ်တို့က ၎င်းကို ထိခိုက်ညစ်နွမ်းစေနိုင်ခြင်း မရှိဟု ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် ကုသိုလ်ပြုသည်ဖြစ်စေ၊ အကုသိုလ်ပြုသည်ဖြစ်စေ၊ အတ္တအတွက် အကျိုးမထူးသဖြင့်၊ လက်တွေ့ဘဝတွင် ချမ်းသာမှုရရှိရန်သာ အာရုံစိုက်သင့်သည်ဟု ၎င်းက သင်ကြားခဲ့သည်။ ထိုချမ်းသာမှုရရှိရန် ကုသိုလ်လုပ်ငန်းဖြစ်စေ၊ အကုသိုလ်လုပ်ငန်းဖြစ်စေ၊ မည်သည့်နည်းလမ်းကိုမဆို အသုံးပြုနိုင်ပြီး၊ အတ္တကို ထိခိုက်မှုမရှိဟု ဆိုသည်။

အဋ္ဌကထာကျမ်းများအရ ပူရဏကဿပသည် ဂိုဏ်းဆရာကြီးမဖြစ်မီ အစေခံတစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သည်။ ပင်ပင်ပန်းပန်း အလုပ်လုပ်ရခြင်းကို မနှစ်သက်သဖြင့် ၎င်း၏ သခင်ထံမှ ထွက်ပြေးခဲ့ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် ဘာသာရေးဂိုဏ်းတစ်ခုကို တည်ထောင်ကာ ဂိုဏ်းဆရာကြီးတစ်ဦးဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဤအကြောင်းက သူ၏ ဝါဒတွင် လက်တွေ့ချမ်းသာမှုကို ဦးစားပေးသည့် အချက်ကို ထင်ဟပ်စေပြီး၊ သူ၏ ကိုယ်ပိုင်ဘဝအတွေ့အကြုံမှ ဆင်းသက်လာသည့် အယူအဆဖြစ်နိုင်သည်ဟု ယူဆရသည်။

ဒီဃနိကာယ် သာမညဖလသုတ် တွင် ပူရဏကဿပက အဇာတသတ်မင်းအား ၎င်း၏ ဝါဒကို ရှင်းပြခဲ့သည့် အကြောင်းကို ဖော်ပြထားသည်။ သူ၏ တင်ပြချက်မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

 “မင်းကြီး၊ ပြုသူ၊ ပြုစေသူ၊ ဖြတ်သူ၊ ဖြတ်စေသူ၊ နှိပ်စက်သူ၊ နှိပ်စက်စေသူ၊ ပူဆွေးအောင်ပြုသူ၊ ပူဆွေးအောင်ပြုစေသူ၊ ပင်ပန်းအောင်ပြုသူ၊ ပင်ပန်းအောင်ပြုစေသူ၊ တုန်လှုပ်သူ၊ တုန်လှုပ်စေသူ၊ အသက်ကိုသတ်သူ၊ အသက်ကိုသတ်စေသူ၊ ခိုးယူသူ၊ ခိုးယူစေသူ၊ အိမ်ကိုဖောက်ထွင်းသူ၊ အိမ်ကိုဖောက်ထွင်းစေသူ၊ ရွာကိုတိုက်ခိုက်လုယူသူ၊ ရွာကိုလုယူစေသူ၊ တစ်အိမ်တည်းကို တိုက်ခိုက်လုယူသူ၊ တစ်အိမ်တည်းကို တိုက်ခိုက်လုယူစေသူ၊ ခရီးလမ်း၌ စောင့်၍ လုယက်သူ၊ ခရီးလမ်း၌ စောင့်၍ လုယက်စေသူ၊ သူ့မယားကို သွားလာသူ၊ သူ့မယားကို သွားလာစေသူ၊ မမှန်သောစကားကို ပြောသူ၊ မမှန်သောစကားကို ပြောစေသူများသည် မကောင်းမှုကို ပြုသော်လည်း ပြုသည်မမည်။ ဤမြေပေါ်ရှိ သတ္တဝါတို့ကို သင်တုန်းသွားစက်ဖြင့် တစ်ခုတည်းသော အသားစု အသားပုံဖြစ်အောင် အကယ်၍ ပြုစေကာမူ၊ ထို့အကြောင်းကြောင့် မကောင်းမှုမရှိ၊ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်းမရှိ။ ဂင်္ဂါမြစ်၏ တောင်ဘက်ကမ်း၌ နေသောသူသည်လည်း အသက်ကိုသတ်လျက်၊ သတ်စေလျက်၊ ဖြတ်လျက်၊ ဖြတ်စေလျက်၊ နှိပ်စက်လျက်၊ နှိပ်စက်စေလျက် သွားစေကာမူ၊ ထို(သတ်စေခြင်းစသော) အကြောင်းကြောင့် မကောင်းမှုမရှိ၊ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်းမရှိ။ ဂင်္ဂါမြစ်၏ မြောက်ဘက်ကမ်း၌ နေသောသူတို့လည်း လှူလျက်၊ လှူစေလျက်၊ ပူဇော်လျက်၊ ပူဇော်စေလျက် သွားစေကာမူ၊ ထို(လှူခြင်းစသော) အကြောင်းကြောင့် ကောင်းမှုမရှိ၊ ကောင်းမှုဖြစ်ခြင်းမရှိ။ အလှူပေးခြင်း၊ ဣန္ဒြေကိုဆုံးမခြင်း၊ သီလစောင့်စည်းခြင်း၊ အမှန်ဆိုခြင်းတို့ကြောင့် ကောင်းမှုမရှိ၊ ကောင်းမှုဖြစ်ခြင်းမရှိ။”

ဤတင်ပြချက်တွင် သူက ကောင်းမှု၊ မကောင်းမှုဟူသည် လုံးဝမရှိကြောင်း၊ လုပ်ရပ်များသည် အတ္တကို ထိခိုက်စေနိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း အလေးထားပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် လူသတ်ခြင်း၊ ခိုးယူခြင်း၊ မမှန်မကန်ပြုကျင့်ခြင်းကဲ့သို့သော အကုသိုလ်များကို ပြုသည်ဖြစ်စေ၊ အလှူပေးခြင်း၊ သီလစောင့်ထိန်းခြင်းကဲ့သို့သော ကုသိုလ်များကို ပြုသည်ဖြစ်စေ၊ အကျိုးမထူးဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ပူရဏကဿပသည် တပအကျင့်ကို ပြင်းထန်စွာ ကျင့်ကြံသူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ထိုခေတ်ကာလ၏ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတွင် ကြည်ညိုမှုရရှိခဲ့သည်။ ဒီဃနိကာယ် ကဿပသီဟနာဒသုတ္တန်တွင် ၎င်း၏ တပအကျင့်များကို အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြထားသည်။

• - အစာကို တစ်ရက်ခြား၊ နှစ်ရက်ခြား၊ ခုနှစ်ရက်တစ်ကြိမ်၊ တစ်လတစ်ကြိမ် စားခြင်း။
• - သာရေဖတ်၊ မှော်၊ ဖွဲနု၊ မြက်၊ နွားချေး၊ မစင်ကို စားခြင်း။
• - ရေမသောက်ဘဲ နေခြင်း။
• - သူသေကောင်မှ အဝတ်၊ ပျဉ်ချပ်အဝတ်၊ သစ်နက်ရည်အဝတ်ကို ဝတ်ခြင်း။
• - ဆူးအခင်း၊ ပျဉ်ပြား၊ မြေကြီးပေါ်တွင် နေထိုင်ခြင်း၊ အိပ်ခြင်း။
• - အမြဲရပ်နေခြင်း၊ ဆောင့်ကြောင့်ထိုင်နေခြင်း။

ဤတပအကျင့်များသည် ထိုခေတ်ကာလ၏ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတွင် ဝိညာဏရေးရာအဆင့်မြင့်သူဟု သတ်မှတ်ခံရရန် ရည်ရွယ်ပြီး ကျင့်ကြံခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် သူ၏ ဝါဒအရ လောကုတ္တရာအကျိုးကို မပေးနိုင်သဖြင့်၊ လက်တွေ့ချမ်းသာမှုကိုသာ ဦးတည်သည့် သဘောရှိသည်။

ပူရဏကဿပ၏ အကိရိယဒိဋ္ဌိဝါဒသည် ကံ၏ အကြောင်းအကျိုးဆက်စပ်မှုကို ငြင်းပယ်ပြီး၊ လက်တွေ့ဘဝချမ်းသာမှုကိုသာ ဦးစားပေးသည့် အယူအဆဖြစ်သည်။ သူ၏ အဆိုအရ ကုသိုလ်၊ အကုသိုလ်ဟူသည် လူတို့၏ သဘောတူညီချက်သာဖြစ်ပြီး၊ အတ္တကို ထိခိုက်စေနိုင်ခြင်းမရှိသဖြင့်၊ မည်သည့်နည်းလမ်းဖြင့်မဆို ချမ်းသာရန် ကြိုးစားသင့်သည်ဟု ဆိုသည်။ သင်္ချဒဿနမှ လွှမ်းမိုးမှုရှိသည့် ဤဝါဒသည် ဗုဒ္ဓ၏ ကမ္မဝါဒနှင့် လုံးဝဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပြီး၊ သံသရာမှ လွတ်မြောက်ရာ မောက္ခသို့ မပို့ဆောင်နိုင်ခဲ့ပေ။ တိတ္ထိဆရာကြီး ၆ ဦးအနက် ဝါအရင့်ဆုံးဟု ဆိုကြသော ပူရဏကဿပ၏ ဝါဒသည်၊ ထိုခေတ်၏ လူမှုစိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တောင်းဆိုမှုများကို ဖြေရှင်းရန် ကြိုးစားခဲ့သော ဒဿနတစ်ခုအဖြစ် သမိုင်းတွင် ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။

မဟာလိသုတ် -^[၂] ပုရာဏကဿပ တိတ္ထိဆရာကြီး၏ နတ္ထိဟေတု၊ နတ္ထိ ပစ္စယော၊ သတ္တာနံ သံကိလေသာယ စသော အယူမှားကို ရှင်းပြခန်း။ ။

ဆဠာဘိဇာတိသုတ် - ^[၃] ပုရာဏကဿပတိတ္ထိအလို၊ ဘုရားရှင်အလို အဘိဇာတိ ၆-မျိုးကို ခွဲပြခန်း။ ။ ဘုရားရှင်အလို ကဏှာဘိဇာတိယ သုက္ကာဘိဇာတိယ ၂-မျိုးက ကဏှဓမ္မ-သုက္ကဓမ္မ-အကဏှ အသုက္ကဓမ္မ ၃-မျိုးကို ပြုကြကြောင်း အကျယ်ဟောထား၏။

တိတ္ထိဆရာကြီး ၆-ယောက် အဋ္ဌုပ္ပတ္တိ -^[၄] ကောသလမင်းကြီးက ဘုရားဟုတ်, မဟုတ် စစ်မေးခဏ်း၊ ၁၂၁။ ။ ^[၅] မိလိန္ဒမင်းကြီးလက်ထက်တွင်လည်း တိတ္ထိဆရာကြီးတို့မှာ နာမည်တူပင် မှည့်ထားကြကြောင်း၊ ^[၆] ။ ၎င်း ၆-ယောက်တို့၏ ဆရာသုံးဦးအမည် (နန္ဒ၊ ဝစ္ဆ၊ သံကိစ္စ) ^[၇]

ပုရာဏကဿပဝါဒဝဏ္ဏနာ -^[၈] သဗ္ဗထာပိ ပါပပုညာနံ ကြိယမေဝ ပဋိက္ခိပတိ၊ အချုပ်မှတ်သားဖွယ်။ ။ ^[၉] ဆဠာဘိဇာတိသုတ်။ ။ မဟာလိသုတ်။ ^[၁၀] ။ ၎င်းတိတ္ထိဆရာကြီးမှာ ရေထဲ ဆင်းသေ၍ အဝီစိငရဲသို့ ကျရောက်သွားကြောင်း မိန့်ဆိုထားပုံ၊ ^[၁၁] ။ ၎င်းနှင့်တကွ တိတ္ထိဆရာကြီး ၆-ဦးအကြောင်း အမြွက်မျှ ပြဆိုခန်း။ ^[၁၂] ။ ပုရာဏကဿပ တိတ္ထိကြီးကို မိလိန္ဒမင်းကြီးက လောကကို အဘယ်တရားစောင့်သနည်းဟု မေးမြန်းခဏ်း၊ ^[၁၃]