လီတိန်းဟွေး

လီတိန်းဟွေး
Lee Teng-hui
လီတိန်းဟွေး; Lee Teng-hui
	李登輝
တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ
	တာဝန်သက်တမ်း; ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၉၈၈ – ၂၀ ‌မေ ၂၀၀၀
Premier	ယူကိုဟွာ; လီဟွမ်း; ဟောင်ဘိုချွမ်; လျန်းချန်; ဗင်းဆင့်ရှူး;
ဒုတိယ သမ္မတ	လီးယွမ်ဆူ; လျန်းချန်;
ယခင်လူ	ကျန်ကျင်းကော်
ဆက်ခံသူ	ချင်ရွှေဗြန်း
တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ ဒုတိယသမ္မတ
	တာဝန်သက်တမ်း; ၂၀ မေ ၁၉၈၄ – ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၉၈၈
သမ္မတ	ကျန်ကျင်းကော်
ယခင်လူ	ရှေတုန်မင်
ဆက်ခံသူ	လီးယွမ်ဆူ
၂ ဦးမြောက် ကိုမင်တန်ပါတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌ
	တာဝန်သက်တမ်း; ၂၇ ဇူလိုင် ၁၉၈၈ – ၂၄ မတ် ၂၀၀၀; ယာယီ: ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၉၈၈ – ၂၇ ဇူလိုင် ၁၉၈၈
ယခင်လူ	ကျန်ကျင်းကော်
ဆက်ခံသူ	လျန်းချန်
ထိုင်ဝမ်ပြည်နယ်အစိုးရ ၏ ၁၁ ယောက်မြောက် ဥက္ကဋ္ဌ
	တာဝန်သက်တမ်း; ၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၈၁ – ၂၀ မေ ၁၉၈၄
ယခင်လူ	လင်ယန်ကန်
ဆက်ခံသူ	လျုချောင်တျန်း (ယာယီ); ချူးချွမ်ဟွမ်;
ထိုင်ပေမြို့တော်ဝန်
	တာဝန်သက်တမ်း; ၉ ဇွန် ၁၉၇၈ – ၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၈၁
ယခင်လူ	လင်ယန်ကန်
ဆက်ခံသူ	ရှောင်အင်းရှင် (邵恩新)
ဌာနလက်ကိုင်မရှိဝန်ကြီး
	တာဝန်သက်တမ်း; ၁ ဇွန် ၁၉၇၂ – ၁ ဇွန် ၁၉၇၈
Premier	ကျန်ကျင်းကော်
ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များ
မွေးဖွား	၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၉၂၃; ဆန်းကျီခရိုင်၊ ထိုင်ဟိုကူပြည်နယ်၊ ဂျပန်ခေတ်ထိုင်ဝမ်
ကွယ်လွန်	၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၀ (၉၇ နှစ်); ထိုင်ပေစစ်မှုထမ်းဟောင်း အထွေထွေဆေးရုံ၊ ဘေထိုခရိုင်၊ ထိုင်ပေ၊ ထိုင်ဝမ်
သင်္ဂြိုဟ်ရာနေရာ	ဝူကျီတောင် စစ်သင်္ချုင်း
လူမျိုး	ဂျပန် (၁၉၂၃–၁၉၄၅); တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ (၁၉၄၅–၂၀၂၀);
နိုင်ငံရေးပါတီ	တစ်သီးပုဂ္ဂလ (၂၀၀၁–၂၀၂၀)
အခြား; နိုင်ငံရေးလွှမ်းမိုးမှု	တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (၁၉၄၆–၁၉၄၈); ကိုမင်တန် (၁၉၇၁–၂၀၀၁); ထိုင်ဝမ်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးသမဂ္ဂ (နှီးနွယ်မှုသာ၊ ၂၀၀၁–၂၀၂၀);
ကြင်ဖော်	စန်းဝမ်ဟွေ (၁၉၄၉)
ပညာရေး	ကျိုတိုတက္ကသိုလ်; အမျိုးသား ထိုင်ဝမ် တက္ကသိုလ် (B.S.); အိုင်အိုဝါပြည်နယ်တက္ကသိုလ် (M.S.); ကော်နဲလ်တက္ကသိုလ် (PhD);
အလုပ်အကိုင်	စီးပွားရေးပညာရှင်၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း
စစ်မှုထမ်းခြင်း
သစ္စာခံနိုင်ငံ	ဂျပန်
တပ်/တပ်ဖွဲ့ခွဲ	ဂျပန်အင်ပါယာ ကြည်းတပ်မတော်
အမှုထမ်းကာလ	၁၉၄၄–၁၉၄၅
ရာထူး	ဒုတိယဗိုလ်
တိုက်ပွဲ/စစ်ပွဲများ	ဒုတိယကမ္ဘာစစ်၊ ပစိဖိတ်စစ်ပွဲ
တရုတ်အမည်
ရိုးရာ တရုတ်	李登輝
ရိုးရှင်းသော တရုတ်	李登辉
Transcriptions
Standard Mandarin
Hanyu Pinyin	Lǐ Dēnghuī
Bopomofo	ㄌㄧˇ ㄉㄥㄏㄨㄟ
Gwoyeu Romatzyh	Lii Denghuei
Wade–Giles	Li3 Têng1-hui1
Tongyong Pinyin	Lǐ Denghuei
MPS2	Lǐ Dēng-huēi
IPA	[lì tə́ŋ.xwéi]
Hakka
Romanization	Lí Tên-Fî
Yue: Cantonese
Jyutping	lei5 dang1fai1
Southern Min
Hokkien POJ	Lí Teng-hui
Tâi-lô	Lí Ting-hui
ဂျပန်အမည်
Kanji	岩里政男
Kana	いわさとまさお
Transcriptions
Romanization	Iwasato Masao

လီတိန်းဟွေး (အင်္ဂလိပ်: Lee Teng-hui၊ တရုတ်: 李登輝) သည် ထိုင်ဝမ်လူမျိုး စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ (ထိုင်ဝမ်) ၏ သမ္မတအဖြစ်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ပထမဆုံးထိုင်ဝမ်ပြည်ဖွား သမ္မတလည်းဖြစ်သကဲ့သို့ နောက်ဆုံးအကြိမ် သွယ်ဝိုက်ရွေးချယ်တင်မြောက်ခံရရုံသာမက ပထမဆုံးအကြိမ် တိုက်ရိုက်ရွေးချယ်တင်မြောက်ခံခဲ့ရသော သမ္မတလည်းဖြစ်သည်။ သူ၏သမ္မတသက်တမ်းအတွင်း စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအဆုံးသတ်ရေးနှင့် တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးတို့ကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ အနောက်တိုင်းမီဒီယာများက သူ့အား "မစ္စတာဒီမိုကရေစီ" ဟူ၍ပင်ခေါ်ဆိုကြသည်။

ရာထူးမှဆင်းပြီးနောက် ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံရေးတွင် ဆက်လက်လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ သူ့အား လွတ်လပ်ရေးလိုလားသော ထိုင်ဝမ်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးသမဂ္ဂ (TSU) ၏ "လမ်းပြခေါင်းဆောင်" အဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။^[၁] သူသည်အဆိုပါသမဂ္ဂအတွက် စည်းရုံးရေးများလုပ်ဆောင်ခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။^[၂] သူသည် ၂၀၀၁ ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲတွင် TSU ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများအတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးခဲ့ရာမှ ကိုမင်တန်ပါတီမှ ထုတ်ပယ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ထို့အပြင် ယခင်ထိုင်ဝမ်သမ္မတဟောင်း ချင်ရွှေဗြန်းနှင့်သာမက ဂျပန်နိုင်ငံနှင့် နီးကပ်သည့် ဆက်ဆံရေးလည်းရှိခဲ့သည်။