ဝီကီပီးဒီးယား:မာတိကာ/အနုပညာနှင့် ယဉ်ကျေးမှု

ဝီကီပီးဒီးယား၏ မာတိကာများ: အနုပညာနှင့် ယဉ်ကျေးမှု

အနုပညာနှင့် ယဉ်ကျေးမှု

Apollo Belvedere in a Landscape by Charles Meynier

"ယဉ်ကျေးမှု" (culture) ဟူသော စကားလုံးသည် လက်တင်ဘာသာစကားcultura သို့မဟုတ် cultus မှ ဆင်းသက်လာပြီး "နေထိုင်ခြင်း၊ စိုက်ပျိုးခြင်း သို့မဟုတ် ဂုဏ်ပြုခြင်း" ဟူသောအဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် ယဉ်ကျေးမှုသည် လူသားတို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ရည်ညွှန်းသည်။ ယဉ်ကျေးမှု၏ မတူညီသော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များသည် လူသားတို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို နားလည်ရန် မတူညီသော သီအိုရီများ သို့မဟုတ် တန်ဖိုးသတ်မှတ်ရန် စံနှုန်းများကို ရောင်ပြန်ဟပ်သည်။ ယနေ့ခေတ် လူမျိုးရေးပညာရှင်များသည် အတွေ့အကြုံများကို အမျိုးအစားခွဲခြားရန်နှင့် ၎င်းတို့ကို သင်္ကေတဖြင့် ကုဒ်သွင်း၍ ဆက်သွယ်နိုင်သည့် လူသားတို့၏ စွမ်းရည်ကို ရည်ညွှန်းရန် ဤဝေါဟာရကို အသုံးပြုကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ဤစွမ်းရည်ကို Homo မျိုးစု၏ ထူးခြားသောလက္ခဏာအဖြစ် သတ်မှတ်သည်။ ယဉ်ကျေးမှုသည် သင်ယူခြင်းဖြစ်သောကြောင့် မတူညီသောနေရာများတွင် နေထိုင်သူများသည် မတူညီသော ယဉ်ကျေးမှုများ ရှိကြသည်။ မတူညီသောနိုင်ငံများတွင် မတူညီသော ယဉ်ကျေးမှုများ ရှိနိုင်သလို၊ တိုက်ကြီးများအကြားတွင်လည်း ယဉ်ကျေးမှုများ မျှဝေခံစားနိုင်သည်။

အနုပညာများသည် ယဉ်ကျေးမှု၏ ကြီးမားသော အခွဲအကန့်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ဖန်တီးမှုဆိုင်ရာ ကြိုးပမ်းမှုများနှင့် ဘာသာရပ်များစွာဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းသည် "အနုပညာ" ဟူသော ဝေါဟာရထက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော အသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။ "အနုပညာ" သည် နယ်ပယ်တစ်ခု၏ ဖော်ပြချက်အနေဖြင့် ပုံမှန်အားဖြင့် အမြင်အာရုံဆိုင်ရာ အနုပညာများကိုသာ ဆိုလိုသည်။ အနုပညာများတွင် အမြင်အာရုံဆိုင်ရာ အနုပညာများ၊ စာပေအနုပညာများနှင့် ဖျော်ဖြေရေးအနုပညာများ – ဂီတပြဇာတ်အက၊ စကားပြောဆိုမှုနှင့် ရုပ်ရှင် စသည်တို့ ပါဝင်သည်။

အနုပညာသည် ၎င်း၏ အကျယ်ပြန့်ဆုံး အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် ဖန်တီးနိုင်စွမ်း သို့မဟုတ် စိတ်ကူးစိတ်သန်း၏ ဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်။ "အနုပညာ" ဟူသော စကားလုံးသည် လက်တင်ဘာသာစကား ars မှ ဆင်းသက်လာပြီး loosely ဘာသာပြန်ဆိုလျှင် "စီစဉ်ခြင်း" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ အနုပညာကို ပုံမှန်အားဖြင့် လူသားတို့၏ ဖန်တီးမှုဆိုင်ရာ တွန်းအားကို အသုံးပြု၍ ရိုးရှင်းသော ဖော်ပြချက်ထက် ကျော်လွန်သော အဓိပ္ပာယ်ရှိသည့် လက်ရာများ (သို့မဟုတ် အနုပညာလက်ရာများ) ကို ဖန်တီးခြင်းအဖြစ် နားလည်ထားသည်။

အနုပညာကို လက်မှုပညာနှင့် အပန်းဖြေ ဝါသနာပါသော လုပ်ဆောင်ချက်များမှ မကြာခဏ ခွဲခြားသည်။ ဖန်တီးမှုအနုပညာ ဟူသော ဝေါဟာရသည် ကြည့်ရှုသူ သို့မဟုတ် ပရိသတ်မှ အနက်ဖွင့်ဆိုရန် ပစ္စည်းများထုတ်လုပ်ခြင်းကို အဓိက ရည်ရွယ်သည့် ဘာသာရပ်များ စုစည်းမှုကို ဖော်ညွှန်းသည်။ ထို့ကြောင့် အနုပညာတွင် စကားပြေရေးသားခြင်း၊ ကဗျာ၊ အက၊ သရုပ်ဆောင်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြဇာတ်၊ ရုပ်ရှင်၊ ဂီတ၊ ပန်းပု၊ ဓာတ်ပုံ၊ ပုံဥပမာ၊ ဗိသုကာ၊ ကော်လေ့ဂျ်၊ ပန်းချီ၊ လက်မှုပညာနှင့် ဖက်ရှင် ကဲ့သို့သော ပုံစံအမျိုးမျိုး ပါဝင်နိုင်သည်။ အနုပညာကို ဖန်တီးနိုင်စွမ်း၊ အလှအပဆိုင်ရာ (æsthetics) နှင့် စိတ်ခံစားမှုများ ထုတ်ပေးခြင်းတို့နှင့် ဆက်စပ်၍လည်း နားလည်နိုင်သည်။


ယဉ်ကျေးမှု နှင့် အနုပညာအကြောင်း ပိုမိုလေ့လာရန်...




ယဉ်ကျေးမှု
ဘာသာစကား: တည်ဆောက်ထားသော ဘာသာစကားများ

အနုပညာ

စာပေ
တင်ဆက်မှုအနုပညာများ
ရုပ်ရှင်
ဂီတ
အော်ပရာ
ရုပ်မြင်သံကြား
ပြဇာတ်
စက္ခုအနုပညာ
အမျိုးအစား

အစား

အသောက်

အပန်းဖြေခြင်းနှင့် ဖျော်ဖြေရေး

အားကစား
ဂိမ်းများ
ဝါသနာ၊ လက်မှုပညာနှင့် အခြား



Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya