အလယ်၌ ရေငန်အိုင်ရှိသော သန္တာကျောက်ကျွန်း

အလယ်၌ ရေငန်အိုင်ရှိသော သန္တာကျောက်ကျွန်း (အင်္ဂလိပ်: atoll; /ˈætɒl/, /ˈætɔːl/, /ˈætoʊl/, /əˈtɒl/, /əˈtɔːl/ သို့မဟုတ် /əˈtoʊl/),^[၁][၂] သည် လက်စွပ်ပုံသဏ္ဌာန်ရှိပြီး အလယ်ရှိ ရေတိမ်အိုင် (lagoon) ကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သို့မဟုတ် အပြည့်အဝ ဝန်းရံထားသော သန္တာကျောက်တန်းအနားဝန်းရှိသော သန္တာကျောက်တန်းတစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ အနားဝန်းပေါ်တွင် သန္တာကျွန်းများ/သဲဖုံးလွှမ်းသော သန္တာကျွန်းများ ရှိနေနိုင်သည်။^{[၃](စာ60) [၄]} သန္တာကျောက်တန်းများသည် ပင်လယ်တောင်တန်း၏ အနားဝန်း သို့မဟုတ် ရေပေါ်ပေါ်ထွက်နေသော သို့ တစ်ပိုင်းနစ်မြုပ်နေသော မီးတောင်၏ အနားဝန်းပေါ်တွင် ရံဖန်ရံခါ ရှိလေ့ရှိသည်။ အလယ်ရှိ ရေအိုင်သည် မီးတောင်ထိပ်ဝ သို့မဟုတ် မီးတောင်ရေကန် အဖြစ် ရှိနေလေ့ရှိပြီး အနားဝန်းအမြင့်ပိုင်းသည် ရေပေါ်တွင် ရှိနေပြီး ကျန်ရေတိမ်သည် သန္တာကောင်များ ကြီးထွားစေနိုင်ပြီး ကျောက်တန်းများ ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ နှေးကွေးစွာ တိုက်စားခြင်း သို့မဟုတ် ကျွံဝင်ခြင်းသည် သန္တာကျောက်တန်းများ ကြီးထွားစေကာ အပြင်ဘက်၊ အထက်ဖက်သို့ ဆက်လက် ကြီးထွားစေပြီး ရေငန်အိုင်ရှိသော သန္တာကျောက်ကျွန်းများ ဖြစ်ပေါ်လာစေသည်။^[၅]

• Dobbs, David. 2005. Reef Madness : Charles Darwin, Alexander Agassiz, and the Meaning of Coral. Pantheon. ISBN 0-375-42161-0
• Fairbridge, R. W. 1950. Recent and Pleistocene coral reefs of Australia. J. Geol., 58(4): 330–401.
• McNeil, F. S. 1954. Organic reefs and banks and associated detrital sediments. Amer. J. Sci., 252(7): 385–401.

ဝီကီမီဒီယာ ကွန်မွန်းစ်တွင် Atoll နှင့် ပတ်သက်သော မီဒီယာ ရှိသည်။

• Formation of Bermuda reefs
• Darwin's Volcano – a short video discussing Darwin and Agassiz' coral reef formation debate