ਅਨੀਤਾ ਦੇਸਾਈ

ਅਨੀਤਾ ਮਜੂਮਦਾਰ ਦੇਸਾਈ (ਜਨਮ 24 ਜੂਨ 1937) ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਬੁਕਰ ਇਨਾਮ ਲਈ ਨਾਮਿਤ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ ਜੇਤੂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਲਪ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਹੈ।

ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਮਿਰਾਂਡਾ ਹਾਉਸ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। 1963 ਵਿੱਚ ‘ਕਰਾਈ ਦ ਪੀਕਾਕ’ ਨਾਲ ਲਿਖਾਰੀ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕਦਮ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਅਨੀਤਾ ਨੇ 1980 ਵਿੱਚ ‘ਕਲੀਅਰ ਲਾਇਟ ਆਫ ਡੇ’ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਵੱਖ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣਾਈ। ‘ਕਸਟਡੀ’ ਵਿੱਚ ਊਦਰੂ ਦੇ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਵੀ ਦੇ ਪਤਨ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਨ ਲਈ ਅਨੀਤਾ ਦੇਸਾਈ ਨੂੰ ਬੁਕਰ ਇਨਾਮ ਲਈ ਨਾਮਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਨਾਵਲ ਤੇ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਵੀ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਜਿਨੂੰ ਫਿਲਮ ਸਮੀਖਕਾਂ ਨੇ ਕਾਫ਼ੀ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਮੇਸਾਚੂਸਟਸ ਇੰਸਟੀਟਯ਼ੂਟ ਆਫ ਟੇਕਨੋਲਾਜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਸ਼ਣ ਦੇ ਕੰਮ ਵਲੋਂ ਜੁੜ ਗਈ। ‘ਫਾਸਟਿੰਗ ਫਿਸਟੀਂਗ’ ਨਾਮਕ ਫਰਿਕਸ਼ਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁਕੇ ਇਨਾਮ ਲਈ ਫਿਰ ਵਲੋਂ ਬੁਕੇ ਇਨਾਮ ਲਈ ਨਾਮਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ 1978 ਫ਼ਾਇਰ ਆਨ ਦ ਮਾਊਨਟੇਨ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ ਮਿਲਿਆ;^[1] ਫਿਰ ਦ ਵਿਲੇਜ ਬਾਏ ਦ ਸੀ ਲਈ ਗਾਰਡੀਅਨ ਇਨਾਮ ਮਿਲਿਆ।^[2]